Η μουσική αντίδοτο στην πανδημία

Η μουσική βοήθησε πολλούς να περάσουν τη δεύτερη χρονιά της πανδημίας. Οι περιορισμοί λόγω κορωνοϊού επέδρασαν ποικιλοτρόπως στην εκμάθηση μουσικών οργάνων. Έτσι μπήκαν στα σπίτια των μουσικόφιλων τους τελευταίους μήνες και πιο άγνωστα μουσικά όργανα: «Αντί για τα ντραμς  πολλοί "νεοφώτιστοι" επέλεξαν το καχόν, ένα μικρό ξύλινο κρουστό όργανο που προέρχεται από το Περού, λέει ο Μίχαελ Ζάουερυ, έμπορος μουσικών οργάνων στην Κολωνία. Λέει ότι κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς πολύ συχνά η αγορά είχε ξεμείνει από ηλεκτρικά πιάνα, μιας και ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή. Ο λόγος είναι προφανής: Τα ηλεκτρικά πιάνα δεν κάνουν θόρυβο, επειδή μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ακουστικά και δεν ενοχλούν τους γείτονες, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τα κρουστά.

Κατά τη διάρκεια του λοκντάουν ο γερμανός έμπορος πούλησε λιγότερα πνευστά όργανα όπως τρομπέτες, τρομπόνια και τούμπες, ακριβώς επειδή πολλοί δεν ήθελαν προστριβές με τους γείτονες στο διπλανό διαμέρισμα: Οι άνθρωποι έπρεπε κάπως να περάσουν το χρόνο τους, κανείς όμως δεν ήθελε τσακωμούς με τους γείτονες», λέει ο Μίχαελ Ζάουερ. Σύμφωνα με τον έμπορο μουσικών οργάνων πολλοί γονείς αγόρασαν στα παιδιά τους ένα γιουκαλίλι (μικρή κιθάρα με ρίζες στην Πορτογαλία, που έγινε διάσημο ως παραδοσιακό όργανο της Χαβάης), μιας και θεωρείται εύκολη η εκμάθησή του.

Υποκατάστατο κοινωνικών επαφών η εκμάθηση οργάνου

Και οι ενήλικες ωστόσο αναζήτησαν μια ενασχόληση από τη στιγμή που οι κοινωνικές τους επαφές σχεδόν εκμηδενίστηκαν. Όπως λέει ο Ντομινίκ Βάγκνερ, έμπορος μουσικού εξοπλισμού, αυξήθηκε η ζήτηση τεχνικού εξοπλισμού για ηχογραφήσεις στο σπίτι: «Αν ο άνθρωπος δεν μπορεί να πάει στο στούντιο, τότε προσπαθεί να φέρει το στούντιο στο σαλόνι του», λέει ο έμπορος από την Κολωνία.

Σύμφωνα με έρευνες πολλοί άνθρωποι βοηθήθηκαν από την ενασχόληση με τη μουσική κατά τη διάρκεια του λοκντάουν ή των αυστηρών περιοριστικών μέτρων. Διεθνής έρευνα με τη συμμετοχή του ινστιτούτου Max Planck δείχνει ότι πολλοί βρήκαν αντίδοτο στη μοναξιά παίζοντας πιάνο, κρουστά ή γιουκαλίλι. Οι αισιόδοξοι βρήκαν στην μουσική υποκατάστατο των κοινωνικών επαφών και οι απαισιόδοξοι χρησιμοποιούσαν τη μουσική για να αντιμετωπίσουν την κατάθλιψη, τους φόβους ή το άγχος.

«Το αίσθημα της μοναξιάς και των ψυχικών επιβαρύνσεων ώθησε πολλούς να αναζητήσουν ψυχολογική υποστήριξη», λέει ο μουσικοθεραπευτής Λουτς Νοϊγκεμπάουρ. Εκτιμά ότι σε πολλούς έλειψε η δυνατότητα επίσκεψης μιας συναυλίας. Ο γερμανός μουσικοθεραπευτής παίζει μουσική με παιδιά ή με ηλικιωμένους σε οίκους ευγηρίας. «Κατά τη διάρκεια της χρονιάς ήταν ιδιαίτερα δύσκολο για μας να εργαστούμε. Μια απαγορεύονταν το τραγούδι μαζί με άλλους, μια τα παιδιά βρίσκονταν σε καραντίνα και μια δεν επιτρέπονταν η είσοδος στις δομές φιλοξενίας ηλικιωμένων.

Φόβοι για ακυρώσεις συναυλιών λόγω Όμικρον

Μέσα σε αυτό το κλίμα ήταν ανακουφιστικό όταν το καλοκαίρι χαλάρωσαν τα περιοριστικά μέτρα. «Ήμασταν ευτυχείς όταν επιτράπηκε και πάλι το μάθημα είτε στα ωδεία, είτε στο σπίτι των μαθητών», λέει η Κλάουντια Βάνερ από τον Σύνδεσμο Γερμανικών Ωδείων. Για μερικούς μήνες επιτρέπονταν στα ωδεία το μάθημα πιάνου με μάσκα και τρομπέτας με ανοιχτό παράθυρο. «Ελπίζουμε ότι τα ωδεία δεν θα κλείσουν για μια ακόμα φορά αυτό το χειμώνα επειδή υπάρχουν πολλά κρούσματα μεταξύ των παιδιών», λέει η Κλάουντια Βάνερ.

Από το φόβο της μετάλλαξης Όμικρον ακυρώθηκαν οι πρώτες μουσικές εκδηλώσεις στη Γερμανία, λέει ο μουσικοθεραπευτής Λουτς Νοϊγκεμπάουερ και αναφέρει ότι ακυρώθηκε ήδη κοινή συναυλία με ασθενείς του σε χριστουγεννιάτικη αγορά: «Είναι λυπηρό. Αυτό που για μας είναι δύσκολο είναι ακόμα πιο δύσκολο για ανθρώπους με ψυχολογικές επιβαρύνσεις, λέει ο γερμανός μουσικοθεραπευτής: «Σε κάποια φάση εγώ θα πάω σε κάποια συναυλία. Οι ηλικιωμένοι στους οίκους ευγηρίας δεν έχουν όμως δυστυχώς αυτή τη δυνατότητα».

Σοφί Βρέσλερ, dpa

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος