Καμία δικαίωση για τα θύματα στο πάρκο Γκεζί

Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν αυθόρμητα πριν από τρία χρόνια στο πάρκο Γκεζί της Κωνσταντινούπολης και γρήγορα επεκτάθηκαν σε όλη τη χώρα. Αφορμή είχε σταθεί τότε το κόψιμο των δέντρων του πάρκου, ώστε να ανεγερθεί εμπορικό κέντρο. Μια ομάδα πενήντα ανθρώπων επιχείρησε να εμποδίσει τις εργασίες στήνοντας σκηνές στο πάρκο. Αφού η αστυνομία εισέβαλε στην κατασκήνωση το πρωί της 31ης Μαΐου 2013, δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές ξεχύθηκαν στην πλατεία Ταξίμ.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του τουρκικού υπουργείου Εσωτερικών διαδηλώσεις σημειώθηκαν σε 81 επαρχίες της χώρας, ενώ 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι βρέθηκαν εκείνες της μέρες στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για την πολιτική της κυβέρνησης. Πρωθυπουργός ήταν ο σημερινός πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Την 1η Ιουνίου, τέσσερις ημέρες μετά την έναρξη των διαμαρτυριών, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονταν στην πλατεία Ταξίμ και στο πάρκο Γκεζί. Σύμφωνα με τις εκθέσεις πολλών οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, είχαν σκοτωθεί τότε έντεκα άνθρωποι. 8.000 άτομα τραυματίστηκαν, κάποια από τα οποία σοβαρά. Ωστόσο οι τουρκιές αρχές κάνουν λόγο για 4.000 τραυματίες, μεταξύ των οποίων και 600 αστυνομικοί.

Ειρηνική πορεία για τη φετινή επέτειο

Μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί ενώπιον της δικαιοσύνης μόνο πέντε κατηγορούμενοι για φόνο. Πολλές καταγγελίες δεν κατέληξαν ποτέ σε συλλήψεις. Ανάμεσα στα θύματα είναι και ο 37χρονος Βολκάν Κεζανμπλιτσί, ο οποίος έχασε το μάτι του από πλαστική σφαίρα. Αλλά και ο 40χρονος Χακάν Γιαμάν, ο οποίος δε συμμετείχε στις διαδηλώσεις αλλά έτυχε να περνά από εκεί. Τώρα ζει με σοβαρούς τραυματισμούς στο πρόσωπο.

Σύμφωνα με την εκτίμηση του Έλιφ Ντεντέογλου, δικηγόρου του Γιαμάν, η τότε κυβέρνηση άσκησε πιέσεις στη δικαιοσύνη ώστε να μην καταδικαστούν οι δράστες. Επίσης οι έρευνες καθυστέρησαν όσο ήταν δυνατόν περισσότερο. Κι ένα ακόμη εμπόδιο: η πρόσβαση σε πολλές από τις φωτογραφίες των διαδηλώσεων ήταν απαγορευμένη. Έτσι οι φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν στο διαδίκτυο δεν θεωρήθηκαν επαρκείς, ώστε να εντοπιστούν οι δράστες.

Ενόψει της φετινής τρίτης επετείου από τις διαδηλώσεις εκατοντάδες αστυνομικοί βρέθηκαν στην πλατεία Ταξίμ για την αποφυγή επεισοδίων. Ωστόσο εκατοντάδες μέλη της αντιπολίτευσης δεν δίστασαν να πραγματοποιήσουν εχθές το απόγευμα πορεία στον πολυσύχναστο εμπορικό δρόμο της Κωνσταντινούπολης Ιστικάλ. Αν και η συγκέντρωση ήταν σε γενικές γραμμές ειρηνική, δεν έλειψαν οι εντάσεις, με αποτέλεσμα η αστυνομία να προχωρήσει σε συλλήψεις. Μάλιστα συνελήφθησαν και 16 ακτιβιστές μέσα στα γραφεία του αρχιτεκτονικού επιμελητηρίου της Κωνσταντινούπολης, το οποίο πριν από τρία χρόνια είχε αντιδράσει στα σχέδια αναμόρφωσης της πλατείας και είχε υποστηρίξει τις διαδηλώσεις.

Κουρσάτ Ακιόλ/ Δημήτρης Ελευθεράκης