Κατακόρυφη αύξηση του τζίρου από ναρκωτικά στην Ευρώπη

Αγροκτήματα κατά μήκος του δρόμου του χωριού Νιέβεν και πολύχρωμοι κήποι με ανθισμένα ηλιοτρόπια. Πινακίδες με την επιγραφή  «Μπορείτε να αγοράσετε  αυγά» κρέμονται σε κάποιες εισόδους. Στις αρχές Αυγούστου όμως το ειδυλλιακό αυτό τοπίο στα βορειοανατολικά της Ολλανδίας δέχθηκε μια περίεργη ‘επίθεση’. Τεθωρακισμένα οχήματα κατέκλεισαν τους δρόμους και οπλισμένοι αστυνομικοί εισέβαλαν σε ένα αγρόκτημα. Εκεί γινόταν καθημερινά τζίρος έως και έξι εκατομμυρίων ευρώ - αλλά όχι με αυγά ή πατάτες. Σε μια φάρμα αλόγων "ξεπλένονταν" έως και 200 ​​κιλά κοκαΐνης καθημερινά. Επρόκειτο για το μεγαλύτερο γνωστό εργαστήριο κοκαΐνης στην ιστορία της χώρας. Σύμφωνα με τις διωκτικές αρχές το εμπόριο ναρκωτικών ανθεί όπως ποτέ άλλοτε, παρά την πανδημία του κορωνοϊού.

Τα λεγόμενα «πλυντήρια κοκαΐνης» όπως αυτό στο Νιέβεν είναι σχεδόν ένα τυπικό ολλανδικό φαινόμενο. Πίσω από αυτό κρύβεται μια μέθοδος μεταφοράς ναρκωτικών με συγκριτικά χαμηλό κίνδυνο στην Ευρώπη. Η κοκαΐνη διαλύεται στη χώρα προέλευσης - κυρίως στην Κολομβία. Με το διάλυμα γεμίζουν μπουκάλια σαμπουάν ή εμποτίζουν τζιν ή σφουγγαράκια. Χρησιμοποιούν όμως και πολλά άλλα προϊόντα όπως μίγματα μπαχαρικών, κακάο ή κερί μέλισσας, όπως λέει ο ερευνητής Ρομπ. Είναι χημικός αναλυτής σε μια ειδική αστυνομική μονάδα που στόχο έχει τον εντοπισμό ναρκωτικών ουσιών στα εργαστήρια. Δεν θέλει όμως να δώσει το πλήρες όνομά του.

Τα προϊόντα που παρασκευάζονται με τα ναρκωτικά αποστέλλονται από το λιμάνι του Ρότερνταμ σε ένα απομακρυσμένο μέρος της χώρας. Συνήθως μαζί πετάνε και ειδικοί από τη Νότια Αμερική για να καθοδηγήσουν τους ανθρώπους που επεξεργάζονται την κοκαΐνη, λέει ο ειδικός ερευνητής. Στο χωριό Νιέβεν συνελήφθησαν ανάμεσα σε άλλους και 13 Κολομβιανοί. Σε άλλες χώρες δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου «πλυντήρια» κοκαΐνης. «Είμαστε οι ηγέτες της αγοράς», λέει με κυνισμό ο Ρομπ. Ωστόσο κανείς δεν είναι περήφανος για αυτή την πρωτιά της Ολλανδίας.

Κίνδυνος για τους ανθρώπους και το περιβάλλον

Δεν είναι τόσο δύσκολο να ξεχωρίσει πάλι κανείς την κοκαΐνη από τις υπόλοιπες ουσίες, εξηγεί ο ερευνητής. Μετά από ξέπλυμα με ορισμένα χημικά η κοκαΐνη ‘κάθεται’ με τη μορφή σκόνης και μπορεί να συμπιεστεί σε μπλοκ. «Δεν είναι υψηλή επιστήμη αλλά είναι χρονοβόρο και ακριβό. Η παραγωγή ενός κιλού κοκαΐνης κοστίζει συνολικά περίπου 1.500 ευρώ, με τη διαδικασία του ξεπλύματος ίσως φθάνει περίπου τα 4.000 ευρώ. «Αλλά τι είναι αυτό αν σκεφθείτε ότι κάθε κιλό καθαρής κοκαΐνης αποφέρει περίπου 25.000 ευρώ», τονίζει.

