Μια βοσνιακή πόλη όαση για τους πρόσφυγες

Συχνά γίνονται έλεγχοι στα λεωφορεία που μεταφέρουν επιβάτες από το Σαράγεβο προς τα σύνορα με την Κροατία. Οι αστυνομικοί έχουν εντολή να εντοπίζουν μετανάστες που έχουν εισέλθει παράνομα στη χώρα. Το τελευταίο διάστημα όμως όλο και λιγότεροι μετανάστες χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς στην περιοχή που ανήκει στο καντόνι Ούνα-Σάνα. Ο λόγος είναι η απόφαση της κυβέρνησης να μην επιτρέπει σε μετανάστες την είσοδο στο καντόνι Ούνα-Σάνα. Η επίσημη εξήγηση για αυτό το μέτρο είναι ότι στην περιοχή έχουν εξαντληθεί οι δυνατότητες στέγασής τους. Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο καντόνι συνορεύει με την Κροατία και αποτελεί έτσι δίοδο προς την ΕΕ.

Η απόφαση ελήφθη στα τέλη Οκτωβρίου. Λίγες μέρες νωρίτερα οι κάτοικοι της γειτονικής πόλης Μπίχατς είχαν στήσει οδοφράγματα, διαμαρτυρόμενοι για τα ελλιπή μέτρα της τοπικής αυτοδιοίκησης όσον αφορά την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.

Αίσθημα αλληλεγγύης

Παρά τις ελλείψεις όσον αφορά τα καταλύματα και την απαγόρευση χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς σε ολόκληρο το καντόνι Ούνα-Σάνα, πρόσφυγες και μετανάστες συνεχίζουν να καταφθάνουν στις πόλεις Μπίχατς και Βέλικα Κλαντούσα, επειδή βρίσκονται κοντά στα κροατικά σύνορα. Αυτός όμως δεν είναι ο μόνος λόγος αφού πολλοί πρόσφυγες μαθαίνουν ότι οι κάτοικοι της περιοχής είναι ευγενικοί και διατεθειμένοι να βοηθήσουν. Αρκετοί πρόσφυγες μιλώντας στη DW το επιβεβαίωσαν αυτό. Επίσημα στοιχεία δεν υπάρχουν, αλλά σύμφωνα με εκτιμήσεις, στην πόλη Βέλικα Κλαντούσα, η οποία έχει 40.000 κατοίκους, αυτή τη στιγμή ζουν μεταξύ 600 και 1.000 μετανάστες.

«Κάτι υπάρχει σε αυτή την πόλη που δεν το έχω δει πουθενά αλλού» λέει η Νοτζάρα Αχμετάσεβιτς, εθελόντρια που έχει εργαστεί σε πολλά προσφυγικά καταλύματα, μεταξύ άλλων και στην Ελλάδα. «Εδώ υπάρχει, όπου είναι δυνατόν, μια κοινή ζωή ντόπιων και ανθρώπων που έχουν έρθει εδώ».

Υπάρχουν αρκετοί πρόσφυγες που θέλουν να παραμείνουν στη Βοσνία. Μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου περισσότεροι από 1.000 μετανάστες κατέθεσαν αίτηση ασύλου στη χώρα. Ωστόσο το υπουργείο Ασφάλειας δεν παραχώρησε ούτε σε έναν μετανάστη άσυλο.

Από την ΕΕ πίσω στη Βοσνία

Την ίδια ώρα όμως η διέλευση των προσφύγων προς την ΕΕ δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Σύμφωνα με τις βοσνιακές αρχές από την αρχή της χρονιάς καταγράφηκαν περίπου 21.000 μετανάστες, αυτή τη στιγμή όμως βρίσκονται το πολύ 3.000 στη χώρα, οι περισσότεροι εκ των οποίων στο καντόνι Ούνα-Σανα. Στη χώρα υπάρχουν τέσσερα κέντρα υποδοχής προσφύγων και ένα κατάλυμα, το οποίο δεν υπόκειται στον έλεγχο του κράτους. Πολλοί μετανάστες έχουν βρει καταφύγιο σε εγκαταλελειμμένα σπίτια ή εργοστάσια. Κάποιοι φιλοξενούνται και από οικογένειες.

Οι πιο δύσκολες συνθήκες επικρατούν σίγουρα στο αυτοσχέδιο κατάλυμα Τρνόβι στην Βελίκα Κλαντούσα. Εκεί οι τουαλέτες και οι ντουζιέρες δεν επαρκούν για τους ανθρώπους που ζουν στο κατάλυμα και συχνά δεν υπάρχει ούτε τρεχούμενο νερό. Κανείς δεν θέλει να περάσει τον χειμώνα εδώ και γι' αυτό πολλοί προσπαθούν να περάσουν τα σύνορα προς την Κροατία.

Έτσι και ο Αλί από το Πακιστάν, ο οποίος τους τελευταίους τέσσερις μήνες κατάφερε να περάσει οκτώ φορές τα σύνορα. Κάθε φορά όμως η κροατική αστυνομία τον συνελάμβανε και τον επέστρεφε παρανόμως στη Βοσνία Ερζεγοβίνη. Την περασμένη εβδομάδα κατάφερε άλλη μια φορά να φτάσει στη Σλοβενία, όπου πήγε μόνος του στην αστυνομία, δηλώνοντας ότι θέλει να ζητήσει άσυλο. «Μου είπαν να έρθω πάλι το πρωί. Το πρωί όμως με έβαλαν σε ένα αυτοκίνητο και σε μισή ώρα είδα τα κροατικά σύνορα».

Άμιρ Πούριτς / Αλεξάνδρα Κοσμά