Μία άβολη συνέντευξη τύπου με θέα τον Βόσπορο

Σε αντίθεση με τη μουντή θέα στους γκρίζους γερμανικούς δρόμους από το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών στο Βερολίνο, η θέα από το κτίριο του τουρκικού υπ. Εξωτερικών στην Κωνσταντινούπολη είναι τουλάχιστον σαγηνευτική, αδύνατο να μην σε συνεπάρει. Εντυπωσιασμένη από τα μεγάλα παράθυρα με θέα στον Βόσπορο δήλωσε και η Γερμανίδα υπ. Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ στη κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Τούρκο ομόλογό της Μεβλούτ Τσαβούσογλου, αμέσως μετά τις επαφές που είχε στην Αθήνα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Νίκο Δένδια. Αλλά οι φιλοφρονήσεις και το φιλικό κλίμα δεν κράτησαν για πολύ.

Αρχικά η Γερμανίδα υπ. Εξωτερικών θέλησε βέβαια να αναφέρει τα θετικά σημεία των επαφών: έπαινοι για τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η Τουρκία στη μεταφορά των ουκρανικών σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα στην Κωνσταντινούπολη, έπαινοι για την υποδοχή περίπου τεσσάρων εκατομμυρίων προσφύγων, κυρίως από τη Συρία και το Ιράκ, τα τελευταία χρόνια και δηλώσεις για την ανάγκη περαιτέρω χρηματοδοτικής υποστήριξης προς την Τουρκία. Αλλά λίγο-πολύ οι έπαινοι σταμάτησαν εκεί. Η Αναλένα Μπέρμποκ, σε αντίθεση με προκατόχους της, επέλεξε μια ξεκάθαρη και χωρίς περιστροφές αντιμετώπιση των θεμάτων, στα οποία οι απόψεις των δύο χωρών είναι εκ διαμέτρου αντίθετες: από τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κατάσταση στη βόρεια Συρία μέχρι την κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, αφήνοντας πίσω κάθε υπόνοια «ίσων αποστάσεων» (για τις οποίες έχει κατηγορηθεί η Γερμανία»).

Τσαβούσογλου: Να μην εισακουσθεί η «ελληνική και κυπριακή προπαγάνδα»

 Ένα από τα βασικά θέματα που βρέθηκαν στο επίκεντρο των επαφών στην Κωνσταντινούπολη ήταν η κατάσταση στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, μετά τη δήλωσή της στην Αθήνα ότι η ελληνική κυριαρχία στα νησιά του Αιγαίου είναι αδιαμφισβήτητη. Φανερά ενοχλημένος, έως οργισμένος σε κάποιες στιγμές, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου επέρριψε στη Γερμανία μεροληπτική στάση έναντι της Ελλάδας αλλά και της Κύπρου, μόνο και μόνο επειδή είναι κράτη-μέλη της ΕΕ. Αναφερόμενος στη στάση προηγούμενων γερμανικών κυβερνήσεων για την κατάσταση στην Αν.Μεσόγειο, την οποία χαρακτήρισε «ισορροπημένη», θέλησε να τονίσει ότι πλέον «αυτή η ισορροπία έχει χαθεί». 

Μάλιστα όπως είπε χαρακτηριστικά, κοιτώντας κάθε τόσο την Αναλένα Μπέρμποκ, «τρίτες χώρες, όπως η Γερμανία, δεν θα πρέπει να εμπλακούν στις προκλήσεις και την προπαγάνδα της Ελλάδας και της Κύπρου». Για τον ίδιο η Γερμανία θα πρέπει να ακούσει και τις δύο πλευρές πριν βγάλει συμπεράσματα. «Δεν περιμέναμε από τη Γερμανία μια τέτοια μονομερή στάση» δήλωσε χαρακτηριστικά, εκφράζοντας την απογοήτευσή του, αναμένοντας προφανώς από τη Γερμανία τουλάχιστον ουδετερότητα. Στο πλαίσιο αυτό ο Τούρκος υπ. Εξωτερικών έθεσε και το ζήτημα των φερόμενων παράνομων επαναπροωθήσεων στο Αιγαίο λέγοντας ότι «η Ελλάδα δεν σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και δεν επιδεικνύει ανθρωπισμό». Η Αναλένα Μπέρμποκ από την πλευρά της επανέλαβε ότι τα σύνορα της Ελλάδας είναι και ευρωπαϊκά σύνορα και ότι οι όποιες διαφορές δεν μπορεί να εντείνονται με κλιμάκωση αλλά να επιλύονται με διάλογο μεταξύ νατοϊκών εταίρων.  

Βόρεια Συρία και υπόθεση Οσμάν Καβαλά

Πέρα όμως από το Αιγαίο και τα ελληνοτουρκικά, κεντρικό θέμα των επαφών Μπέρμποκ-Τσαβούσογλου ήταν η κατάσταση στη βόρεια Συρία και η ανησυχία για τουρκική εισβολή στις αυτόνομες κουρδικές περιοχές. «Δεν νομιμοποιείται μια τέτοια επίθεση» είπε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι η Τουρκία έχει φυσικά το δικαίωμα αυτοάμυνας απέναντι σε τρομοκράτες, ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να δικαιολογήθούν «προληπτικές επιθέσεις». Η Γερμανίδα υπ. Εξωτερικών θέλησε ωστόσο να τονίσει εμφατικά «για άλλη μια φορά», όπως είπε, ότι τόσο η Γερμανία όσο και η ΕΕ έχουν χαρακτηρίσει το ΡΚΚ «τρομοκρατική οργάνωση». 

Στο τραπέζι τέθηκε και το ζήτημα του Τούρκου επιχειρηματία και ακτιβιστή Οσμάν Καβαλά, που είναι φυλακισμένος. Σε ερώτηση της Ντόιτσε Βέλε -τα διαδικτυακά προγράμματα της οποίας έχει απαγορευθεί πλέον στην Τουρκία- προς την Αναλένα Μπέρμποκ σχετικά με το τι είδους πίεση ασκεί η γερμανική κυβέρνηση για την αποφυλάκισή του, όπως και του Σελαχατίν Ντεμιρτάς, φυλακισμένου πρώην ηγέτη του φιλοκουρδικού ΗDP, παρέπεμψε στις σχετικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, οι οποίες πρέπει να γίνουν σεβαστές και να τηρηθούν απαρέγκλιτα.

Κλείνοντας, σε δεύτερη ερώτηση της DW σχετικά με δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών που θέλουν τη Ρωσία να έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για τουρκικά μαχητικά drones τύπου Bayraktar TB2, ρωτήθηκε ο Τούρκος υπουργός κατά πόσο είναι θεμιτό η Τουρκία να αποστέλλει όπλα και στα δύο εμπόλεμα μέρη. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου υποβάθμισε τη σημασία των δημοσιευμάτων, τονίζοντας ότι δεν έχουν ξεκινήσει επίσημες επαφές με τη Ρωσία για κάτι τέτοιο, χωρίς όμως να διευκρινίζει εάν αντίστοιχες συζητήσεις γίνονται σε ένα άλλο επίπεδο, μεταξύ της κατασκευάστριας ιδιωτικής εταιρείας με τη Ρωσία.

Δήμητρα Κυρανούδη, Αποστολή Κων/πολη