«Η τέχνη στη Συρία είναι πολυτέλεια»

Εκπρόσωποι της UNESCO κατέληξαν προ ημερών στο συμπέρασμα ότι οι συνθήκες στη Συρία είναι πιο δυσχερείς από ό,τι στο Ιράκ, το Αφγανιστάν και το Μαλί. Μεγάλος αριθμός πολιτιστικών μνημείων της χώρας έχει καταστραφεί στο διάστημα των μαχών που μαίνονται τα τελευταία τρία χρόνια ανάμεσα στις κυβερνητικές δυνάμεις του σύρου προέδρου Άσαντ και τους αντικαθεστωτικούς. Ελάχιστοι καλλιτέχνες εξακολουθούν να εργάζονται ακόμη στη χώρα της, λέει η Ντιάλα Μπρίσλι, καλλιτέχνιδα από τη Συρία. Και η ίδια ανήκει στους σύρους καλλιτέχνες που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους εξαιτίας της εμφύλιας σύρραξης. Εδώ και ένα χρόνο ζει και εργάζεται στην Κωνσταντινούπολη.

Η Ντιάλα Μπρίσλι λέει ότι στη Συρία δεν υπάρχει καλλιτεχνική κοινότητα. «Όποιος εκφράζει τη γνώμη του ή εκφράζεται μέσα από μουσικές ή καλλιτεχνικές δημιουργίες το κάνει χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο. Υπάρχουν ακόμη μερικές εκθέσεις, αλλά δεν μπορούν να συγκριθούν με παλαιότερα. Για τους περισσότερους ανθρώπους στη Συρία η τέχνη απλά δεν αποτελεί προτεραιότητα».

Νοσταλγική επιστροφή στην παράδοση

Ωστόσο, έξω από τα συριακά σύνορα η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική, σύμφωνα με την Ντιάλα Μπρίσλι, η οποία θεωρεί μάλιστα ότι η καλλιτεχνική σκηνή των Σύρων του εξωτερικού είναι πιο ζωντανή σε σχέση με το παρελθόν. Η εξήγηση που δίνει η ίδια είναι απλή: «Πριν από την επανάσταση δεν γνώριζα ότι υπάρχουν τόσοι καλλιτέχνες στη χώρα μας. Ακούγαμε ο ένας τον άλλο, αλλά δεν είχαμε δίκτυο. Τώρα συναντιόμαστε, μπορούμε να δουλέψουμε ελεύθερα και να κάνουμε την επαναστατική μας τέχνη». Όπως λέει η ζωγράφος, «νωρίτερα δεν επιτρεπόταν να κάνουμε τίποτα. Εάν ήθελε κάποιος να εκδώσει ένα περιοδικό ή ένα βιβλίο, έπρεπε να ξέρει κάποιον αξιωματούχο ή να χρησιμοποιεί ψευδώνυμο. Τώρα δεν φοβόμαστε πλέον να εκφραστούμε».

Η Ντιάλα Μπρίσλι διακρίνει μία σαφή αλλαγή προσανατολισμού της συριακής καλλιτεχνικής παραγωγής. Όπως εξηγεί, «παλιότερα πολλοί καλλιτέχνες ήταν επηρεασμένοι από τη Δύση. Τώρα η τέχνη είναι περισσότερο ανατολίτικη. Οι άνθρωποι είναι πιο συναισθηματικοί, τους λείπει η Συρία. Οι μουσικοί, για παράδειγμα, γράφουν τραγούδια επηρεασμένα από την παραδοσιακή συριακή μουσική, αλλά τα αναμειγνύουν με ροκ μουσική, όπως αυτήν των Pink Floyd. Αγαπάμε τους Pink Floyd. Αυτοί γράφουν επαναστατικά τραγούδια».

Silke Wünsch / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης