Η γραμματέας του Γκέμπελς στην οθόνη

«Μια ζωή στη Γερμανία» είναι ο τίτλος της ταινίας που παρουσιάζεται στις 6 Ιουλίου στο φεστιβάλ κινηματογράφου του Μονάχου. Η ταινία σκηνοθετήθηκε από τέσσερεις σκηνοθέτες και αφορά τη μαρτυρία της Μπρουνχίλντε Πόμσελ, η οποία τα τελευταία τρία χρόνια του πολέμου ήταν στενογράφος του υπουργού Προπαγάνδας Γιόζεφ Γκέμπελς.

Οι Κρίστιαν Κρένες, Όλαφ Μύλερ, Ρόλαντ Στροχόφερ και Φλόριαν Βαϊγκενσάμερ μέσα από ένα υλικό συνεντεύξεων τεσσάρων ωρών δημιούργησαν μια ασπρόμαυρη ταινία σε ύφος ντοκιμαντέρ. Ανάμεσα τα κομμάτια της συνέντευξης παρεμβάλλονται εικόνες της εποχής, όπως είναι προπαγανδιστικό υλικό των ναζί καθώς επίσης και κινηματογραφήσεις των συμμάχων.

Όταν ξεκίνησε η ταινία, η Μπρουνχίλντε Πόμσελ ήταν ήδη 101 ετών και οι σκηνοθέτες γνώριζαν πως ο χρόνος που θα τους απέμενε δεν ήταν πλέον πολύς. Όπως λέει ο Κρίστιαν Κρένες στη Deutsche Welle, παρόλο που τα γυρίσματα ήταν πολύ κουραστικά για την ηλικιωμένη Μπρουνχίλντε Πόμσελ, η ίδια επέδειξε μεγάλη πειθαρχία και ήταν η πρώτη φορά που μιλούσε εκτενώς για το θέμα.

Ο καθρέφτης της ζωής

Οι σκηνοθέτες την ανακάλυψαν τυχαία στο πλαίσιο μιας άλλης έρευνας που έκαναν. Δεν ήταν τόσο εύκολο να την πείσουν διότι η μέχρι τότε εμπειρία της από συνεντεύξεις και παρουσιάσεις δεν ήταν ιδιαίτερα καλή. Με τον καιρό κατάφεραν τελικά να την πείσουν.

«Όταν στο τέλος της δείξαμε την ταινία, η οποία της άρεσε πολύ, μας είπε πόσο σημαντικό είναι στο τέλος της ζωής να κρατάς έναν καθρέφτη και να αναγνωρίζεις τι έκανες λάθος» λέει ο Κρίστιαν Κρένες.

Ο Γερμανός σκηνοθέτης εκτιμά πως «σήμερα βρισκόμαστε σε μια παρόμοια κατάσταση. Αυτό κάνει την ταινία μοντέρνα και διαχρονική. Ξεπεράσαμε μια οικονομική κρίση και ήρθαμε αντιμέτωποι με μια προσφυγική κρίση. Παντού στην Ευρώπη ενισχύονται τα ακροδεξιά κόμματα. Αυτή τη φορά όμως δεν πρόκειται μόνο για μια χώρα, όπως τότε για την Γερμανία, σήμερα πρόκειται για μια ολόκληρη ήπειρο, την Ευρώπη».

Παραλληλισμοί με το σήμερα

Η ιστορία της Μπρουνχίλντε Πόμσελ είναι η ιστορία εκατομμυρίων Γερμανών. Αυτών των Γερμανών που ανέχθηκαν και διευκόλυναν την ύπαρξη του μοιραίου ολοκληρωτικού συστήματος. Η Μπρουχίλντε Πόμσελ φαίνεται μέσα από την διήγηση της να καταλαβαίνει το επιμέρους αλλά όχι το σύνολο. Στην ταινία εκφράζει τη λύπη της για τη θανάτωση των παιδιών του Γκέμπελς από τους γονείς τους αλλά και για την αντιστασιακή Σοφί Σολ και τον αδελφό της και λέει «αν είχαν κρατήσει το στόμα τους κλειστό σήμερα θα ζούσαν. Τα καημένα τα παιδιά… ».

Η ταινία θα παρουσιαστεί από 7 μέχρι 17 Ιουλίου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Ιερουσαλήμ και στη συνέχεια από 21 Ιουλίου μέχρι 7 Αυγούστου στο Σαν Φρανσίσκο. Άγνωστο ωστόσο παραμένει πότε θα βγει στους γερμανικούς κινηματογράφους.

Γιόαχιμ Κύρτεν / Μαρία Ρηγούτσου