Η Γερμανία καθιερώνει Ημέρα Βετεράνων

Ο Γιοχάνες Αρλτ, βουλευτής του SPD στην Μπούντεσταγκ, έχει βιώσει από πρώτο χέρι τη συχνά περιορισμένη αναγνώριση που απολαμβάνει στην κοινωνία η Bundeswehr, οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις. Μεταξύ 2014 και 2019 ο Αρλτ συμμετείχε ως στρατιώτης σε επτά επιχειρήσεις της Bundeswehr στο εξωτερικό, μεταξύ άλλων στο Αφγανιστάν και το Μάλι. Για τη σχέση των Γερμανών με τον στρατό και τους στρατιώτες ο Αρλτ σχολιάζει πως «δεν έχουμε πολύ ενσυναίσθηση. Εδώ και καιρό δεν μας ενδιέφεραν ιδιαιτέρως αυτοί οι άνθρωποι». Κατά τον ίδιο ο κόσμος επαινεί τους στρατιώτες που βοηθούν σε διάφορες δύσκολες συνθήκες στη Γερμανία, όπως για παράδειγμα σε τυχόν φυσικές καταστροφές, ενώ οι περισσότεροι είναι μάλλον αδιάφοροι για εκείνους που έχουν σταλεί σε επιχειρήσεις στο εξωτερικό.

Κοινή πρωτοβουλία κυβερνώντων κομμάτων και CDU

Τώρα ο Αρλτ θέλει να το αλλάξει αυτό: με συναδέλφους του από τα υπόλοιπα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού, τους Πράσινους και το FDP, αλλά και σε συνεργασία με μέλη του αντιπολιτευόμενου CDU, πρότεινε τη δημιουργία μιας «Ημέρας των Βετεράνων», την οποία ενέκρινε η Μπούντεσταγκ. Εφ’ εξής η 15η Ιουνίου θα είναι ημέρα μνήμης για τους βετεράνους, ενώ την 15η Μαΐου θα γίνεται μία μεγάλη γιορτή στο Βερολίνο, όπως και διάφορες άλλες εκδηλώσεις σε ολόκληρη τη Γερμανία.

Επιπλέον, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση καλείται να μεριμνήσει για την καλύτερη αποκατάσταση των τραυματισμένων στρατιωτών, αλλά και την υποστήριξη των συγγενών τους. Διότι, όπως αναφέρει ο Αρλτ, το 80% των οικογενειών των τραυματιών υποφέρει από ψυχολογικές επιπτώσεις.

Πολλοί βετεράνοι, όπως ο πρώην αρχιλοχίας Αντρέας Έγκερ, περίμεναν καιρό για μία τέτοια πολιτική πρωτοβουλία. «Η κοινωνία δεν μπορούσε πραγματικά να αναγνωρίσει το ζήτημα μέχρι τώρα, επειδή δεν υπήρχε ποτέ κάποια σχετική πολιτική θέση. Μία πρωτοβουλία που να αναδεικνύει το γεγονός ότι έχουν ανατεθεί στην Bundeswehr ειδικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό και ιδιαίτερα καθήκοντα. Εάν αυτό δεν γίνεται γνωστό στην κοινωνία μέσω της πολιτικής, τότε και η κοινωνία δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσει και να συμμεριστεί τα όσα κάνουμε», δηλώνει ο Έγκερ στο πρώτο κανάλι της γερμανικής τηλεόρασης ARD.

Η ιδέα δεν είναι καινούρια

Πάντως η ιδέα για την αφιέρωση μίας συγκεκριμένης ημέρας στους βετεράνους δεν είναι καινούρια: ήδη πριν από 12 χρόνια ο τότε υπουργός Άμυνας Τόμας ντε Μεζιέρ (CDU) είχε ταχθεί υπέρ μίας τέτοιας ημέρας μνήμης – κανείς όμως δεν στήριξε την πρωτοβουλία. Τώρα όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά, όπως τονίζει η Κέρστιν Φίρεγκε (CDU): από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία το ενδιαφέρον για την Bundeswehr αυξήθηκε σημαντικά, ενώ τον περασμένο Σεπτέμβριο διεξήχθησαν στο Ντίσελντορφ και τα «παιχνίδια Invictus», ένας διεθνής διαγωνισμός, στον οποίο συμμετέχουν στρατιώτες που έχουν πληγωθεί εν ώρα καθήκοντος.

Η Φίρεγκε προσθέτει δε πως η ώρα για την αναγνώριση μίας ημέρας προς τιμή των βετεράνων έχει έρθει και για έναν ακόμη λόγο: «Μετά την επιχείρηση της Bundeswehr στο Αφγανιστάν υπήρξε ένα κίνημα μεταξύ των βετεράνων, το οποίο έθετε το εξής ερώτημα: Ποιες ήταν οι συνέπειες για μας και πώς μας αντιμετωπίζουν εμάς τους στρατιώτες που βρεθήκαμε εκεί;». Η Bundeswehr επιχειρούσε στο Αφγανιστάν επί 20 χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων σκοτώθηκαν 59 στρατιώτες.

Στη Γερμανία υπάρχουν 10 εκατομμύρια βετεράνοι

Οι βουλευτές υπολογίζουν πως στη Γερμανία υπάρχουν περίπου 10 εκατομμύρια βετεράνοι. Αυτό οφείλεται βέβαια και στο γεγονός ότι ο ορισμός του «βετεράνου» είναι σχετικά ευρύς: η Μπούντεσταγκ κατατάσσει ως βετεράνους όλους τους στρατιώτες που βρέθηκαν στην Bundeswehr – απ’ όταν ιδρύθηκε το 1955 – για τουλάχιστον έξι μήνες και έλαβαν τιμητική απόλυση.

Σε αυτούς περιλαμβάνονται και τα μέλη του πρώην «Εθνικού Λαϊκού Στρατού» (NVA) της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας (ΛΔΓ) που εντάχθηκαν στον ενιαίο στρατό μετά την επανένωση της Γερμανίας. Και εδώ διαφαίνεται και το πόσο δύσκολη είναι για τη Γερμανία η προσέγγιση της περίπλοκης στρατιωτικής ιστορίας της – καθώς τα μέλη του NVA που δεν υπηρέτησαν αργότερα στον ενιαίο στρατό δεν θα αναγνωρίζονται ως βετεράνοι.

Όχι στην ηρωοποίηση των βετεράνων

Για τους βουλευτές της Μπούντεσταγκ είναι επίσης σημαντικό και το ακόλουθο: κατά την Ημέρα των Βετεράνων οι πεσόντες και τραυματισθέντες δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ήρωες. Ή μάλλον, όπως το θέτει η Μέρλε Σπέλερμπεργκ των Πρασίνων: «Δεν θέλουμε να μετατραπούν αυτοί οι άνθρωποι σε λαίκούς ήρωες. Ούτε και υπάρχουν σκέψεις για τη δημιουργία ενός κεντρικού στρατιωτικού νεκροταφείου».

Η ηρωοποίηση των βετεράνων δεν ενδιαφέρει ούτε τον Αντρέας Έγκερ: «Μία ημέρα προς τιμή των βετεράνων σημαίνει μία προσωπική αναγνώριση και για μένα, αλλά και μία ένδειξη εκτίμησης του επαγγέλματός μας και πρωτίστως: το ότι γινόμαστε ορατοί. Να αναγνωρίσει δηλαδή η κοινωνία την ιδιαιτερότητα αυτού του επαγγέλματος».

Πολλές χώρες τιμούν τους βετεράνους τους

Βέβαια υπάρχουν σε πολλές χώρες στρατιωτικά νεκροταφεία, όπως στις ΗΠΑ, οι οποίες έχουν επίσης εδώ και καιρό μία ημέρα αφιερωμένη στους βετεράνους, τη Veterans Day που γιορτάζεται στις 11 Νοεμβρίου, ανήμερα της επετείου της ανακωχής που συμφωνήθηκε κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η 11η Νοεμβρίου είναι ημέρα μνήμης (Remembrance Day) και στη Μεγάλη Βρετανία, ενώ αποτελεί ημέρα αργίας και στο Βέλγιο και τη Γαλλία.

Στη Γερμανία οι ενώσεις βετεράνων επέλεξαν τη 15η Ιουνίου – οι πρώην και νυν στρατιώτες ελπίζουν πως θα θελήσουν να συμμετάσχουν περισσότεροι άνθρωποι στους εορτασμούς το καλοκαίρι παρά τον χειμώνα.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς