Ισπανία: Προς ένα κατώτατο επίδομα διαβίωσης

«Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για την εισαγωγή ενός κατώτατου επιδόματος διαβίωσης», εκτιμά ο καταλανός οικονομολόγος Ζοζέ Μαρία ντε Λιέμπανα, ο οποίος δηλώνει ότι κατανοεί τις ενστάσεις βορειοευρωπαϊκών χωρών κατά του ευρωομολόγου και των αιτιάσεων σε βάρος της Ισπανίας ότι την τελευταία δεκαετία σπατάλησε δημόσιο χρήμα: «Δεν θα προχωρήσουμε ως κοινωνία αν δεν ξεκινήσουμε επιτέλους να περιορίζουμε σοβαρά το χρέος της χώρας», υπογραμμίζει ο ειδικός.

Το ισπανικό δημοσιονομικό έλλειμμα βρίσκεται επισήμως ακόμα στο 100% του ΑΕΠ, με το νέο δανεισμό να ανήλθε το 2019 στα 33 δισεκατομμύρια ευρώ. Η δεξαμενή σκέψης Funcas των ισπανικών ταμιευτηρίων κοστολογεί στα 100 δισεκατομμύρια τις επιπλέον δαπάνες του ισπανικού δημοσίου λόγω του Covid-19. Η δημόσια συζήτηση υπέρ και κατά της εισαγωγής ενός κατώτερου επιδόματος διαβίωσης ξεκίνησε πριν από μερικές μέρες από τον υπουργό Κατανάλωσης Αλμπέρτο Γκαρθόν, ο οποίος τόνισε σε ραδιοφωνική του συνέντευξη ότι θα πρέπει να υπάρξει κατώτατο επίδομα, το οποίο όμως να λάβουν μόνο όσοι χτυπήθηκαν περισσότερο από την πανδημία.

Η παραοικονομία το μεγαλύτερο πρόβλημα

Η εισαγωγή επιδόματος θέτει σε κίνδυνο όλες οι προσπάθειες μείωσης του δημοσίου χρέους στην Ισπανία, η οποία μετά την οικονομική κρίση εφήρμοσε μεταρρυθμίσεις με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα από ό,τι γειτονικές της χώρες. Σε αντίθεση με το παρελθόν σχεδόν όλες οι περιπτώσεις διαφθοράς επικρίνονται πλέον με τον πιο αυστηρό τρόπο από τα μέσα ενημέρωσης της χώρας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν και παραμένει ωστόσο η παραοικονομία. Εκατομμύρια εργαζόμενοι, κυρίως εποχικοί και οι εργοδότες τους δεν πληρώνουν εισφορές. Σύνηθες θεωρείται επίσης ότι οι εκμισθωτές δεν κόβουν απόδειξη στους ενοικιαστές. Υπολογίζεται ότι η παραοικονομία συμβάλλει με 20-30% στο ισπανικό ΑΕΠ. Στη κρίση της πανδημίας ωστόσο είναι κυρίως οι παράνομα εργαζόμενοι, οι οποίοι δεν θα λάβουν το επίδομα, επειδή δεν έχουν επίσημα έγγραφα για να αποδείξουν ότι έχασαν τη δουλειά τους ή ότι εργάζονται με μειωμένο ωράριο. Σε αυτούς έρχεται να προστεθεί περίπου ένα 15% του εργατικού δυναμικού που έχασε, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, τη δουλειά του λόγω κορωνοϊού.

Το σχεδιαζόμενο νέο εργαλείο θα μοιάζει με το αντίστοιχο γερμανικό, γνωστό και ως Hartz IV. Σύμφωνα με τον ισπανικό Τύπο θα έχει ύψος περίπου 440 ευρώ και θα καλύπτει μόνο βασικές ανάγκες, μιας και δεν περιλαμβάνει επίδομα τέκνων και επίδομα ενοικίου. «Η Ισπανία ακολουθεί με καθυστέρηση το παράδειγμα χωρών όπως η Γαλλία και η Γερμανία, οι οποίες εδώ και χρόνια διαθέτουν αντίστοιχο επίδομα », διαπιστώνει ο Μιγέλ Οτέρο από τη δεξαμενή σκέψης Real Instituto Elcano. Σύμφωνα με την υπουργό Απασχόλησης Γιολάντα Ντίαθ περίπου 5.000.0000 Ισπανοί, σε έναν συνολικό πληθυσμό 47 εκατομμυρίων πληρούν τις προϋποθέσεις για να διεκδικήσουν το εν λόγω επίδομα.

«Γονατίζει» ο τουρισμός λόγω κορωνοϊού

Ο ισπανικός Τύπος εκτιμά ότι το κατώτατο επίδομα διαβίωσης θα στοιχίσει περίπου 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο και θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό της χώρας με 0,1%. Ο πολιτικός αναλυτής Μιγέλ Οτέρο θεωρεί πάντως απαραίτητο το βήμα που σχεδιάζει τώρα η ισπανική κυβέρνηση, ιδίως σε αυτή τη δύσκολη περίοδο: «Λόγω κορωνοϊού δεν θα έχουμε για αρκετούς μήνες τουρισμό στην Ισπανία. Από τα συνήθως 84 εκατομμύρια κάθε χρόνο, θα είμαστε τυχεροί αν έρθουν φέτος 8 εκατομμύρια».

Στέφανι Κλάουντια Μίλερ, Μαδρίτη

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος