Η στρογγυλή Θεά και ο κόκκινος Ντάνυ

Η τελευταία του δημοσίευση ήταν ένα φιλοευρωπαϊκό μανιφέστο. Αυτή τη φορά ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ γράφει για τη μεγάλη του αγάπη, δηλαδή για το ποδόσφαιρο. Αναλυτική παρουσίαση για το γερμανικό κοινό στις 16 Μαρτίου, στο Φεστιβάλ Λογοτεχνίας της Κολωνίας. Μιλώντας στη Γερμανική Ραδιοφωνία (DLF) o Κον Μπεντίτ ανιχνεύει ομοιότητες ανάμεσα στο ποδόσφαιρο, την πολιτική και την καθημερινότητα. Αλλά μήπως είναι κάπως αντιφατικό να ελκύεται ο "κόκκινος Ντάνυ" από μία βιτρίνα του τούρμπο-καπιταλισμού, όπως το ποδόσφαιρο, που μάλιστα προσελκύει τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερους Ρώσους ολιγάρχες ή πάμπλουτους Άραβες; "Είναι σωστή η περιγραφή που κάνετε", λέει ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ, "υπάρχουν όλοι αυτοί οι Ρώσοι ολιγάρχες, οι Άραβες μαικήνες. Αλλά υπάρχει και το ποδόσφαιρο, υπάρχουν 22 παίκτες που τρέχουν πίσω από τη μπάλα κι όταν η μπάλα γυρίζει, μας συναρπάζει όλους. Αυτές είναι οι αντιφάσεις της ζωής μας. Δεν θα είμαστε ειλικρινείς αν λέγαμε ότι όταν η μπάλα γυρίζει εμείς έχουμε το μυαλό μας στα τρομερά προβλήματα του τούρμπο-καπιταλισμού. Όχι, μόνο στο παιχνίδι έχουμε το μυαλό μας, μας συναρπάζει, φωνάζουμε, συμμετέχουμε, αυτό είναι το ποδόσφαιρο..."

Εξάλλου, υποστηρίζει ο "κόκκινος Ντάνυ", το ποδόσφαιρο είναι και διασκέδαση. "Όταν βλέπετε μία ωραία ταινία, όταν πάτε σινεμά και βλέπετε τον Λεονάρντο ντι Κάπριο, δεν σκέφτεστε συνέχεια πόσα έχει πάρει για τα τελευταία τριάντα δευτερόλεπτα της ταινίας. Είτε σας αρέσει η ταινία, είτε δεν σας αρέσει...". Μεγάλη συζήτηση, δύσκολη σύγκριση. Είναι τέχνη το ποδόσφαιρο; "Το ποδόσφαιρο μπορεί να είναι τέχνη, όπως είναι ο κινηματογράφος. Όταν βλέπετε έναν Ζιντάν, όταν βλέπατε παλαιότερα έναν Μπεκεμπάουερ, έναν Πλατινί, έναν Κρόιφ, έναν Πελέ...καλλιτέχνες είναι όλοι αυτοί", επιμένει ο Ντανιέλ Κον Μπέντιτ.

"Το ποδόσφαιρο στους ποδοσφαιριστές..."

Πριν από 50 χρόνια ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ ξεσήκωνε τους φοιτητές- και όχι μόνο- στο Παρίσι, εμπνέοντας την ουτοπία και την εξέγερση του '68. Αργότερα αναδείχθηκε ευρωβουλευτής με το Κόμμα των Πρασίνων στη Γαλλία, αλλά και στη Γερμανία. Και σήμερα; "Είχαν συμπληρωθεί 50 χρόνια από το κίνημα του '68 και όλοι με ρωτούσαν για το '68. Εγώ τους έλεγα: φτάνει, μιλάω εδώ και 50 χρόνια για το '68, δεν ξέρω τι άλλο να πω. Δεν λέω ότι το μετάνιωσα, ήταν υπέροχα, αλλά φτάνει τώρα.  Σκέφτηκα λοιπόν να γράψω μία αυτοβιογραφία με αναφορές στον αθλητισμό, κυρίως στο ποδόσφαιρο, αλλά όχι μόνο στο ποδόσφαιρο..." λέει ο κόκκινος Ντάνυ. Έτσι προέκυψε το "Sous les crampons...la plage", τίτλος σχεδόν αμετάφραστος, που παραπέμπει σε παλαιότερο σύνθημα του Γαλλικού Μάη. Το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν από δύο χρόνια στη Γαλλία, ενώ σε λίγες μέρες αναμένεται η γερμανική μετάφραση.

Τελικά, το ποδόσφαιρο μπορεί να μην έχει σχέση με τον Μάη του '68, αλλά ο Μάης του '68 απέκτησε κάποια σχέση με το ποδόσφαιρο: "Το αστείο ήταν ότι Γάλλοι ποδοσφαιριστές έκαναν κατάληψη στην ομοσπονδία ποδοσφαίρου, σήκωσαν πανώ που έγραφε 'Το ποδόσφαιρο στους ποδοσφαιριστές', είχαν μία επίδραση όλα αυτά. Μεγάλοι παίκτες, ο Ζυστ Φονταίν για παράδειγμα, είχαν οργανωθεί στα συνδικάτα. Υπήρχε στη Γαλλία αυτή η επίγνωση σε κάποιους ποδοσφαιριστές- όχι σε όλους- ότι έχουν και εκείνοι έναν ρόλο στην κοινωνία, ότι πρέπει να οργανωθούν".

Περιμένοντας το παγκόσμιο κύπελο στο ...Λουξεμβούργο

Ο Ντάνιελ Κοντ Μπεντίτ πιστεύει ότι όπως και ο καπιταλισμός δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς ένα κανονιστικό πλαίσιο για ζητήματα κοινωνικής και περιβαλλοντικής πολιτικής, έτσι και το ποδόσφαιρο χρειάζεται ένα ρυθμιστικό πλαίσιο, για παράδειγμα σε θέματα που σχετίζονται με το οικονομικό fair play. Τι γίνεται όμως με το "οικολογικό αποτύπωμα" μεγάλων ποδοσφαιρικών διοργανώσεων; Η συζήτηση είναι επίκαιρη, καθώς πολλοί επικρίνουν το γεγονός ότι το φετεινό Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου γίνεται σε 12 διαφορετικές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, από το Δουβλίνο μέχρι το Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, με πολλές μετακινήσεις για τους συμμετέχοντες, άρα και με μεγαλύτερη επιβάρυνση για το κλίμα. Αλλά εδώ ο φίλαθλος Ντάνυ κερδίζει το ματς απέναντι στον οικολόγο Ντάνυ: "Αν είναι έτσι ούτε στις ΗΠΑ, ούτε στη Βραζιλία έπρεπε να είχε γίνει καμία μεγάλη διοργάνωση. Η Βραζιλία έχει το ίδιο μέγεθος με την Ευρώπη, ήταν πολλά κι εκεί τα ταξίδια. Αν είναι έτσι, τότε να αναθέσουμε τη διοργάνωση στο Λουξεμβούργο και να πηγαίνουμε με τα πόδια από το ένα γήπεδο στο άλλο..."

Γιόνας Ρίζε (DLF)

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητριου