Ζοζεφίν Μπέικερ: Η πρώτη μαύρη γυναίκα στο Πάνθεον

Μόλις πέντε γυναίκες έχουν ταφεί στο μαυσωλείο Πάνθεον στο Παρίσι όπου βρίσκονται οι σοροί 80 κορυφαίων προσωπικοτήτων της γαλλικής πολιτικής, του πολιτισμού και της επιστήμης. Μετά από απόφαση του γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν τιμάται με τη συμβολική είσοδό της στο Πάνθεον η πρώτη μαύρη γυναίκα. Πρόκειται για την αμερικανίδα χορεύτρια και τραγουδίστρια, αλλά και αντιστασική Ζοζεφίν Μπέικερ. H είσοδος της αμερικανίδας καλλιτέχνιδας θα είναι συμβολική, μιας και η οικογένειά της απέρριψε την εκταφή της από το νεκροταφείο του Μονακό, και έτσι στο Πάνθεον θα μεταφερθεί μόνο χώμα από τις τρεις «πατρίδες» της Ζοζεφίν Μπέκερ, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και το Μονακό, το οποίο θα τοποθετηθεί σε κενοτάφιο:

Ο Νταβίντ Μαντέκ επικεφαλής του μαυσωλείου για τα κριτήρια προκειμένου να ταφεί κάποιος στο Πάνθεον:

«Η επιλογή του ποιος θα ταφεί και ποιος όχι σχετίζεται με την κοινωνική του προσφορά. Δεν είναι μόνο η αριστεία, η διάκριση σε ένα συγκεκριμένο τομέα, αλλά η προσφορά στους άλλους. Για τον συγγραφέα Βίκτορ Ουγκό ήταν όσα κατάφερε με το βιβλίο του «Οι Άθλιοι». Για την επιστήμονα και νομπελίστα Φυσικής Μαρί Κιουρί ήταν όσα έκανε για την επιστήμη, αλλά και το γυναικείο κίνημα».

Αρνήθηκε να εμφανιστεί στους ναζί και εγκατέλειψε το Παρίσι

Της απόφασης Μακρόν για την Ζοζεφίν Μπέικερ προηγήθηκε ψήφισμα με 38.000 υπογραφές για την είσοδο της καλλιτέχνιδας στο Πάνθεον. Στο κείμενο του ψηφίσματος αναφέρεται μεταξύ άλλων: «Ήταν η πρώτη μαύρη διεθνής σταρ, μούσα των κυβιστών, αντιστασιακή στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο στον γαλλικό στρατό, αγωνίστρια στο πλευρό του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ για τα πολιτικά δικαιώματα».

Ο ιστορικός Ζερό Λετάν, από το τμήμα Ιστορίας του γαλλικού υπουργείου Άμυνας μιλά, τέλος, για τον αντιστασιακό ρόλο της Ζοζεφίν Μπέικερ: «Η πρώτη της δραστηριότητα στη γαλλική αντίσταση ήταν όταν συνεργάστηκε με τις υπηρεσίες πληροφοριών, κάνοντας στην ουσία μια διπλή ζωή, της καλλιτέχνιδας και της κατασκόπου. Ήταν πρόθυμη να διακινδυνεύσει μετά την ήττα από τους Γερμανούς, από πατριωτισμό προς την Γαλλία. Για παράδειγμα αρνήθηκε να εμφανιστεί ως χορεύτρια και τραγουδίστρια μπροστά στους ναζί και εγκατέλειψε το Παρίσι».

Στέφανος Γεωργακόπουλος (Afp, APTV)