Επικίνδυνα βακτήρια στη Βαλτική Θάλασσα

Το περασμένο καλοκαίρι δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους μετά από μπάνιο στη Βαλτική Θάλασσα, ενώ τουλάχιστον άλλοι πέντε παρουσίασαν προβλήματα υγείας και μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο. Οι αρχές εκτιμούν ότι και οι έξι είχαν προσβληθεί από επικίνδυνα βακτήρια, τα οποία πολλαπλασιάζονται στη Βαλτική Θάλασσα, στις βοριοανατολικές ακτές της Γερμανίας, όταν η θερμοκρασία των υδάτων υπερβαίνει τους 20 βαθμούς. Τα πιο επικίνδυνα είναι το vibrio cholerae non-01, που εμφανίζεται στο αίμα, καθώς και το vibrio vulnificus, που προκαλεί σηψαιμία και θανατηφόρες λοιμώξεις δέρματος.

Κατά κανόνα βέβαια το μπάνιο στη Βαλτική παραμένει ακίνδυνο. Τα βακτήρια πλήττουν περισσότερο τους ηλικιωμένους και τους οργανισμούς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Ως στοιχειώδες προληπτικό μέτρο οι ειδικοί συνιστούν σε όλους - και όχι μόνο στους ηλικιωμένους - να μην μπαίνουν στη θάλασσα αν έχουν κάποια αμυχή, γρατζουνιά ή άλλον επιπόλαιο τραυματισμό της επιδερμίδας ή τουλάχιστον να τον καλύπτουν, ώστε να μην έρχεται σε επαφή με το νερό. Σε κάθε περίπτωση, το γερμανικό ινστιτούτο για την αξιολόγηση κινδύνων υγείας (BfR), με έδρα το Βερολίνο, προειδοποιεί ότι λόγω της κλιματικής αλλαγής τα βακτήρια αναμένεται να πολλαπλασιαστούν στα επόμενα χρόνια.

Κριτήριο η θερμοκρασία και η περιεκτικότητα άλατος

Τα ίδια βακτήρια έχουν εμφανιστεί και σε εκβολές ποταμών στη Βόρεια Θάλασσα. Στη Βαλτική ωστόσο, που σήμερα φημίζεται για τα κρύα νερά της, ακόμη και στις πιο θερμές ημέρες του καλοκαιριού, φαίνεται ότι το περιβάλλον είναι πιο ευνοϊκό για τη διάδοσή τους. «Όλα τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται με πιο γρήγορους ρυθμούς όταν η θερμοκρασία των υδάτων υπερβαίνει τους 20 βαθμούς Κελσίου», λέει ο Έκχαρντ Στράουχ, επιστημονικός συνεργάτης του ινστιτούτου BfR. Επιπλέον, τα νερά στη Βαλτική δεν εμφανίζουν ιδιαίτερα υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι. «Ιδιαίτερα για τα πιο επικίνδυνα βακτήρια, το vibrio vulnificus και το vibrio cholerae non-01, οι συνθήκες αυτές κρίνονται εξαιρετικά ευνοϊκές», τονίζει ο Έκχαρντ Στράουχ. Αντιθέτως, οι πιο αλμυρές θάλασσες δεν ευνοούν τη διάδοσή τους.

Για όσους ασθενούν τα κύρια συμπτώματα είναι ισχυρός τοπικός πόνος, πυρετός, σύγκρυο και δερματοπάθειες. Ένας άλλος τρόπος μετάδοσης είναι η κατάποση μολυσμένου νερού και η κατανάλωση οστρακοειδών ή άλλων εδεσμάτων που έχουν μολυνθεί. Σε αυτή την περίπτωση εκδηλώνονται και στομαχικές διαταραχές. Ομάδες υψηλού κινδύνου θεωρούνται όσοι υποφέρουν από χρόνια νοσήματα, όπως καρκίνο, διαβήτη και ασθένειες του ήπατος. Η θεραπεία γίνεται με χορήγηση αντιβιοτικών. Η πάθηση δεν θεωρείται μεταδοτική. 

«Όλα θα εξαρτηθούν από τον καιρό»

Ιδιαίτερα διαδεδομένα θεωρούνται τα συγκεκριμένα βακτήρια στην Ασία. Στη Γερμανία, επισημαίνει ο Στράουχ, «είχαμε έναν χαμηλό, διψήφιο αριθμό περιπτώσεων» τα προηγούμενα χρόνια, στις οποίες εμφανίστηκαν προβλήματα υγείας λόγω των βακτηρίων. Το τι θα γίνει φέτος, εξαρτάται από τον καιρό. Σύμφωνα πάντως με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας (WMO) το 2020 υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να καταγράψουμε, για μία ακόμη χρονιά, θερμοκρασίες-ρεκόρ στο βόρειο ημισφαίριο.

Γιάννης Παπαδημητρίου (DPA, N-TV)