Η «ελαστική ευρωζώνη» του Χανς-Βέρνερ Ζιν

Τις προτάσεις του για την «επανίδρυση» της Ευρώπης προτείνει στο νέο του βιβλίο «Μαύρος Ιούνιος» ο γερμανός οικονομολόγος Χανς-Βέρνερ Ζιν. Ο πρώην πρόεδρος του οικονομικού Ινστιτούτου IfO του Μονάχου έγινε γνωστός στην Ελλάδα, υποστηρίζοντας σθεναρά ότι η χώρα δεν έχει μέλλον στο ευρώ, εκτιμώντας ότι η ανάκαμψή της είναι εφικτή μόνο με αποχώρηση από τη ζώνη του κοινού νομίσματος και υποτίμηση του εθνικού νομίσματος.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην DW ο Χανς-Βέρνερ Ζιν τάσσεται υπέρ του περιορισμού των «δημοσιονομικών και αναδιανεμητικών μέτρων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ)», επισημαίνοντας ότι «θα πρέπει να αποτραπεί η δυνατότητα της ΕΚΤ να αγοράζει κρατικά ομόλογα σε αυτό το εύρος που το κάνει αυτή την ώρα. Αυτό είναι νομισματικοποίηση του κρατικού χρέους», κάτι που, όπως υπογραμμίζει, απαγορεύεται από τις ευρωπαϊκές συνθήκες.

Ο τίτλος «Μάυρος Ιούνιος» επελέγη με αφορμή όχι μόνο το Brexit στις 23 του περασμένου Ιουνίου, αλλά και εξαιτίας μιας δικαστικής απόφασης στη Γερμανία. «Δύο ημέρες νωρίτερα, στις 21 Ιουνίου το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο, χωρίς σχεδόν να γίνει αντιληπτό από την κοινή γνώμη, υποτάχθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στο ζήτημα της απόφασης που αφορά το ΟΜΤ, το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ. (…) Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάσισε ότι το ΟΜΤ είναι νόμιμο. Ο ανώτατος δικαστής ήταν από την Ελλάδα και ο εισαγγελέας από την Ισπανία, δύο χώρες με ξεκάθαρα συμφέροντα σε αυτήν την υπόθεση». Ο Χανς-Βέρνερ Ζον εξέφρασε την απογοήτευσή του για την απόφαση των ανώτατων δικαστών στη Γερμανία, οι οποίοι παρότι διατύπωσαν επιφυλάξεις αποδέχθηκαν την ερμηνεία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

Λάθος η παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη

Ο γερμανός οικονομολόγος παρουσιάζει στο τέλος του βιβλίου του ένα σχέδιο 15 σημείων για την «επανίδρυση» της Ευρώπης. Μεταξύ άλλων προτείνει μέτρα εξυγίανσης του ευρώ. Ανάμεσα σε αυτά «μια ελαστικοποίηση της συμμετοχής (σ.σ. στην ευρωζώνη). Αυτό το ονομάζω ‘ευρώ που αναπνέει', που σημαίνει ότι χώρες που δεν τα καταφέρνουν εντός του ευρώ επειδή έχει γίνει πολύ ακριβό για αυτές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αποχωρούν και να υποτιμούν το νόμισμά τους». Όπως διευκρινίζει, μετά από μερικά χρόνια και εφόσον πληρούν τα κριτήρια εισόδου θα μπορούν να επανεντάσσονται στην ευρωζώνη. Μία τέτοια περίπτωση χώρας είναι κατά τον κ. Ζιν και η Ελλάδα. «Ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ήθελε να δρομολογήσει ήδη το καλοκαίρι του 2015 την έξοδό της και είχε φέρει στο πλευρό του και 15 υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης. Αυτό ανετράπη με μια κοινή ενέργεια του Φρανσουά Ολάντ και της Άγκελα Μέρκελ», υπογραμμίζει ο γερμανός οικονομολόγος, χαρακτηρίζοντας λανθασμένη την απόφαση που ελήφθη. «Η Ελλάδα θα ήταν σε καλύτερη κατάσταση εάν αποχωρούσε από τη ζώνη του ευρώ, επειδή θα μπορούσε να υποτιμήσει το νόμισμά της και να ξεκινήσει την οικονομική της ανάκαμψη».

Έλεγχος της μετανάστευσης και ευρωπαϊκός στρατός

Ο Χανς-Βέρνερ Ζιν αναφέρεται και στο ζήτημα της προσφυγικής κρίσης, προτείνοντας έλεγχο της μετανάστευσης τόσο εντός όσο και εκτός Ευρώπης. Όπως εκτιμά, «στην απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την ΕΕ συνέβαλε και η εντελώς χαοτική κατάσταση στο πεδίο της μετανάστευσης το 2015». Όπως λέει, οι στόχοι της ΕΕ να διατηρήσει τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας, να επιτρέπει την ελεύθερη μετανάστευση μεταξύ των κρατών-μελών και να ενσωματώσει τους μετανάστες στα κοινωνικά συστήματα της εκάστοτε χώρας που τους φιλοξενεί, δεν μπορούν να συνδυαστούν. Όπως επισημαίνει, «ένα από τα τρία στοιχεία πρέπει να θυσιαστεί», ειδάλλως «οι πιο ανεπτυγμένες σε ό,τι αφορά τα κοινωνικά συστήματα χώρες θα οδηγηθούν σε κατάρρευση». Ο Χανς-Βέρνερ Ζιν προτείνει τον διαχωρισμό των αξιώσεων για κοινωνικές παροχές σε «κληρονομημένες» (σ.σ. από το κράτος καταγωγής των μεταναστών για το διάστημα που ζούσαν εκεί) και σε άλλες που απορρέουν από την εργασία και τη διαμονή τους στην εκάστοτε χώρα που τους φιλοξενεί. Οι τελευταίες «δηλαδή επιδόματα ανεργίας και συνταξιοδοτικές αξιώσεις, θα παρέχονται από τη χώρα φιλοξενίας, ενώ οι ‘κληρονομημένες' παροχές θα καταβάλλονται από την πατρίδα τους».

Ο Χανς-Βέρνερ Ζιν τάσσεται υπέρ της σταδιακής κατάργησης των εθνικών στρατών, υποστηρίζοντας τη δημιουργία «κοινού ευρωπαϊκού στρατού. Και πρέπει να λάβουμε άμεσα δραστικά μέτρα για τη διασφάλιση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ».

Τέλος, παρά τα λάθη που διακρίνει στη δομή και λειτουργία της ΕΕ, θεωρεί ότι «κατά βάση είναι μια τεράστια ιστορία επιτυχίας για την Ευρώπη». Όπως επισημαίνει το «ευρώ είναι λιγότερο επιτυχημένο. Έχει προκαλέσει πολλούς τσακωμούς και εντάσεις που ξεσπούν στο πολιτικό πεδίο».

Ντανχόνγκ Ζανγκ / Άρης Καλτιριμτζής