«Ενδιάμεσος στόχος η συμφωνία»

Ανακούφιση από την πλευρά της Δύσης αλλά και στο ίδιο το Ιράν προκάλεσε η καταρχήν συμφωνία - πλαίσιο που επιτεύχθηκε χθες το βράδυ στη Λωζάννη μετά από τις σκληρές διαπραγματεύσεις των τελευταίων μηνών. Η χθεσινή εξέλιξη έρχεται μετά από προσπάθειες 12 χρόνων της διεθνούς κοινότητας να τεθεί υπό έλεγχο το διαφιλονικούμενο πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.

Καλύτερα οποιαδήποτε συμφωνία, παρά καμιά συμφωνία

Βέβαια δεν εμφανίστηκαν όλοι ικανοποιημένοι από το χθεσινό αποτέλεσμα. Κυρίως ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου, που σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο Ομπάμα επανέλαβε ότι το χθεσινό αποτέλεσμα θέτει σε κίνδυνο τη χώρα του. «Από την πλευρά των επιθεωρητών του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος είναι φυσικά προτιμότερο να υπάρχει συμφωνία που να κατοχυρώνει τη συνέχιση των επιθεωρήσεων και τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος», υποστηρίζει ο Όλιβερ Μάιερ από το Ίδρυμα Επιστήμη και Πολιτική του Βερολίνου. «Από την άλλη πλευρά βεβαίως θα πρέπει να πούμε ότι οι χώρες της περιοχής παρακολουθούν με καχυποψία τις διαπραγματεύσεις και από τη δική τους οπτική γωνία δεν συμφωνούν στο ότι οποιαδήποτε συμφωνία είναι καλύτερη από καμιά συμφωνία. Έχουν μεγαλύτερες αξιώσεις».

Από τη μια ορισμένες χώρες θέλουν να διασφαλίσουν ότι το Ιράν δεν πρόκειται να κατασκευάσει ατομική βόμβα, άλλες όμως προχωρούν ένα βήμα περισσότερο και ζητούν να απαγορευτεί εντελώς η χρήση πυρηνικής ενέργειας ακόμη και για ειρηνικούς σκοπούς. Συμβιβάζονται αυτές οι διαφορετικές προσδοκίες σε μια συμφωνία;

Αποκατάσταση σχέσεων εμπιστοσύνης

«Βεβαίως», απαντά ο γερμανός εμπειρογνώμων. «Αυτός εξάλλου είναι ο πυρήνας της Συνθήκης μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων, σύμφωνα με την οποία χώρες χωρίς πυρηνικό οπλοστάσιο επιτρέπεται να κάνουν χρήση ατομικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς, αλλά και να υφίστανται επιθεωρήσεις. Η περίπτωση του Ιράν είναι ειδική, επειδή επί πολλά χρόνια παραβίαζε τους διεθνείς όρους και τις προϋποθέσεις. Γι' αυτό ακριβώς θα πρέπει να υποστεί ιδιαίτερα αυστηρούς ελέγχους και για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα θα πρέπει να απέχει από συγκεκριμένες δραστηριότητες».

Ο Όλιβερ Μάιερ χαρακτηρίζει ενδιάμεσο στόχο τη χθεσινή συμφωνία - πλαίσιο, που θα πρέπει να συγκεκριμενοποιηθεί μέχρι τέλος Ιουλίου. Και στη συνέχεια θα πρέπει να εφαρμοστεί για πολλά χρόνια. Οι Αμερικανοί προσδιορίζουν το χρονικό διάστημα σε πάνω από δέκα χρόνια, στη διάρκεια των οποίων η Τεχεράνη θα πρέπει να τηρήσει μια σειρά από περιορισμούς με την ελπίδα να αποκαταστήσει κλίμα εμπιστοσύνης και να πείσει για τους ειρηνικούς στόχους του πυρηνικού της προγράμματος. Παράλληλα θα υλοποιείται και η σταδιακή άρση των οικονομικών κυρώσεων. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να συνεχιστούν για πολύ ακόμη οι πιέσεις προς το Ιράν, υποστηρίζει ο Όλιβερ Μάιερ.

Ειρήνη Αναστασοπούλου (DLF)