Το «πλυντήριο ναρκωτικών» έχει βέβαια τους κινδύνους του. Στο Νιέβεν κατασχέθηκαν δεκάδες χιλιάδες λίτρα χημικών, εύφλεκτα και εκρηκτικά. «Οι κίνδυνοι για τους πολίτες και το περιβάλλον είναι τεράστιοι», λέει ο Ρομπ. Και τα ιδιαίτερα τοξικά υπολείμματα καταλήγουν συχνά στη φύση.

Η Ολλανδία δραστηριοποιείται στο εμπόριο κοκαΐνης και συνθετικών ναρκωτικών και είναι ένας από τους πιο σημαντικότερους κόμβους στην Ευρώπη. «Ένας λόγος είναι η εξαιρετική οργάνωση εφοδιασμού της αγοράς», λέει ο Σάσα Στρουπ, ειδικός σε θέματα ναρκωτικών από την Europol στη Χάγη. Το οργανωμένο έγκλημα επωφελείται από το ανεπτυγμένο οδικό δίκτυο της Ολλανδίας και το λιμάνι του Ρότερνταμ - το μεγαλύτερο στην Ευρώπη.

Τεράστιοι τζίροι και μηδαμινές επιτυχίες της αστυνομίας

Τις περισσότερες φορές πάντως η κοκαΐνη εξακολουθεί να διακινείται με τον παραδοσιακό τρόπο. Κρυμμένη μέσα σε κοντέινερ μεταξύ μπανανών ή ανταλλακτικών αυτοκινήτων. Διεφθαρμένοι λιμενικοί  παρέχουν στους εγκληματίες πρόσβαση στα εμπορευματοκιβώτια. Αυτοί αρπάζουν γρήγορα τις γεμάτες τσάντες με το εμπόρευμα και εξαφανίζονται, όπως λέει ο Σάσα Στρουπ.

Πόση κοκαΐνη φτάνει στην Ευρώπη ετησίως κυρίως μέσω του Ρότερνταμ, της Αμβέρσας ή της Ισπανίας είναι δύσκολο να υπολογιστεί. Η Europol εκτιμά ότι η κοκαΐνη που διακινείται κάθε χρόνο είναι αξίας πάνω από εννέα δισεκατομμύρια ευρώ. Το ποσό διαρκώς αυξάνεται. Οι αρχές ανακαλύπτουν συχνά φορτία πάνω από 1000 κιλά και η τιμή πώλησης είναι πολύ χαμηλή στην Ευρώπη συγκριτικά με άλλες περιοχές του κόσμου. «Η αγορά των ναρκωτικών αναπτύσσεται», λέει ο Στρουπ. Πέρυσι ανακαλύφθηκαν 34.000 κιλά στο λιμάνι του Ρότερνταμ. Σχεδόν διπλάσια ποσότητας κοκαΐνης σε σύγκριση με το 2018. Φέτος οι αρχές αναμένουν και νέο διπλασιασμό. Παρόμοια είναι τα ποσοστά ανάπτυξης από το λιμάνι της Αμβέρσας στο Βέλγιο.

Η κοκαΐνη δεν προορίζεται όμως μόνον πλέον για την ευρωπαϊκή αγορά. «Η ΕΕ γίνεται όλο και περισσότερο χώρα διέλευσης για την Ασία ή τη Ρωσία », λέει ο ειδικός της Europol. Οι εγκληματίες χρησιμοποιούν την καλή φήμη της ΕΕ. Εμπορευματοκιβώτια από την ΕΕ είναι λιγότερο ύποπτα από εκείνα από τη Νότια Αμερική. Στον αγώνα κατά του διεθνούς εμπορίου, οι αρχές έχουν πάντως λίγες ευκαιρίες παρά τις κάποιες επιτυχίες που σημειώνουν. Η Europol βασίζεται στη διεθνή συνεργασία, ιδίως με τις χώρες προέλευσης της κοκαΐνης για να φτάσουν στους εγκεφάλους των συμμοριών. «Μπορούμε να ελέγξουμε τα ναρκωτικά μόνο όταν φτάνουμε στα χρήματα», λέει ο Στρουπ. Εκτιμάται όμως ότι μόνο το 1% των κερδών από τη διακίνηση ναρκωτικών κατάσχεται. Το 2018 ήταν περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ.

DPA / Μαρία Ρηγούτσου