«Μεταξύ νόμου και ηθικής»

Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ιταλίας να αναγνωρίσει σε θύματα ναζιστικών εγκλημάτων το δικαίωμα προσφυγής σε ιταλικά δικαστήρια προκειμένου να διεκδικήσουν αποζημιώσεις από τη Γερμανία θα προκαλέσει νέες διαμάχες μεταξύ Ρώμης και Βερολίνου και ενδεχομένως θα ανοίξει το δρόμο και σε πολίτες άλλων χωρών, όπως της Ελλάδας, της Ρωσίας και της Ουκρανίας για να διεκδικήσουν αποζημιώσεις από τη Γερμανία. Αυτό υποστηρίζει σε πρωτοσέλιδο άρθρο της η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, προσθέτοντας ότι η Γερμανία φοβάται πληθώρα προσφυγών στη δικαιοσύνη και ενδεχομένως την κατάσχεση γερμανικών περιουσιών στην Ιταλία και τον αναγκαστικό πλειστηριασμό τους.

«Κυοφορείται νέα γερμανοϊταλική διαμάχη»

Η ετυμηγορία του Συνταγματικού Δικαστηρίου αφορά αιτήματα και προσφυγές για αποζημιώσεις Ιταλών που εκτοπίσθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Γερμανία. Το όλο θέμα ξεκίνησε με προσφυγή δικαστηρίου της Φλωρεντίας, το οποίο έπρεπε να αποφανθεί σχετικά με αποζημιώσεις του γερμανικού κράτους υπέρ Ιταλών πολιτών. Αναμένεται, τώρα, να διευκολυνθούν οι δικαστικές διεκδικήσεις των πολιτών αυτών.

Όπως παρατηρεί η γερμανική εφημερίδα «μεταξύ Γερμανίας και Ιταλίας κυοφορείται μια σύγκρουση με πολλές επιπτώσεις, η οποία αφορά αποζημιώσεις για εγκλήματα των ναζί». Και αυτό γιατί, όπως υπενθυμίζει η εφημερίδα, σύμφωνα με την απόφαση του ιταλικού συνταγματικού δικαστηρίου, «δεν ισχύει η αρχή της ετεροδικίας των κρατών, η οποία αποκλείει τέτοιου είδους προσφυγές, όταν πρόκειται για παράνομες πράξεις ενός κράτους, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως εγκλήματα πολέμου ή ως εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».

Το Βερολίνο δεν θα αλλάξει στάση

Με την απόφασή του αυτή, το ιταλικό δικαστήριο έρχεται σε σύγκρουση με την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, το οποίο το 2012 είχε δικαιώσει τη Γερμανία, καθώς είχε αποφανθεί ότι η ασυλία των κρατών ισχύει και στην περίπτωση σοβαρών εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας.

Όπως αναφέρει η Süddeutsche Zeitung, το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών θα αναλύσει την απόφαση του ιταλικού συνταγματικού δικαστηρίου, ωστόσο, όπως επισημαίνεται το Βερολίνο δεν πρόκειται να αλλάξει την νομική του θέση επί του θέματος, καθώς εκτιμά ότι τo Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης την συμμερίζεται πλήρως. Πάντως ο ιταλός εισαγγελέας Μάρκο ντε Παόλις, που έχει ασχοληθεί με πολλές προσφυγές θυμάτων του ναζισμού, δήλωσε χθες ότι η απόφαση του ιταλικού δικαστηρίου «είναι ιδιαίτερα σημαντική και ότι η διεθνής κοινότητα δεν μπορεί να την αγνοήσει».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο ιταλικός τύπος. Όπως αναφέρει το Πρώτο Πρόγραμμα της γερμανικής τηλεόρασης, ARD, «τα ιταλικά ΜΜΕ κάνουν λόγο για μια ιστορική απόφαση που δεν μπορεί να αγνοηθεί».

Σε σχετικό σχόλιο της, με τίτλο «Μεταξύ νόμου και ηθικής», η Süddeutsche Zeitung παρατηρεί ότι η ιταλική κυβέρνηση θα πρέπει να αναζητήσει μια λύση, αποσαφηνίζοντας τη συγκεκριμένη θεματική στο ιταλικό Σύνταγμα. Παράλληλα, όμως, «θα πρέπει και η γερμανική κυβέρνηση να διερωτηθεί εάν έχει κάνει ικανοποιητικές παραχωρήσεις στα θύματα του ναζισμού από την Ιταλία. Δεν αρκεί να επιμένει η Γερμανία στο δικαίωμα της ετεροδικίας», καταλήγει το σχόλιο.

Σταμάτης Ασημένιος