ΕΕ: Καθοδόν νέο σύστημα επιβολής κυρώσεων

Στο νέο καθεστώς επιβολής κυρώσεων από την ΕΕ σε περιπτώσεις παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων αναφέρεται ρεπορτάζ της Frankfurter Allgemeine Zeitung. Όπως σημειώνει η FAZ: «Στο μέλλον η ΕΕ θα είναι σε θέση να τιμωρεί σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων διεθνώς, χωρίς να απαιτείται πρώτα απόφαση-πλαίσιο για μια χώρα ή περιοχή. Εδώ και δύο χρόνια γινόταν στις Βρυξέλλες αγώνας δρόμου, ήταν προτεραιότητα της Κομισιόν, του Ευρωκοινοβουλίου και κρατών-μελών». Διπλωμάτες από τα κράτη-μέλη υπό τη γερμανική προεδρία, παρατηρεί η FAZ, κατέληξαν σε συμφωνία και οι υπ. Εξωτερικών αναμένεται τη Δευτέρα να υιοθετήσουν επίσημα την απόφαση.

«Σύμφωνα με διπλωμάτες οι πρώτες λίστες κυρώσεων θα μπορούσαν να είναι έτοιμες το πρώτο τρίμηνο του 2021» αναφέρει η FAZ. «Οι κυρώσεις βάσει του νέου καθεστώτος μπορεί να στρέφονται εναντίον φυσικών ή νομικών προσώπων, μεταξύ αυτών εταιρειών και ιδρυμάτων. Πρόκειται, ως συνήθως, για απαγορεύσεις εισόδου, περιουσιακούς περιορισμούς αλλά και απαγόρευση πρόσβασης των θιγομένων σε νέους πόρους. Όλα τα μέτρα θα πρέπει να αποφασίζονται ομόφωνα. Τα κράτη θα τηρούσαν έτσι την γνωστή αρχή της συναίνεσης. Η Κομισιόν από την πλευρά της είχε προτείνει ειδική πλειοψηφία. Κάτι τέτοιο θα απέτρεπε περιπτώσεις άσκησης βέτο, όπως πρόσφατα εκείνο της Κύπρου. Επί εβδομάδες η Κύπρος συνέδεε την επιβολή κυρώσεων εναντίον της Λευκορωσίας με παράλληλες κυρώσεις στην Τουρκία, βάζοντας φρένο».

Ποιες παραβιάσεις αφορά το νέο σύστημα κυρώσεων

Σύμφωνα με το νέο σύστημα, οι κυρώσεις αφορούν «σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων» στις οποίες εμπίπτουν αδικήματα όπως «γενοκτονία, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, βασανιστήρια, δουλεία, δολοφονίες και αυθαίρετες συλλήψεις». Στην πρόβλεψη για «συστηματικές και εκτεταμένες παραβιάσεις» υπάγονται και άλλα αδικήματα όπως «εμπορία ανθρώπων, σεξουαλική βία, παραβιάσεις της ελευθερίας του συνέρχεσθαι, της ελευθερίας της έκφρασης και της θρησκευτικής ελευθερίας». Όπως παρατηρεί η FAZ: «Η ΕΕ θέλει να ενισχύσει τον ρόλο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην εξωτερική της πολιτική. Μέχρι στιγμής μπορεί να τιμωρήσει μόνο παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εντός ενός καθορισμένου γεωγραφικού πλαισίου.» Τέλος, όπως σημειώνει η FAZ πρότυπο για το ευρωπαϊκό μοντέλο είναι αμερικανικός νόμος του 2016, γνωστός ως Global Magnitsky Act. Ο νόμος φέρει το όνομα του Σεργκέι Μαγκνίτσκι, Ρώσου εισαγγελέα που διεξήγε έρευνες για διαφθορά στο ρωσικό υπ. Εσωτερικών, συνελήφθη και πέθανε σε φυλακή υπό άγνωστες συνθήκες. Οι ΗΠΑ τότε επέβαλαν κυρώσεις σε Ρώσους αξιωματούχους για τον θάνατο του Μαγκνίτσκι, τις οποίες επεξέτειναν και για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ο Χάικο Μάας για το «New Deal» με τις ΗΠΑ

Συνέντευξη στο περιοδικό Der Spiegel παραχώρησε ο Γερμανός υπ. Εξωτερικών Χάικο Μάας, εστιάζοντας στις σχέσεις με τις ΗΠΑ μετά την εκλογή του Τζο Μπάιντεν. Κληθείς να σχολιάσει το «New Deal» με τις ΗΠΑ, για το οποίο έχει κάνει και ο ίδιος λόγο αναφέρει: «Η επιστροφή των ΗΠΑ στη διεθνή πολιτική σκηνή θα αλλάξει πολλά (...) Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ πρέπει να συνεργαστούν ξανά στενά σε στρατηγικό επίπεδο. Δεν θα πρέπει να αφήσουμε κενό, πχ. στη Λιβύη ή τη Συρία, το οποίο θα καλύπτουν άλλοι, όπως η Ρωσία ή η Τουρκία. Δεν θα πρέπει ξανά να αφήσουμε χώρο σε αυταρχικούς παράγοντας για τα παιχνίδια τους. Εμείς οι Ευρωπαίοι είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε σε μια συμμαχία με τις ΗΠΑ ώστε να εγγυηθούμε την ειρήνη, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα». Σε άλλο σημείο γίνεται πιο συγκεκριμένος; «Θέλουμε να ενισχύσουμε περισσότερο τον ευρωπαϊκό βραχίονα του ΝΑΤΟ. Αναλαμβάνουμε την ευθύνη για την πολιτική ασφάλειας από τη ζώνη Σαχέλ, πάνω από τη Μεσόγειο και μέχρι την Εγγύς και Μέση Ανατολή. Αυτή την οδό πρέπει να ακολουθήσουμε με συνέπεια, για τα δικά μας συμφέροντα και για μια ισορροπημένη συνεργασία με τις ΗΠΑ».

Ερωτηθείς για διαφορετικές προσεγγίσεις Γερμανίας και Γαλλίας απέναντι στις ΗΠΑ, με τη Γαλλία να ζητά περισσότερη «ευρωπαϊκή κυριαρχία» ο Χάικο Μάας απαντά: «Η διαμάχη είναι ρητορική. Η ευρωπαϊκή κυριαρχία -ή η στρατηγική αυτονομία, όπως την αποκαλούν οι Γάλλοι- είναι και μότο της δικής μας προεδρίας στην ΕΕ. Αποτελεί προϋπόθεση για να λειτουργήσουν ξανά οι διατλαντικές σχέσεις, και δεν έρχεται σε αντίθεση με αυτό». Ο γερμανός υπ. Εξωτερικών καλείται επίσης να πάρει θέση στη συζήτηση για τη μεταρρύθμιση του ΝΑΤΟ και αναφέρει: «Το ΝΑΤΟ βρίσκεται σε καλή στρατιωτική θέση, αλλά πρέπει ακόμη να γίνουν πολλά ως προς τη λήψη πολιτικών αποφάσεων. Το ΝΑΤΟ έχει να κάνει με τον πόλεμο και την ειρήνη, τη ζωή και τον θάνατο. Αμφιβάλλω αν έρχεται η κατάργηση του βέτο. Αλλά στο μέλλον θα μπορούσε το ΝΑΤΟ να αποφασίζει για κάτι ομόφωνα, αλλά να μην πρέπει όλες οι χώρες να εφαρμόσουν την εκάστοτε απόφαση. Αυτό θα ενίσχυε την διαχειριστική ικανότητα του ΝΑΤΟ».

Τι θα γίνει τελικά με τα αμερικανικά στρατεύματα στη Γερμανία;

Ο γερμανικός τύπος σχολιάζει το ενδεχόμενο πάγωμα της απόφασης Τραμπ για απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Γερμανία επί Μπάιντεν. Ενδεικτικά η Stuttgarter Zeitung αναφέρει: «Τα αμερικανικά σχέδια δεν έχουν λάβει ακόμη τη μορφή νόμου. Αλλά όπως φαίνεται πρόκειται για μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να τεθούν σε νέα βάση οι σχέσεις Ευρώπης και ΗΠΑ. Θα ήταν μοιραίο αν οι Ευρωπαίοι έχαναν την ευκαιρία, ενώ ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου ανασκευάζει όσα γκρέμισε ο προκάτοχός του. Εναπόκειται επίσης στους Ευρωπαίους να διατηρήσουν ζωντανό το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την Γηραιά Ήπειρο με πολιτικές πρωτοβουλίες. Σε αυτές ανήκουν η προστασία του κλίματος και το εμπόριο. Αλλά και η άμυνα -έστω κι αν κατά την εκλογική χρονιά της Γερμανίας, το 2021, κανείς δεν θα ενδιαφέρεται γι' αυτήν».

Δήμητρα Κυρανούδη