«Εμφύλιος» Ρεπουμπλικανών, καθαίρεση Μακάρθι

Για πρώτη φορά στην ιστορία των ΗΠΑ Ρεπουμπλικανοί βουλευτές καθαιρούν τον «δικό τους» πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων. Στην εσωκομματική ανταρσία πρωτοστατεί ο Ματ Γκέιτς, νέος και φιλόδοξος βουλευτής από τη Φλόριντα. Αλλά δεν είναι μόνος του. Σε μία επεισοδιακή συνεδρίαση, συνολικά οκτώ βουλευτές από την υπερσυντηρητική πτέρυγα των Ρεπουμπλικανών ένωσαν την ψήφο τους με εκείνη των Δημοκρατικών για να αποπέμψουν από το αξίωμά του τον πρόεδρο της Βουλής Κέβιν Μακάρθι. Στη συνέχεια ο βουλευτής Γκέιτς ανακοίνωσε ότι «κηρύσσεται κενή η θέση του προέδρου».

Για «ρεπουμπλικανική εξέγερση» κάνει λόγο το πρώτο κανάλι της γερμανικής τηλεόρασης (ARD). Είχε προηγηθεί, το Σάββατο, ένας συμβιβασμός της τελευταίας στιγμής μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών για την ψήφιση συμπληρωματικού προϋπολογισμού στις ΗΠΑ, ώστε να αποφευχθεί το «shutdown», δηλαδή ένα προσωρινό «λουκέτο» στο αμερικανικό Δημόσιο, που θα προκαλούσε στάση πληρωμών και απολύσεις κρατικών υπαλλήλων. Η τελευταία διακοπή λειτουργίας, σε μία αντίστοιχη συγκυρία, έγινε την περίοδο 2018-2019 και διήρκεσε συνολικά 25 ημέρες.

Αυτή τη φορά κύρια αιτία διαφωνιών ήταν η αμερικανική οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία, την οποία θέλουν οπωσσδήποτε να τερματίσουν οι Ρεπουμπλικανοί. Στον συμβιβασμό του Σαββάτου οι Δημοκρατικοί αναγκάστηκαν να μην περιλάβουν στον συμπληρωματικό προϋπολογισμό τα κονδύλια για την Ουκρανία. Αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για τον Ματ Γκέιτς και τους άλλους υπερσυντηρητικούς Ρεπουμπλικανούς. Ζήτησαν την καθαίρεση του Μακάρθι, τον οποίο βέβαια δεν έσπευσαν να υπερασπιστούν ούτε οι Δημοκρατικοί. Ήδη τον περασμένο Ιανουάριο ο Γκέιτς είχε προβάλλει τόσα προσκόμματα στην υποψηφιότητα Μακάρθι, ώστε χρειάστηκαν ...δεκαπέντε διαδοχικές ψηφοφορίες για την εκλογή του στην προεδρία της Βουλής.

«Να τον υιοθετήσουν οι Δημοκρατικοί»

Στην πρώτη συνάντηση με τους δημοσιογράφους μετά την καθαίρεση Μακάρθι, ο Ματ Γκέιτς δέχθηκε καταιγισμό ερωτήσεων. Κάποιοι τον κατηγορούν για «ανίερη συμμαχία» με τους Δημοκρατικούς, αλλά ο ίδιος απορρίπτει τις αιτιάσεις. «Δεν έχω κάνει καμία συμφωνία με τους Δημοκρατικούς γιατί πιστεύω ότι οι Δημοκρατικοί πρέπει να καταψηφίζουν τον Μακάρθι χωρίς να ζητούν ανταλλάγματα», λέει ο ίδιος. «Ο Κέβιν Μακάρθι είναι εκείνος που προτείνει συμφωνίες στους Δημοκρατικούς. Εγώ ούτε έκανα καμία πρόταση, ούτε πρόκειται να κάνω. Αν οι Δημοκρατικοί θέλουν να υιοθετήσουν τον Κέβιν Μακάρθι, μπορούν να τον υιοθετήσουν...»

Την επόμενη εβδομάδα αναμένεται η ψηφοφορία για τον διάδοχο του Μακάρθι. Άμεση λύση δεν φαίνεται στον ορίζοντα και μάλλον είναι δύσκολο να βρεθεί υποψήφιος που θα αναλάβει τόσο σημαντική ευθύνη, για να εξαρτάται από τις διαθέσεις του κάθε Ματ Γκέιτς. «Δεν υπάρχει σχέδιο για την επόμενη ημέρα», λέει ο σύμβουλος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Ρον Μπόντζιν στον ραδιοσταθμό NPR. «Η ομάδα των Ρεπουμπλικανών βουλευτών που καθαίρεσε τον Μακάρθι δεν έχει κάποιο σχέδιο για το τί θα γίνει από δω και πέρα».

Αιχμές Μακάρθι προς όλες τις κατευθύνσεις

Στις πρώτες δηλώσεις μετά την απομάκρυνσή του, ο ίδιος ο Μακάρθι κατηγορεί τον Ματ Γκέιτς για «προσωπική» εμπάθεια και λέει ότι δεν διεκδικεί εκ νέου το αξίωμα, αλλά ίσως αναλάβει κάποια άλλη θέση ευθύνης. Δεν παραλείπει όμως να αφήσει και διακριτικές αιχμές κατά των Δημοκρατικών: «Δυστυχώς το 4% των βουλευτών μας συμπράττει με όλους τους Δημοκρατικούς για να υπαγορεύσουν ποιος θα είναι ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος του Σώματος. Πιστεύω ότι αυτός ο κανονισμός δεν ευνοεί την ομαλή λειτουργία του θεσμού, αλλά μάλλον είμαι ο μόνος που το πιστεύω. Θα συνεχίσω τη μάχη, ίσως με διαφορετικό τρόπο. Αλλά δεν θα είμαι και πάλι υποψήφιος, η κοινοβουλευτική ομάδα θα πρέπει να επιλέξει κάποιον άλλο».

Οι Δημοκρατικοί απορρίπτουν τις αιτιάσεις. Μπορεί να βρήκαν κοινό έδαφος με τον Μακάρθι και την πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών στο ζήτημα του συμπληρωματικού προϋπολογισμού, ένα χρόνιο πρόβλημα στις ΗΠΑ, αλλά δεν ξεχνούν τις ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των δύο κομμάτων. Εξάλλου, όπως δηλώνει η βουλευτής των Δημοκρατικών Πραμίλα Τζαγιαπάλ, η καθαίρεση Μακάρθι «δεν αποτελεί πρόβλημα των Δημοκρατικών, ακόμη κι αν κάποιοι θέλουν να το παρουσιάζουν έτσι. Είναι πρόβλημα των Ρεπουμπλικανών. Αυτοί έχουν την πλειοψηφία, ας αποφασίσουν για τον επικεφαλής τους. Εμείς έχουμε δικό μας επικεφαλής, τον Χακίμ Τζέφρις. Αυτός είναι, αυτός θα συνεχίσει να είναι...»

(ΑP, dpa, tagesschau.de)