Η κρυφή ζωή των γκέι της ΠΓΔΜ

Η LGBT ή ΛΟΑΤ κοινότητα (Λεσβιών, Ομοφυλόφιλων, Αμφιφυλόφιλων και Τρανς) διοργανώνει από το 2004 τη Γιορτή του Ουράνιου Τόξου στα Σκόπια. Ωστόσο σχεδόν κανείς δεν γνωρίζει για τη διοργάνωση του φεστιβάλ, αφού ούτε αφίσες τοιχοκολλούνται ούτε οι εφημερίδες αναφέρονται σε αυτό. Τα λίγα ΜΜΕ που ενδιαφέρονται για το φεστιβάλ δημοσιεύουν τα ρεπορτάζ τους κατόπιν εορτής, όπως το επιθυμούν οι διοργανωτές. Ο φόβος για ενδεχόμενα βίαια επεισόδια κατά των συμμετεχόντων είναι πολύ μεγάλος.

50 με 100 επισκέπτες την ημέρα καταγράφονται στη Γιορτή του Ουράνιου Τόξου, ωστόσο κανείς από αυτούς δεν θέλει να μιλήσει δημόσια για το θέμα.

Στη μικρή χώρα των Βαλκανίων δεν έχει πραγματοποιηθεί ποτέ μέχρι σήμερα παρέλαση υπερηφάνειας (gay pride) ενώ οι ομοφυλόφιλοι βρίσκονται συνεχώς αντιμέτωποι με προκαταλήψεις, διακρίσεις, πολλές φορές και με μίσος.

Το 2014 ομάδα 30 μασκοφόρων επιτέθηκε σε γιορτή της ομοφυλόφιλης κοινότητας στο κέντρο των Σκοπίων, τραυματίζοντας πολλούς. Οι δράστες δεν συνελήφθησαν ποτέ και στην τακτική της έκθεση, η αστυνομία δεν ανέφερε καν το περιστατικό.

«Η ζωή μας μια απελπισία»

Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Κέντρο στήριξης των ΛΟΑΤ στην ΠΓΔΜ» σχεδόν το 66% των ερωτηθέντων έχουν πέσει θύμα βίαιων επιθέσεων εξαιτίας της σεξουαλικής τους προτίμησης και ταυτότητας.

Επομένως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το φεστιβάλ διεξάγεται κεκλεισμένων των θυρών. Για πολλά μέλη της ομοφυλόφιλης κοινότητας η συγκεκριμένη γιορτή είναι η μόνη δυνατότητα συνάντησης. Στην ΠΓΔΜ δεν υπάρχουν γκέι μπαρ. Χώροι όπου οι άνθρωποι μπορούν να συναναστραφούν ελεύθερα σπανίζουν.

«Η ζωή μας είναι μια απελπισία», λέει χαρακτηριστικά ο Ζόραν Γιορντάνοφ, επίσης μέλος Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης. «Εκτός από τις διακρίσεις της κοινωνίας εις βάρος μας, τα ΜΜΕ υιοθετούν πλέον μια γλώσσα μίσους. Όλα αυτά επιτρέπονται με την πρόφαση ότι είναι δημοκρατικό να έχει κανείς προσωπική άποψη γι' αυτό το θέμα».

Ελπίζουν στη νέα κυβέρνηση

Από το 2006 στην ΠΓΔΜ κυβερνά η συντηρητική εθνικιστική παράταξη VMRO-DPMNE. Παρά τις προειδοποιήσεις της ΕΕ, μέλος της οποίας θα ήθελε να γίνει και η ΠΓΔΜ, ο αγώνας κατά της ομοφοβίας και κατά των διακρίσεων εις βάρος των ομοφυλόφιλων δεν αποτελεί κομμάτι της πολιτικής ατζέντας. Στις εκλογές του Δεκεμβρίου του 2016 η παράταξη δεν απέσπασε την πλειοψηφία των ψήφων, ωστόσο αρνείται μέχρι σήμερα να δώσει την εξουσία στην σοσιαλδημοκρατική αντιπολίτευση.

Ο Κότσο Αντονόφκσι είναι επικεφαλής της Οργάνωσης MSO και ένας από τους πρώτους ανθρώπους που δήλωσαν ανοιχτά την ομοφυλοφιλία τους. «Μέχρι τώρα είχαμε μια ανοιχτά ομοφοβική κυβέρνηση, η οποία ενέτεινε τις διακρίσεις εις βάρος των ομοφυλόφιλων αλλά και τον φόβο των ανθρώπων. Ελπίζουμε ότι με τη νέα κυβέρνηση θα μπορέσουμε να έχουμε έναν ανοιχτό διάλογο».

Τα τελευταία εννέα χρόνια η Γιορτή του Ουράνιου Τόξου επιχορηγείται από το υπουργείο Υγείας υπό την προϋπόθεση ότι το λογότυπο του υπουργείου δεν θα  εμφανίζεται στο διαφημιστικό υλικό του φεστιβάλ. Ο Κ. Αντονόσφκσι πάντως πιστεύει ότι η προστασία και υποστήριξη από τα θεσμικά όργανα είναι πολύ σημαντικές για την κοινότητα.

Κριστίνα Οζιμέτς / Αλεξάνδρα Κοσμά