Εργασιακός μεσαίωνας σε γερμανικά σφαγεία

«Δουλεύουμε στην Tönnies (Τένιες), είμαστε σε καραντίνα, κανείς δε νοιάζεται για μας». Εδώ και μέρες η ρουμανική σύνταξη της Deutsche Welle κατακλύζεται καθημερινά από τέτοιες εκκλήσεις ανθρώπων από το Γκίτερσλο της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας, την προσφάτως μεγαλύτερη εστία κορωνοϊού στη Γερμανία που εντοπίστηκε σε μονάδα επεξεργασίας κρέατος οδηγώντας σε νέο lockdown της ευρύτερης περιοχής. Τηλεφωνικά μάς διηγούνται διεξοδικά για τη σκληρή δουλειά στα σφαγεία (έως και 10 ώρες την ημέρα), την συχνά υποτιμητική συμπεριφορά των προϊσταμένων, για τα ελλειπή μέτρα προστασίας και τις συχνά απάνθρωπες συνθήκες στα σπίτια που διαμένουν. Αλλά και για την ξαφνική καραντίνα που τους επεβλήθη.

Στα εκατοντάδες μηνύματα που έρχονται καθημερινά, εργάτες από τη Ρουμανία καταγγέλλουν την πλήρη αδιαφορία τόσο της επιχείρησης Τένιες -που είναι η μεγαλύτερη του είδους της στη Γερμανία και την Ευρώπη- όσο και των ρουμανικών εταιριών υπεργολαβίας, οι οποίες ουσιαστικά τροφοδοτούν τις μεγάλες επιχειρήσεις της Γερμανίας με δεκάδες χιλιάδες φθηνά εργατικά χέρια από τη Ρουμανία.

Πώς λειτουργούν οι εταιρίες υπεργολαβίας

Μέσω αγγελιών στη Ρουμανία οι εταιρίες υπεργολαβίας (που έχουν συμβάσεις έργου με μεγάλες συνήθως επιχειρήσεις) αναζητούν εργάτες για τη συγκομιδή σπαραγγιών και φραουλών ή για σφαγεία στη Γερμανία. Τα σχετικά συμβόλαια -μεταξύ εργαζομένων και εταιριών υπεργολαβίας- υπογράφονται ήδη στη Ρουμανία. Το συμβόλαιο αυτό κοστίζει για τους εργαζόμενους 100 ευρώ. Οι ίδιοι καλούνται να επωμιστούν και τα έξοδα μετακίνησης από και προς Γερμανία (240 ευρώ).

Στις αγγελίες γίνεται λόγος για εγγυημένο ωρομίσθιο 9,35 ευρώ που ανταποκρίνεται στον κατώτατο μισθό στη Γερμανία. Εντούτοις για έξοδα στέγασης αφαιρούνται από το μισθό περίπου 7 ευρώ την ημέρα, δηλαδή περίπου 200 ευρώ το μήνα για ένα κρεβάτι καθώς και τα «λοιπά έξοδα. Αξιοσημείωτο ότι δεν πληρώνονται οι υπερωρίες, παρότι προβλέπεται ρητώς στα συμβόλαια. Πολλοί εργαζόμενοι διηγούνται ότι οι καθαρές τους αποδοχές δεν ξεπερνούν έτσι τα 700 με 900 ευρώ μηνιαίως.

Παρά τις σκληρότατες συνθήκες τόσο στο χώρο εργασίας όσο και στα καταλύματά τους, πολλές γυναίκες και άνδρες από τη Ρουμανία που μίλησαν στη DW δηλώνουν «όχι και τόσο δυσαρεστημένοι». Μολονότι οι περισσότεροι αντελήφθησαν εξαρχής ότι εξαπατώνται ως προς τις απολαβές τους, δηλώνουν ότι παρά ταύτα οι απολαβές τους είναι σχεδόν διπλάσιες απ΄ ό,τι θα ήταν στη Ρουμανία. Εφόσον βεβαίως είχαν δουλειά. Από τα χρήματα που βγάζουν στη Γερμανία συντηρείται συνήθως όλη η οικογένεια στη Ρουμανία.

Οι λιγότεροι πάντως έχουν το θάρρος να ρωτήσουν τους εργοδότες τους γιατί εν τέλει παίρνουν λιγότερα από τα υπεσχημένα. Και όσοι τολμούν, λαμβάνουν συνήθως τις ίδιες ανεπαρκείς απαντήσεις από τους προϊσταμένους που είναι τις περισσότερες φορές επίσης Ρουμάνοι (καθώς είναι επίσης υπάλληλοι των εταιριών υπεργολαβίας).

Ελπίζοντας σε καλύτερες συνθήκες

Η έρευνα της DW δείχνει πάντως ότι οι εργαζόμενοι δεν έχουν πάντα αρνητικές εμπειρίες με τις εταιρίες αυτές. Υπάρχουν όμως πολλά μαύρα πρόβατα, όπως λένε. Πολλοί μάς ανέφεραν ονομαστιά την MGM, ένα πρακτορείο από την ανατολική Βεστφαλία, το οποίο ανήκει στον επιχειρηματία Ντουμίτρου Μικουλέσκου.

Έρευνες στη Ρουμανία δείχνουν ότι ο Μικουλέσκου -που έχει καταδικαστεί στο πρόσφατο παρελθόν και σε ποινή φυλάκισης με αναστολή με την κατηγορία της διαφθοράς- ελέγχει αριθμό επιχειρήσεων στη Γερμανία και τη Ρουμανία, οι οποίες ασχολούνται τόσο με την παροχή εργατικού δυναμικού όσο και με ακίνητα, τα οποία «νοικιάζει» στους εργαζομένους του.

Προσεχώς η καραντίνα στα εργοστάσια της Τένιες αναμένεται να αρθεί και να ξεκινήσει και πάλι η παραγωγή. Ορισμένοι από τους εργάτες που μίλησαν στη DW έχουν επιστρέψει στο μεταξύ στη Ρουμανία και δεν σκοπεύουν να γυρίσουν στη Γερμανία.

Όσοι έμειναν ελπίζουν σε καλύτερες εργασιακές και μισθολογικές συνθήκες. Το γεγονός ότι η επιχείρηση βρέθηκε στο στόχαστρο ΜΜΕ, πολιτικής και κοινής γνώμης ίσως τους βοηθήσει. Οι περισσότεροι ελπίζουν να προσληφθούν απευθείας από τους γερμανούς εργοδότες, όταν απαγορευθούν επιτέλους στη γερμανική βιομηχανία επεξεργασίας κρέατος οι συμβάσεις έργου με πρακτορεία υπεργολαβίας, τα οποία  συχνά καταπατούν τα δικαιώματα των εργαζομένων.

Ρ. Σβαρτς/ Κρ. Στεφανέσκου/ Αντρ. Μόγκος

Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης