Ιστορική συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν

Μετά από 18 αλλεπάλληλες μέρες δύσκολων διαπραγματεύσεων στη Βιέννη οι υπουργοί Εξωτερικών των πέντε μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και της Γερμανίας συμφώνησαν τελικά με την ιρανική αντιπροσωπεία για την υπογραφή μιας συνθήκης που θα ρυθμίζει τις παραμέτρους του επίμαχου πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης.

Επιδίωξη της Δύσης ήταν να διασφαλίσει ότι το Ιράν δεν θα είναι σε θέση να προχωρήσει στην κατασκευής ατομικής βόμβας, προσφέροντας ως αντάλλαγμα στην Τεχεράνη τη σταδιακή άρση των αυστηρών οικονομικών κυρώσεων που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ και η ΕΕ. Η σημερινή συμφωνία είναι το πρώτο βήμα προκειμένου να μπει τέλος στη διαμάχη για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, το οποίο απασχολεί τη διεθνή κοινότητα τα τελευταία 13 χρόνια.

Σοβαρές επιφυλάξεις για την αξιοπιστία του Ιράν

Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι έκανε λόγο για «μια απόφαση που μπορεί να εγκαινιάσει ένα νέο κεφάλαιο στις διεθνείς σχέσεις», με τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν Ζαουάντ Ζαρίφ να μιλά για «ιστορική στιγμή». Η εκτίμηση αυτή βρίσκει σύμφωνο και τον Ομίντ Νούριπουρ, εκπρόσωπο της ΚΟ των Γερμανών Πρασίνων για ζητήματα Εξωτερικής Πολιτικής. Ο ιρανικής καταγωγής Γερμανός πολιτικός τόνισε ότι η συμφωνία, πέρα από την οικονομική της διάσταση, δίνει στο Ιράν και τους πολίτες του «μετά από 35 χρόνια απομόνωσης», όπως είπε, «το αίσθημα ότι μπορούν να αποτελέσουν ξανά τμήμα της διεθνούς κοινότητας». Παραδέχεται, ωστόσο, ότι στους κόλπους της διεθνούς κοινότητας υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις και φόβοι ότι το Ιράν δεν θα τηρήσει τους όρους της συμφωνίας. Όπως επισήμανε, «αυτοί οι φόβοι είναι δικαιολογημένοι και ως εκ τούτου η συμφωνία δεν είναι το τέλος αλλά η αρχή όλων των εργασιών που πρέπει να γίνουν. Το σημαντικότερο είναι να υπάρχει δυνατότητα ελέγχου, να μπορούν να γίνονται επιθεωρήσεις, ώστε να μπορεί να διαπιστωθεί αν το Ιράν τηρεί τη συμφωνία».

Η συμφωνία προβλέπει μεταξύ άλλων τη σύσταση ενός μηχανισμού με τη βοήθεια του οποίου η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) θα αποκτήσει εντός των επόμενων 24 ημερών πρόσβαση στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις προκειμένου να τις επιθεωρήσει.

Το Ισραήλ καταδίκασε τη συμφωνία

Όπως ήταν αναμενόμενο, την πλήρη αντίθεσή του στη σημερινή εξέλιξη εξέφρασε το Ισραήλ. Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου καταδίκασε τη συμφωνία, χαρακτηρίζοντάς την «ιστορικό λάθος» και σχολιάζοντας ότι με αυτήν «ανοίγεται στο Ιράν ένας ασφαλής δρόμος για την απόκτηση πυρηνικών όπλων».

Ωστόσο, όπως εκτίμησε ο Ομίντ Νούριπουρ, «η εμπιστοσύνη θα αυξηθεί και στο Ισραήλ μόλις ξεκινήσουν οι επιθεωρήσεις και εφόσον διαπιστωθεί ότι οι Ιρανοί τηρούν όσα υπέγραψαν».

Άρης Καλτιριμτζής (DLF, dpa, reuters, afp)