Ενισχύσεις για την ορεινή κτηνοτροφία;

Οι ενισχύσεις θα μπορούσαν να προσφέρουν ανάσα και στους Έλληνες αγελαδοτρόφους σε μία εποχή που οι εκπρόσωποι του κλάδου κάνουν λόγο για «κατάρρευση της κτηνοτροφίας» μετά την απόφαση για επιμήκυνση του χρόνου κατανάλωσης φρέσκου γάλακτος. Όμως ο δρόμος για την έγκρισή τους είναι ακόμα μακρύς, ενώ η κατάργηση των ποσοστώσεων φαίνεται αναπόφευκτη, επισημαίνει ο εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το ζήτημα αυτό Χέρμπερτ Ντόρφμαν.

«Είναι ξεκάθαρο ότι οι ποσοστώσεις θα καταργηθούν και πιστεύω ότι αυτό δεν πρόκειται να προκαλέσει σοβαρή διατάραξη στην αγορά γάλακτος. Από την άλλη πλευρά όμως πρέπει να υπάρξει πρόνοια για τις ορεινές, για τις απόκεντρες ή και τις νησιωτικές περιοχές, όπου η παραγωγή γάλακτος είναι όχι απλώς σημαντική, αλλά πολλές φορές είναι και η μοναδική αγροτική δραστηριότητα που αποφέρει εισόδημα» δηλώνει ο Χέρμπερτ Ντόρφμαν στην Deutsche Welle.

Ο ιταλός ευρωβουλευτής, με καταγωγή από το γερμανόφωνο νότιο Τυρόλο, προτείνει διπλές ενισχύσεις: άμεσες πληρωμές από τον αποκαλούμενο «πρώτο πυλώνα» της κοινής γεωργικής πολιτικής, αλλά και ενισχύσεις από τον «δεύτερο πυλώνα» για την ανάπτυξη της υπαίθρου. Όλα αυτά όμως μόνο για τα επόμενα δύο χρόνια και σε συνδυασμό με την αύξηση πσοστώσεων μέχρι το 2014 που είχε θεσπίσει ο «διαγνωστικός έλεγχος» της αγροτικής πολιτικής το 2008 ως προσωρινή λύση για την ομαλή μετάβαση στην απαγόρευση του 2015. «Η δική μου άποψη είναι ότι δεν χρειαζόμαστε νέους μηχανισμούς στήριξης, ούτε υποκατάστατα των ποσοστώσεων που θα καταργηθούν» λέει ο Ντόρφμαν. «Έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για μία σχετικά ελεύθερη αγορά, οι αγρότες στις ορεινές περιοχές παράγουν ποιοτικά προϊόντα, ο καταναλωτής το γνωρίζει αυτό. Πρέπει όμως να δούμε κάποια εξειδικευμένα θέματα και κυρίως το κόστος των μεταφορών. Σε μία ορεινή περιοχή το κόστος είναι μεγαλύτερο και οι παραγωγικές μονάδες μικρότερες».

«Δύσκολα θα επιβιώσουν οι παραγωγοί»

Λιγότερο αισιόδοξος είναι ο γερμανός ευρωβουλευτής των Πρασίνων Μάρτιν Χόισλινγκ. Ο ίδιος είναι κτηνοτρόφος με 70 αγελάδες στο κρατίδιο της Έσσης και λέει ότι στη Γερμανία σε υψόμετρο μεγαλύτερο των 600 μ. ο παραγωγός δεν μπορεί να ασχοληθεί με τίποτε άλλο, παρά μόνο με την αγελαδοτροφία. Από την εμπειρία του, ο Μάρτιν Χόισλινγκ πιστεύει ότι οι κτηνοτρόφοι στις ορεινές περιοχές δεν θα είναι εύκολο να ξεπεράσουν την κατάργηση των ποσοστώσεων.

«Εάν πράγματι καταργηθούν οι ποσοστώσεις γάλακτος, οι αγρότες των ορεινών περιοχών δύσκολα θα επιβιώσουν» λέει ο κτηνοτρόφος και ευρωβουλευτής. «Το κόστος παραγωγής είναι πολύ μεγαλύτερο, εναλλακτικές λύσεις δεν υπάρχουν. Ο αγελαδοτρόφος στις ορεινές περιοχές δεν μπορεί να γίνει χοιροτρόφος, γιατί δεν υπάρχει η κατάλληλη ζωοτροφή. Βλέπετε λοιπόν ότι αυτές οι περιοχές χρειάζονται ιδιαίτερη βοήθεια».

Πάντως και ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων στηρίζει την έκθεση Ντόρφμαν, εκτιμώντας ότι η υλοποίησή της θα εξασφάλιζε μία μεταβατική στήριξη στους παραγωγούς των ορεινών περιοχών, οι οποίοι χάνουν την προβλεψιμότητα των ποσοστώσεων για πρώτη φορά μετά από 31 χρόνια. «Σήμερα το γάλα της ορεινής κτηνοτροφίας φτάνει το 10% της συνολικής παραγωγής γάλακτος στην ΕΕ και αυτό το ποσοστό πρέπει να διατηρηθεί. Ένα πρώτο βήμα είναι να αξιοποιήσουμε τις ενισχύσεις του δεύτερου πυλώνα, αλλά πρέπει και να βελτιώσουμε την πρόσβαση των προϊόντων στην αγορά, αξιοποιώντας τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους. Μία αγελάδα ελευθέρας βοσκής προσφέρει καλύτερο γάλα από μία άλλη που τρέφεται με σόγια ή με καλαμπόκι, πρέπει να το προβάλλουμε αυτό» τονίζει ο Μάρτιν Χόισλινγκ στην Deutsche Welle.

Ο νευραλγικός ρόλος των συνεταιρισμών

Το αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν αποβλέπει τόσο στην άμεση εισοδηματική ενίσχυση των παραγωγών, όσο στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους και στην καλύτερη δικτύωση και εδραίωσή τους στην αγορά. Στην πλευρά της ζήτησης το Κοινοβούλιο εκτιμά ότι η ΕΕ μπορεί να βοηθήσει με στοχευμένες ενέργειες, για παράδειγμα χρηματοδοτώντας προγράμματα για τη διανομή γάλακτος στα σχολεία ή προωθώντας την ονομασία «προϊόν ορεινής παραγωγής». Χρειάζονται όμως και αλλαγές στην πλευρά της προσφοράς και κυρίως η ενίσχυση των συνεταιρισμών, επισημαίνει ο Μάρτιν Χόισλινγκ.

«Η γενικότερη φιλοσοφία που επικρατούσε στη μεταρρύθμιση της γεωργικής πολιτικής, αλλά και στο «πακέτο γάλακτος» του 2012 είναι να ενισχυθεί η θέση του παραγωγού. Να έχει ο παραγωγός μία πιο ισχυρή διαπραγματευτική θέση μέσω των συνεταιρισμών για να διεκδικήσει καλύτερες τιμές. Είναι σημαντικό αυτό, είναι ακόμη πιο επιτακτικό στις ορεινές περιοχές, αλλά πιστεύω ότι όλοι οι αγρότες πρέπει να ενισχύσουν τις συνεταιριστικές δομές, εάν πραγματικά θέλουν να ενισχύσουν τη θέση τους στην αγορά» δηλώνει ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων.

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο

Υπεύθ. Σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη