«Κολωνία σαλόμ!»: Η αποκριά, όαση στην έρημο του φόβου

«Κολωνία, ζήτω! Ζήτω η Κολωνία, Κολωνία, σαλόμ!». Με το ασυνήθιστο σύνθημα «Κολωνία, σαλόμ» (στα εβραϊκά σαλόμ σημαίνει ειρήνη) ξεκίνησε και φέτος στις 11 Νοεμβρίου στις 11:11 πμ. το παραδοσιακό καρναβάλι της Κολωνίας. Όλοι οι πρόεδροι των καρναβαλικών συλλόγων συγκεντρώθηκαν, όπως το θέλει η παράδοση, στο δημαρχείο της πόλης. Η δήμαρχος Χενριέτε Ρέκερ έδωσε το λόγο σε κάποιον, ο οποίος συνήθως δεν μιλά δημόσια: τον Άαρον Κνάπσταϊν, επικεφαλής του μοναδικού εβραϊκού καρναβαλικού συλλόγου στη Γερμανία.

«Τα μέλη του συλλόγου «Κολωνέζικη Κεφαλή Κιπά», αλλά και όλοι οι Εβραίοι αυτή της πόλης βρισκόμαστε σε δεινή θέση», είπε ο Άαρον Κνάπσταϊν και ανέφερε ότι μετά την εισβολή της Χαμάς στο Ισραήλ, οι αντισημιτικές επιθέσεις αυξήθηκαν στην Κολωνία. «Φανταστείτε πως θα αισθανόσασταν εάν κάποιος σας έλεγε ότι δεν ανήκετε πλέον στην Κολωνία. Την πρώτη φορά ίσως να χαμογελούσατε. Όταν όμως σας το λένε δύο, τρεις ή πέντε άνθρωποι τότε είναι εξαιρετικά δυσάρεστο».

Οφείλουμε να γιορτάζουμε σε χαλεπούς καιρούς

Επιτρέπεται να γιορτάζεται ξέφρενα το καρναβάλι όταν συμβαίνουν τόσα τραγικά γεγονότα στην Εγγύς Ανατολή; διερωτώνται πολλοί φέτος στην Κολωνία. Ο Βίλιμπερτ Πάουελς ρωμαιοκαθολικός διάκονος με ενεργή συμμετοχή στα αποκριάτικα δρώμενα απαντά: «Οφείλουμε να γιορτάζουμε, ιδίως όταν οι καιροί είναι δύσκολοι γιατί το χιούμορ και το γέλιο είναι όαση στην έρημο του φόβου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, παρά το ασύλληπτο δράμα των Εβραίων, το πιο ξεχωριστό χιούμορ μέχρι σήμερα είναι το εβραϊκό».

Θέλοντας να στείλει ηχηρό μήνυμα υπέρ των εβραίων δημοτών, η δήμαρχος της Κολωνίας Ενριέτε Ρέκερ επισκέφθηκε στις 11 Νοεμβρίου την μεγαλύτερη συναγωγή της πόλης, την ώρα που δεκάδες χιλιάδες γιόρταζαν στους δρόμους το ξεκίνημα του καρναβαλιού: «Σήμερα Σάββατο δεν ήρθαν πολλοί πιστοί επειδή φοβούνται. Με θλίβει ότι μπορώ να δείξω στους συμπολίτες μονάχα με μικρές χειρονομίες, πόσο μεγάλο είναι το κλίμα συμπαράστασης στην Κολωνία», τόνισε η δήμαρχος.

Ο σύλλογος «Κολωνέζικη Κεφαλή Κιπά» ιδρύθηκε το 2017. Σημαντικό κίνητρο για την δημιουργία του ήταν ότι στο παρελθόν, κατά την διάρκεια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, υπήρχε στην πόλη ένας πολύ ενεργός εβραϊκός σύλλογος καρναβαλιστών με την επωνυμία «Μικρό Κολωνέζικο Κλαμπ» (Kleine Kölner Klub, KKK).

«Τι μπορείς να κάνεις;…»

Όλα αυτά άλλαξαν το 1933, όταν οι Εθνικοσοσιαλιστές του Αδόλφου Χίτλερ ανήλθαν στην εξουσία. Οι δύο ιδρυτές του συλλόγου Βίλι και Μαξ Σάλομον μετανάστευσαν. Ο ένας στην Παλαιστίνη και ο άλλος στις ΗΠΑ. Αρκετά μέλη του Μικρού Κολωνέζικου Κλαμπ δολοφονήθηκαν. Σήμερα ο «διάδοχος» σύλλογος «Κολωνέζικη Κεφαλή Κιπά» έχει 156 μέλη.

Στην ομιλία του στο παλιό δημαρχείο της Κολωνίας, ο Άαρον Κνάπσταϊν διηγήθηκε μια πολύ προσωπική ιστορία, την οποία ποτέ δεν είχε πει δημόσια: «Ήμουν παιδί όταν δέχθηκα σε καρναβαλικό σύλλογο την πρώτη φραστική αντισημιτικήεπίθεση. Απελπισμένος γύρισα στο σπίτι, έτρεξα στον πατέρα μου και του μετέφερα τι μου είχε συμβεί. Εκείνος, αφού πέρασε λίγη ώρα, άρχισε να τραγουδά ένα παραδοσιακό πια κολωνέζικο τραγούδι, τροποποιώντας τους στίχους: «Είσαι γέννημα - θρέμμα της Κολωνίας, τι μπορείς να κάνεις….».