Και οι άνδρες υποφέρουν από ημικρανία

«Οι άνδρες προσπαθούν να υπομείνουν τον πόνο και συνήθως δεν είναι σε θέση να περιγράψουν την ημικρανία και τη δυσφορία τους και έτσι πηγαίνουν στον γιατρό πολύ αργότερα από τις γυναίκες», λέει ο Χάρτμουτ Γκέμπελ από την Κλινική Πόνου στο Κίελο.

Τα πράγματα είναι διαφορετικά για τις γυναίκες. Αντιδρούν ταχύτερα και πιο έντονα στα ερεθίσματα και τα λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους. Οι άνδρες, από την άλλη πλευρά, συχνά ερμηνεύουν τις ημικρανίες ως έντονους πονοκεφάλους και προσπαθούν να τις θέσουν υπό έλεγχο μόνοι τους, παίρνοντας για παράδειγμα παυσίπονα χωρίς συνταγή. Όμως η ανακούφιση είναι βραχύβια.

Οι άνδρες υποτιμούν τις ημικρανίες

Όταν οι άνδρες υποτιμούν συχνά τις ημικρανίες, μπορεί μια αρχικά επεισοδιακή ημικρανία να μετατραπεί σε χρόνια. Τότε οι πάσχοντες θα έχουν τουλάχιστον 15 κρίσεις ημικρανίας τον μήνα για μια περίοδο περίπου τριών μηνών. Στην επεισοδιακή ημικρανία, από την άλλη πλευρά, ο αριθμός των κρίσεων είναι μικρότερος, αλλά μπορεί να φτάσει και τις 14 κρίσεις ημικρανίας ανά μήνα.

Σε κοινωνικό επίπεδο η ημικρανία θεωρούνταν επί μακρόν ως ένα… γυναικείο ζήτημα. Η ημικρανία των ανδρών αποτελεί όμως επίσης αντικείμενο έρευνας - και υπάρχουν διαφορές με τις κρίσεις των γυναικών. Για παράδειγμα, είναι βέβαιο ότι οι κρίσεις ημικρανίας στους άνδρες είναι πιο σύντομες και συνήθως λιγότερο επώδυνες. Επιπλέον, οι άνδρες αναζητούν βοήθεια σπανιότερα και αρκετά αργότερα. «Οι γυναίκες είναι ειδικοί στον πόνο, επειδή αντιμετωπίζουν πόνους πολύ συχνότερα από τους άνδρες. Μπορούν να μιλήσουν να περιγράψουν καλύτερα τους πόνους τους στον γιατρό. Οι άνδρες δεν είναι τόσο καλοί σε αυτό», λέει ο Γκέμπελ.

Περίπου το 14 έως 15% του πληθυσμού παγκοσμίως υποφέρει από ημικρανίες κάθε χρόνο. Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες κοινές ασθένειες. «Η ημικρανία εμφανίζεται με παρόμοια συχνότητα παγκοσμίως, τουλάχιστον στις χώρες με δυτικό τρόπο ζωής. Υπάρχουν όμως και άλλες περιοχές, όπως η Αφρική, όπου οι αριθμοί είναι χαμηλότεροι», λέει ο Γκέμελ.

Η ημικρανία είναι μια πάθηση από μόνη της

Ειδικά οι άνδρες πιστεύουν ότι πρέπει να υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος για τους έντονους πονοκεφάλους τους. Όμως αυτή η άποψη είναι ξεπερασμένη, επισημαίνει ο ειδικός. «Για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι υπέθεταν κάποτε ότι τα εσπεριδοειδή, η σοκολάτα ή το τυρί μπορεί να συμβάλλουν στην πρόκληση ημικρανιών και ότι οι κρίσεις μπορούν να αποφευχθούν με την αποφυγή αυτών των τροφών».

Φυσικά, υπάρχουν ορισμένες τροφές που προκαλούν πονοκεφάλους, όπως τα γλουταμινικά, τα νιτρικά και το αλκοόλ. «Αλλά τότε δεν πρόκειται για ημικρανία. Πρόκειται για πονοκεφάλους που σχετίζονται με τις ουσίες, αλλά όχι για πρωτογενή ημικρανία».

Τώρα γνωρίζουμε ότι υπάρχουν 38 γονίδια κινδύνου και 44 γονιδιακές παραλλαγές. «Οι γονιδιακές παραλλαγές ελέγχουν σημαντικές διεργασίες στο σώμα μας, όπως το πόσο γρήγορα σκεφτόμαστε, πόσο βαθιά αισθανόμαστε, πόσο γρήγορα αντιλαμβανόμαστε τα ερεθίσματα». Σε αυτά περιλαμβάνεται και ο πόνος, που μπορεί να μας κάνει τη ζωή κόλαση και να αφήσει τους πάσχοντες ανήμπορους για ώρες ή και ημέρες.

Οι ορμόνες παίζουν ρόλο

Οι ορμονικές αλλαγές συμβάλλουν επίσης στην ανάπτυξη μιας κρίσης ημικρανίας, με τις γυναίκες να επηρεάζονται περισσότερο από τους άνδρες. Για παράδειγμα, μια ξαφνική πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων μπορεί να προκαλέσει υπερβολική διέγερση του εγκεφάλου και να προκαλέσει ημικρανία.

Ενώ τα οιστρογόνα διεγείρουν τα νεύρα, με την τεστοστερόνη συμβαίνει το αντίθετο. Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι στους άνδρες που πάσχουν από ημικρανίες, τα επίπεδα οιστρογόνων αυξάνονται και η τεστοστερόνη μειώνεται, δίχως όμως τα αποτελέσματα των ερευνών αυτών να είναι απολύτως ασφαλή. Εκτός από τα ορμονικά αίτια, το άγχος, η έλλειψη ύπνου και ο ανθυγιεινός τρόπος ζωής είναι επίσης πιθανές αιτίες ημικρανιών.

Ημικρανίες και συνοδές παθήσεις

Συχνά, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες που πάσχουν από ημικρανίες καλούνται να αντιμετωπίσουν και άλλες ασθένειες που εμφανίζονται μαζί με την ημικρανία. Οι συνοδές αυτές παθήσεις μπορεί να είναι, για παράδειγμα, η στεφανιαία νόσος, το άγχος και οι διαταραχές του ύπνου. Όσον αφορά τους άνδρες, η ημικρανία μπορεί να εμφανίζεται και με υψηλή αρτηριακή πίεση, αποτελώντας έτσι παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο. Επιπλέον, οι άνδρες πάσχουν συχνότερα από κατάθλιψη, κάτι που επίσης μπορεί να προκαλέσει ημικρανία λόγω του άγχους.

Τι σχέση έχουν τα έργα του Πικάσο με τις ημικρανίες;

Τέλος, με τις ημικρανίες σχετίζεται και η αύρα. «Οι άνδρες έχουν συχνά πολύπλοκες αύρες. Συχνά υπάρχουν επίσης αύρες χωρίς επακόλουθο πονοκέφαλο. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι πάσχοντες δυσκολεύονται να μιλήσουν ή να συγκεντρωθούν ή βλέπουν ακόμη και τεθλασμένες γραμμές στο οπτικό τους πεδίο», λέει ο Γκέμπελ. Συνήθως όμως, μια τέτοια αύρα είναι σχετικά σύντομη και μπορεί να διαρκέσει περίπου 20 λεπτά.

Ορισμένες διάσημες προσωπικότητες υπέφεραν από τέτοια περιστατικά. Ο Πάμπλο Πικάσο, για παράδειγμα, ζωγράφιζε τις ημικρανικές αύρες του. «Θα βρείτε αυτές τις τεθλασμένες γραμμές σε πολλούς πίνακές του. Η κάθετη μετατόπιση των προσώπων του είναι επίσης χαρακτηριστικό του στυλ ζωγραφικής του», εξηγεί ο Γκέμπελ.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς