Επιδοκιμασία για τη Θεσσαλονίκη

Η αποδοκιμασία, απροκάλυπτη και αναιτιολόγητη ή κόσμια και αιτιολογημένη, ανήκει στα είδη του δημόσιου λόγου που προτιμούνται. Η δημόσια επιδοκιμασία αντίθετα είναι μια μάλλον υποτιμημένη και παραμελημένη σκληραγωγία. Ας επιχειρήσουμε σήμερα μιαν επιδοκιμασία για τη 12η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου που διοργανώθηκε την περασμένη εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη. Σε αντίθεση με τα εύκολα και χωρίς απαιτήσεις παζάρια βιβλίου, που έχουν παράδοση στην Ελλάδα, η έκθεση της Θεσσαλονίκης εξελίχθηκε σιγά-σιγά σε ένα χώρο ουσιαστικότερης συναναστροφής συγγραφέων, εκδοτών και κοινού. Υιοθετώντας δοκιμασμένα αλλού πρότυπα εισήγαγε την τιμώμενη κάθε χρόνο χώρα στρέφοντας έτσι τους προβολείς στη λογοτεχνία και τη βιβλιοπαραγωγή της ευρύτερα. Με μια σειρά παράλληλων εκδηλώσεων για το κοινό αλλά και τους επαγγελματίες του εκδοτικού χώρου αναδεικνύει το σύμπαν του βιβλίου και τελικά των ιδεών.

Συνέχεια και συνέπεια

Σε πείσμα των συνήθως παράλυτων ή ανερμάτιστων ελλαδικών θεσμών η έκθεση της Θεσσαλονίκης έγινε η ίδια θεσμός με συνέχεια και συνέπεια. Η δυναμική της έχει πια αυτονομηθεί από τους αρχικούς εμπνευστές και τους εκάστοτε πολιτικούς προϊσταμένους της. Η δύναμή της έγκειται στο πολυπληθές κοινό που συρρέει στις αίθουσές της για να διερευνήσει και να μάθει. Είναι προφανές πλέον ότι η έκθεση της Θεσσαλονίκης στηρίχθηκε σε μια υγιή φλέβα της κοινωνίας, σε μια πραγματική ανάγκη. Αλλιώς δεν θα είχε επιβιώσει των αλλεπάλληλων πληγμάτων που δέχεται. Η σαλή πολιτεία για παράδειγμα κατάργησε αιφνιδιαστικά το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, τέκνο του οποίου υπήρξε και παραμένει η έκθεση. Η αλλοπρόσαλλη πολιτεία ενέκρινε φέτος τον γλίσχρο προϋπολογισμό της έκθεσης μόλις στα μέσα Μαρτίου. Ορισμένοι εκδότες στην Αθήνα εξακολουθούν να αντιστρατεύονται την αποκέντρωση και δεν πηγαίνουν στη Θεσσαλονίκη. Και όμως η έκθεση έγινε με επιτυχία, ακόμα και με τα υπολείμματα του ΕΚΕΒΙ, ακόμα και χωρίς σοβαρή επιδότηση, ακόμα και χωρίς τους Λακεδαιμονίους.

Διεθνής προσανατολισμός

Οι ψιθυριστές αμφισβητούν τέλος τον διεθνή χαρακτήρα της έκθεσης. Και όμως η Ισπανία ήταν πρόθυμη να είναι φέτος τιμώμενη χώρα. Δεν το κατάφερε, επειδή η διοργάνωση της έκθεσης αποφασίστηκε οριστικά μόλις τον Μάρτιο. Μια σειρά χωρών επένδυσαν στην έκθεση προετοιμάζοντας την έλευση συγγραφέων, ακόμα και αν η ελληνική πλευρά δεν ήταν σε θέση να δεσμευθεί για τίποτα. Τώρα είναι η σειρά της ελληνικής πολιτείας να στηρίξει κι αυτή την ελληνική έκθεση που στηρίζουν οι ξένοι. Τώρα είναι η ώρα να αρχίσει έγκαιρα και σωστά η διοργάνωση της 13ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Θεσσαλονίκης. Ας διασφαλίσουν τον προϋπολογισμό της, ας συγκεκριμενοποιήσουν τον διεθνή χαρακτήρα της, ας προετοιμάσουν ένα καλύτερο πρόγραμμα εκδηλώσεων από το φετινό. Οι άνθρωποι που δίνουν κάθε χρόνο ραντεβού στη Θεσσαλονίκη του βιβλίου θέλουν την τελειοποίηση και όχι τη διάλυση της έκθεσης.

Σπύρος Μοσκόβου