Κρίσιμες διαβουλεύσεις για το Κλίμα

Η προπαρασκευαστική Διάσκεψη της Βόννης που πραγματοποιείται στο World Conference Center Bonn, θα διαρκέσει μέχρι και τις 14 Ιουνίου ενώ αναμένονται περισσότεροι από 5.000 συμμετέχοντες. Η συνάντηση λαμβάνει χώρα 200 περίπου ημέρες πριν την κρίσιμη Διάσκεψη του Παρισιού για το Κλίμα, όπου στόχος είναι να υπογραφεί μια νέα συμφωνία για την προστασία του κλίματος που θα διαδεχθεί το Πρωτόκολλο του Κιότο.

Η Γερμανία αποδίδει τεράστια σημασία στο ζήτημα. Δεν είναι τυχαίο ότι το θέμα βρίσκεται πολύ ψηλά στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής του G7 που πραγματοποιείται στις 7 και 8 Ιουνίου στο παλάτι Ελμάου της Βαυαρίας. «Ποτέ άλλοτε μια προεδρία του G7 δεν είχε αποδώσει τόσο μεγάλη σημασία στην προστασία του κλίματος», λένε κυβερνητικοί κύκλοι στο Βερολίνο.

Αποφάσεις στο «κλαμπ των ισχυρών»;

Εδώ όμως έγκειται και το πρόβλημα: οι αναπτυσσόμενες οικονομίες δεν θα πρέπει να αποκομίσουν την αίσθηση ότι οι πλούσιες χώρες του «κλαμπ των ισχυρών» θα συμφωνήσουν ήδη στο περίγραμμα μιας συμφωνίας. Η εμπειρία της Κοπεγχάγης το 2009 έδειξε άλλωστε ότι οι πλούσιες χώρες δεν μπορούν να επιβάλουν τα όσα συμφωνούν μεταξύ τους ατύπως, στις υπόλοιπες χώρες. Αυτή τη φορά τα πράγματα θα είναι διαφορετικά: οι ηγέτες του G7 προτίθενται να διατυπώσουν την προοπτική μιας «κλιματικά ουδέτερης παγκόσμιας οικονομίας». Αυτό ακούγεται αφενός αρκετά σαφές για να προσελκύσει το ενδιαφέρον των υπολοίπων, αφετέρου όμως δεν έχει κανέναν απολύτως δεσμευτικό χαρακτήρα για να μην προκαλέσει αντιδράσεις.

Το πόσο εύθραυστες είναι πάντα οι ισορροπίες σε σχετικές διασκέψεις και διαπραγματεύσεις κατέδειξε πρόσφατη συνάντηση υπουργών Περιβάλλοντος από διάφορες χώρες του κόσμου στο Βερολίνο. Εκεί ο ινδός αντιπρόσωπος εκτίμησε ότι η Δύση θα πρέπει να καταπολεμήσει μόνη της την κλιματική αλλαγή, καθώς η ίδια την προκάλεσε. Χώρες όπως η Ινδία, όπως είπε, χρειάζονται χρήματα για να προσαρμοστούν στις συνέπειες της αλλαγής του κλίματος. «Πρόκειται για ξεπερασμένες αντιλήψεις», σχολιάζουν κυβερνητικοί κύκλοι στη γερμανική πρωτεύουσα. Τις μεγαλύτερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σήμερα άλλωστε, τις προκαλεί η Κίνα που επισήμως συγκαταλέγεται ακόμη στις αναπτυσσόμενες οικονομίες.

Η Γερμανία βάζει το χέρι στη τσέπη

Προκειμένου να πείσει τις γοργά αναπτυσσόμενες οικονομίες να συνδράμουν τις διεθνείς προσπάθειες, η Γερμανία φαίνεται διατεθειμένη να βάλει το χέρι στη τσέπη. Ήδη πριν από χρόνια χώρες μέλη των ΗΕ είχαν υποσχεθεί να καταβάλουν 100 δις δολάρια μέχρι το 2020 προκειμένου να ληφθούν μέτρα για την προστασία του κλίματος στις φτωχότερες χώρες του κόσμου. Η Γερμανία από την πλευρά της θα συνεισφέρει 10 δις δολάρια. Σχετικά πρότζεκτ αναμένεται να ξεκινήσουν ήδη πριν τη Διάσκεψη του Παρισιού προκειμένου να σταλεί το μήνυμα ότι η θεωρία γίνεται πράξη και για να πειστούν οι υπό ανάπτυξη χώρες να συνυπογράψουν τη νέα συμφωνία για το κλίμα.

Η νέα συμφωνία θα βασίζεται σε μια νέα αρχιτεκτονική: βάσει του Πρωτοκόλλου του Κιότο οι 38 πιο πλούσιες χώρες είχαν δεσμευτεί να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Προβλέπονταν μάλιστα συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα (1990-2010) αλλά και συγκεκριμένα όρια (στην ΕΕ: μείωση κατά 8 %). Ελάχιστες χώρες τα κατάφεραν, η Γερμανία αποτελεί μια από τις εξαιρέσεις. Η νέα συμφωνία θα περιλαμβάνει προαιρετικούς και όχι δεσμευτικούς στόχους που θα μπορούν μάλιστα να είναι διαφορετικοί για κάθε χώρα. Έτσι, για παράδειγμα, μια χώρα θα μπορεί να υποσχεθεί ότι θα διπλασιάσει το μερίδιο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην συνολική παραγωγή ενέργειας ενώ μια άλλη ότι θα συμμετάσχει στο σύστημα εμπορίας ρύπων.

Επίσης, σε αντίθεση με την Κοπεγχάγη, στη Διάσκεψη του Παρισιού τον πρώτο λόγο θα τον έχουν οι ειδικοί από τις συμμετέχουσες χώρες και όχι οι πολιτικοί. Όχι άλλο ένα showdown των Ομπάμα, Μέρκελ και Πούτιν, λένε με νόημα παρατηρητές.

Κοινή προσπάθεια και ευέλικτοι και ρεαλιστικοί στόχοι είναι η νέα μαγική φόρμουλα των διαπραγματεύσεων. Άγνωστο παραμένει εάν με αυτό τον τρόπο μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος για περιορισμό της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στους 2 βαθμούς Κελσίου. «Με τα προαναγγελθείσα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών ρύπων οδεύουμε σε μια αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς Κελσίου και πάνω», εκτιμά η Ρεγκίνε Γκίντερ από την WWF.

Γενς Τουράου / Κώστας Συμεωνίδης