Κληρονομητέα τα δεδομένα στο Facebook

Οι γονείς ενός νεκρού κοριτσιού στο Βερολίνο έδωσαν σκληρή μάχη για να αποκτήσουν πρόσβαση στα δεδομένα του μπλοκαρισμένου λογαριασμού της κόρης τους στο Facebook. Εκεί ελπίζουν να βρουν απαντήσεις για τον αδιευκρίνιστο θάνατό της. Το Ομοσπονδιακό Ακυρωτικό Δικαστήριο τους δικαίωσε με χθεσινή του απόφαση, ανατρέποντας προηγούμενη απόφαση δικαστηρίου στο Βερολίνο, το οποίο είχε δικαιώσει τον αμερικανικό κολοσσό, που είχε επικαλεστεί το απόρρητο των επικοινωνιών αρνούμενος να δώσει πρόσβαση στον λογαριασμό που διατηρούσε το κορίτσι.

Η Ζιμόνε Β. είχε πέσει πριν από έξι χρόνια στις ράγες μπροστά σε τρένο που εισερχόταν σε σταθμό του μετρό. Μέχρι σήμερα οι γονείς της δεν ξέρουν αν επρόκειτο για αυτοκτονία. Ελπίζουν ότι μέσα από τις δημοσιεύσεις της στο Facebook θα μπορέσουν να καταλάβουν τι πραγματικά συνέβη. Μετά από προηγούμενες δικαστικές αποφάσεις, με την πρώτη να δικαιώνει τους γονείς, τη δεύτερη –κατόπιν έφεσης του Facebook- να δικαιώνει το μέσο κοινωνικής δικτύωσης, με την επιχειρηματολογία ότι πλήττεται το απόρρητο των χρηστών που επικοινωνούσαν με το κορίτσι, το Ομοσπονδιακό Ακυρωτικό Δικαστήριο δικαίωσε τελικά τους γονείς, κρίνοντας ότι τα ψηφιακά δεδομένα της κόρης τους είναι κληρονομητέα.

Νομικά αμφιλεγόμενο ζήτημα

Πρόκειται για ένα ζήτημα που απασχολεί τους ειδικούς και πέραν της υπόθεσης που αφορά το κορίτσι από το Βερολίνο. «Μπορώ να καταλάβω την επιθυμία μιας οικογένειας όταν χάνει ένα μέλος της να αποκτά πρόσβαση στους λογαριασμούς του», επισήμανε σε παλαιότερη συνέντευξή της στη DW η Έλκε Μπρούκερ-Κλέι, καθηγήτρια Μάνατζμεντ Πληροφορικής στην Ανώτατη Σχολή Εφαρμοσμένων Επιστημών της Ζυρίχης. «Το άλλο ζήτημα είναι όμως αν ο διαχειριστής ενός ψηφιακού πόρταλ ή ο πάροχος μιας υπηρεσίας έχει το δικαίωμα να επιτρέψει αυτήν την πρόσβαση», επισημαίνει η ίδια, παραπέμποντας στην επικοινωνία του νεκρού μέλους μιας οικογένειας με άλλα άτομα, πέραν του οικογενειακού κύκλου.

Το ερώτημα που αφορά την ψηφιακή μας κληρονομιά αποκτά ολοένα μεγαλύτερη σημασία. Ειδικά ορισμένοι υπερδραστήριοι χρήστες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναρτούν χιλιάδες βίντεο και φωτογραφίες που είναι συνδεδεμένες με το όνομά τους. Όλα αυτά αποτελούν μέρος της ψηφιακής μας κληρονομιάς. Οι αναρτήσεις στο Facebook, για παράδειγμα, καλύπτουν χρονικές περιόδους ετών. Συχνά δίνουν πληροφορίες για πώς γνωρίστηκαν, ερωτεύθηκαν και παντρεύτηκαν δύο άνθρωποι. Ή πώς αναπτύχθηκε και εξελίχθηκε μια μακροχρόνια φιλία. Τι γίνεται με όλα αυτά τα δεδομένα μετά το θάνατο ενός ατόμου;

Για περιπτώσεις χρηστών που φεύγουν από τη ζωή το Facebook έχει προβλέψει διάφορες επιλογές. Μία είναι να διαγραφεί ο λογαριασμός του προσώπου που πεθαίνει. Γι' αυτό χρειάζονται μερικά κλικ. Η άλλη επιλογή είναι η διατήρηση του λογαριασμού για τη διατήρηση της μνήμης του προσώπου που φεύγει από τη ζωή. Σε αυτήν την περίπτωση το Facebook εμφανίζει σχετική επισήμανση πλάι στο όνομα του αποβιώσαντος. Φίλοι και συγγενείς μπορούν στο εξής να μοιράζονται αναμνήσεις που αφορούν το πρόσωπο που έφυγε. Τα δεδομένα του πάντως παραμένουν εντός του Facebook.

Όπως και η… αναλογική κληρονομιά

Η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα σε έναν κανονικό λογαριασμό και έναν λογαριασμό «εις μνήμην» ενός νεκρού χρήστη είναι ότι στον δεύτερο δεν μπορεί πλέον να συνδεθεί ώστε να αποκτήσει πρόσβαση στα περιεχόμενα. Αυτό συνέβη και στην περίπτωση του κοριτσιού από το Βερολίνο. Στα 14 της χρόνια οι γονείς της είχαν δώσει συγκατάθεση να ανοίξει λογαριασμό στο Facebook με τον όρο ότι θα τους δώσει τον κωδικό πρόσβασης. Ωστόσο, όταν η μητέρα της προσπάθησε μετά τον θάνατο της κόρης της να συνδεθεί, ο λογαριασμός είχε ήδη ρυθμιστεί «εις μνήμην» με αδιευκρίνιστο τρόπο.

Με τη χθεσινή του απόφαση το Ομοσπονδιακό Ακυρωτικό Δικαστήριο απλοποιεί την κατάσταση. Τα γράμματα και τα προσωπικά ημερολόγια ατόμων που πεθαίνουν καταλήγουν στα χέρια των κληρονόμων τους, επισήμανε ο πρόεδρος του δικαστηρίου Ούλριχ Χέρμαν κατά την ανάγνωση της απόφασης στην Καρλσρούη. Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν υπάρχει κανένας λόγος να υπάρξει διαφορετικός χειρισμός σε ό,τι αφορά τα ψηφιακά περιεχόμενα. Η κόρη υπέγραψε ένα συμβόλαιο χρήσης με το Facebook, το οποίο μεταβιβάζεται πλέον στους γονείς-κληρονόμους, απεφάνθη το γερμανικό δικαστήριο.

Κάρλα Μπλάικερ / Άρης Καλτιριμτζής