ΕΕ - Ελβετία: στροφή προς τα πίσω

Μια εβδομάδα σχεδόν μετά το δημοψήφισμα στην Ελβετία, με το οποίο εισάγεται το σύστημα της ποσόστωσης στους πολίτες της ΕΕ που θέλουν εργαστούν στη χώρα, ο πρόεδρος της Ελβετίας Ντιντιέ Μπουρχάλτερ, συνάντησε σήμερα την καγκελάριο Μέρκελ και τον υπουργό Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ. Εκτός από διμερή θέματα, οι συζητήσεις περιστράφηκαν γύρω από τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται μετά από αυτήν την εξέλιξη.

«Σχέσεις όσο γίνεται πιο στενές»

Η γερμανίδα καγκελάριος προειδοποίησε να σταματήσουν οι υπερβολικές αντιδράσεις και να βρεθούν λογικές λύσεις προς το συμφέρον και των δύο πλευρών. «Οι σχέσεις μεταξύ ΕΕ και της Ελβετίας δεν πρέπει να διαρραγούν άμεσα» δήλωσε μετά τη συνάντηση. Η Μέρκελ εξέφρασε τη λύπη της για την απόφαση των Ελβετών, την οποία σέβεται, όπως υπογράμμισε. «Τώρα πρέπει να σκεφτούμε προσεκτικά το πως θα διαπραγματευτούμε μεταξύ μας. Ο στόχος είναι να παραμείνουν οι σχέσεις ΕΕ-Ελβετίας όσο γίνεται πιο εντατικές (...) και να βρεθούν λογικές λύσεις μέσα στο διάστημα μετάβασης των 3 χρόνων». Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ελβετίας Ντιντιέ Μπουρχάλτερ επεσήμανε ότι παρά το δημοψήφισμα επιθυμεί την εμβάθυνση των σχέσεων της χώρας του με τη Γερμανία. «Ιδιαίτερα στην τωρινή φάση πρέπει να κάνουμε πιο στενές τις οικονομικές και πολιτικές σχέσεις μας με τη Γερμανία».

«Οι Ελβετοί δεν έχουν ακριβώς καταλάβει»

Βέβαια οι Ελβετοί δεν έχουν ακόμη αντιληφθεί τις επιπτώσεις που θα έχουν τα πρώτα μέτρα που έλαβε η ΕΕ έναντι της Ελβετίας, με τη διακοπή της συμμετοχής της χώρας στο πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών «Erasmus plus» και στο ερευνητικό πρόγραμμα συνεργασίας με την ΕΕ «Horizon». «Νομίζω ότι ο λαός εν μέρει δεν έχει συνειδητοποιήσει τι ακριβώς σημαίνει αυτό», δηλώνει η βουλευτής Κάθυ Ρίκλιν. «Και νομίζω ότι δεν μπορούμε να κάνουμε σαφή σε όλες της τις διαστάσεις τη σημασία αυτού του ερευνητικού δικτύου για την Ελβετία. Αλλά θα ακολουθήσουν κι άλλες οδυνηρές συνέπειες».

Εδώ και δέκα χρόνια η Ελβετία συμμετέχει στο πρόγραμμα «Horizon». Για το διάστημα 2014 μέχρι 2020 η ΕΕ έχει διαθέσει το ποσό των 80 δισ. ευρώ για να στηρίξει κοινά ερευνητικά προγράμματα επιχειρηματιών με πανεπιστήμια από διάφορες χώρες της ΕΕ. Όμως, για τη βουλευτή από το χριστιανοδημοκρατικό κόμμα στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο της Ελβετίας δεν είναι τα χρήματα ο αποφασιστικός παράγοντας, αλλά η συμμετοχή και η συνεργασία με διεθνή δίκτυα.

«Πλήγμα για την Ελβετία»

«Για την Ελβετία, ο πρόγραμμα «Horizon» είναι ένα επιτυχημένο μοντέλο, λέει η Κάθυ Ρίκλιν. «Μπορούσαμε να συμμετέχουμε σε πολλά ερευνητικά προγράμματα και τα πανεπιστήμια ήταν πολύ ικανοποιημένα. Εάν σταματήσουμε, θα είναι μια μεγάλη απογοήτευση και μια τεράστια απώλεια για την Ελβετία ως χώρα επιστήμης». Το ίδιο ισχύει και για το «Erasmus plus», στο οποίο συμμετέχουν 3000 Ελβετοί φοιτητές και καθηγητές κάθε χρόνο. Και τα δύο αυτά προγράμματα κλείνουν για τη χώρα, η ΕΕ δεν δέχεται πλέον αιτήσεις από Ελβετούς ενδιαφερόμενους.

Και βέβαια πρόκειται μόνο για την αρχή μιας αργής και σταδιακής εξόδου της Ελβετίας από την ΕΕ. Σε οικονομικό επίπεδο οι Ελβετοί έχουν ευνοηθεί από την προσέγγισή τους στην ΕΕ, παραδέχεται η Κάθυ Ρίκλιν. Τώρα αρχίζει η διαδικασία επιστροφής της χώρας στην απομόνωση. «Για την οικονομία της Ελβετίας αποτελεί πλήγμα», υποστηρίζει η ελβετίδα βουλευτής. «Η οικονομική άνοδος της χώρας ήρθε στην πραγματικότητα με την ελευθερία κυκλοφορίας των ευρωπαίων πολιτών, αλλά οι φοβίες για το ενδεχόμενο να κατακλυστεί η χώρα από ξένους εργαζόμενους ήταν ισχυρότερες».

Ειρήνη Αναστασοπούλου / Alois Berger, dpa

Υπεύθ. σύνταξης: 'Άρης Καλτιριμτζής