Μαριούπολη: Η ζωή υπό ρωσική κατοχή

«Ακόμα κι αν το διαμέρισμά μου είχε γλιτώσει από τους βομβαρδισμούς δεν ξέρω αν θα μπορούσα να ζήσω εκεί, πιθανώς όχι», λέει η Βικτώρια*. Πριν από ένα χρόνο άφησε πίσω της την Μαριούπολη για να αναζητήσει καταφύγιο στο Κίεβο. Μετά τους ρωσικούς βομβαρδισμούς η πολυκατοικία της τυλίχθηκε στις φλόγες. Όμως ο πατέρας της αποφάσισε να παραμείνει στη Μαριούπολη. Όταν η υγεία του επιδεινώθηκε η Βικτώρια αποφάσισε να πάει να τον βοηθήσει.

Από την ουκρανική πρωτεύουσα μίλησε την DW για την επταήμερη οδύσσεια της στην κατεστραμμένη πατρίδα της. Μετά από πολλές αποτυχημένες προσπάθειες η Βικτώρια έφθασε τελικά στην ανατολική Ουκρανία μέσω Λετονίας και Ρωσίας. Επειδή όμως στην Μαριούπολη υπάρχει έλλειψη ειδικών γιατρών, αναγκάστηκε να πάει τον πατέρα της στο ρωσικό Ταγκανρόγκ για να εγχειριστεί.

Ένα χρόνο μετά τους μαζικούς βομβαρδισμούς των Ρώσων, η πόλη έχει παραμείνει στην κατάσταση που βρίσκονταν. «Υπάρχουν εδώ και εκεί οικοδομές, αλλά μην ξεχνάμε ότι οι Ρώσοι τα κατέστρεψαν όλα μόνοι τους! Τώρα γκρεμίζουν τα κατεστραμμένα σπίτια και χτίζουν καινούργια σε άλλες περιοχές της πόλης». Η Βικτώρια εκτιμά ότι στην Μαριούπολη έχει παραμείνει μόνο το ένα τρίτο των κατοίκων.

«Δίνουν αγώνα επιβίωσης»

Δουλειά υπάρχει μόνο σε εργοτάξια, στην τοπική αυτοδιοίκηση και το λιανεμπόριο. Πολλοί οικοδόμοι προέρχονται από τη Ρωσία και παίρνουν μεγαλύτερους μισθούς από τους ντόπιους. Σύμφωνα με την εταιρία διαχείρισης μεταλλουργείων και χαλυβουργείων της περιοχής Metinvest, ο μεγαλύτερος εργοδότης της πόλης, οι μονάδες παραγωγής, έκλεισαν προσωρινά στο ξεκίνημα της ρωσικής επίθεσης στις 24 Φεβρουαρίου, αλλά παραμένουν κλειστές.

«Κοινωνικά επιδόματα δεν καταβάλλονται πλέον ούτε καν για ανέργους, λέει η Βικτώρια. Ταυτόχρονα έχει περιοριστεί σημαντικά η ανθρωπιστική βοήθεια στην ευρύτερη περιοχή. «Παλιά μοιράζονταν δέματα με τρόφιμα σε όλους, τώρα πια μόνο σε παιδιά και άτομα άνω των 65. Οι άνθρωποι έχουν κατάθλιψη. Δίνουν αγώνα για την επιβίωση».

Η Ναταλίγια*, η οποία ζει σε χωριό στα περίχωρα της Μαριούπολης αναφέρει ότι: «ο πληθυσμός είναι καταβεβλημένος από τις καθημερινές δυσκολίες. Πολλοί πίνουν». Πριν από τον πόλεμο η Ουκρανή είχε το δικό της κατάστημα, στο οποίο πουλούσε κρέας και γάλα.

«Χρειάζεσαι ρωσικό διαβατήρια για να εργαστείς»

Η Νατάλια είναι δυσαρεστημένη από τις υψηλές τιμές προϊόντων και τους χαμηλούς μισθούς: «Στην αρχή οι άνθρωποι έπαιρναν κατά μέσο όρο 30.000 ρούβλια (περίπου 330 ευρώ). Στη συνέχεια οι μισθοί μειώθηκαν περισσότερο από το μισό και δεν καταβλήθηκαν για ενάμιση μήνα». Ταυτόχρονα, λέει,αυξάνονται οι πιέσεις στους Ουκρανούς να πάρουν ρωσικά διαβατήρια: «Για να μπορέσεις να εργαστείς επίσημα, χρειάζεσαι διαβατήριο και για να το αποκτήσεις πρέπει να μπεις στην ουρά, να εκδοθούν εκ νέου χαμένα έγγραφα και να τα μεταφραστούν στα ρωσικά».

Παρ' όλα τα προβλήματα το κλίμα στη Μαριούπολη είναι κατά κανόνα φιλορωσικό, λέει η Ουκρανή: «Ο πληθυσμός πιστεύει τη ρωσική προπαγάνδα, σύμφωνα με την οποία η Ουκρανία ευθύνεται για την καταστροφή της πόλης. Μια φίλη μου πήρε από τους Ρώσους διαμέρισμα στη Μαριούπολη και είναι ευγνώμων γι' αυτό. Υπάρχουν όμως και εκείνοι που δεν έχουν πού να μείνουν και αρνούνται να στηθούν στην ουρά για ένα διαμέρισμα απλά γιατί δεν θέλουν να δεχτούν τίποτα από τους κατακτητές».

Στις πόλεις και τα χωριά στην περιοχή του Ντονέτσκ, τα οποία καταλήφθηκαν από τους Ρώσους το 2014, είναι πολλοί οι νεαροί άνδρες που τρέμουν μια επιστράτευση, όπως εκείνη που είχε πραγματοποιηθεί στο Ντονμπάς λίγο πριν από την ρωσική εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022. Ένας από αυτούς είναι ο Βλάντισλαβ* από την πόλη Τσιστγιακόβε: «Κρυβόμουν σχεδόν ένα χρόνο στο σπίτι μου. Φοβόμουν μήπως επιστρατευθώ και αναγκαστώ να πολεμήσω κατά της πατρίδας μου». Ο Βλάντισλαβ θεωρεί ότι η επιστράτευση συνεχίζεται, αλλά με αργούς ρυθμούς.

Όπως η Ναταλίγια έτσι και ο Βλάντισλαβ θεωρεί ότι ο πληθυσμός στην περιοχή βλέπει με θετικό μάτι τους Ρώσους. Και οι δύο ωστόσο παρατηρούν: «Δεν επικρατεί η άποψη ότι αυτά τα εδάφη είναι ρωσικά. Ίσως γι αυτό οι περισσότεροι λένε πως πηγαίνουν στη Ρωσία για να ψωνίσουν τρόφιμα».

*δεν είναι τα πραγματικά ονόματα

Χάνα Σοκολόβα

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος