Είναι πράγματι καλά τα βιοκαύσιμα;

Μέχρι πρόσφατα οι ελπίδες που είχαν βασιστεί στα βιοκαύσιμα για τον περιορισμό των ρύπων ήταν πολύ μεγάλες. Υπολογίζεται ότι στη Γερμανία τουλάχιστον το 30% των ρύπων προκαλείται από τα καυσαέρια. Η προσδοκία ήταν η καύσιμη ύλη από φυτά να μπορέσει να αντικαταστήσει σταδιακά το πετρέλαιο και τη βενζίνη. Για να μπορέσει μάλιστα να αυξηθεί η παραγωγή στη Γερμανία θεσπίστηκαν το 2002 και ορισμένες φοροαπαλλαγές.

«Το γεγονός αυτό οδήγησε σε παράλογες καλλιέργειες τεράστιων ποσοτήτων καλαμποκιών και ηλιοτρόπιων για να μπορέσει κανείς να πάρει βιοκαύσιμα», λέει ο Γενς Χίλγκενμπεργκ, ειδικός σε θέματα συγκοινωνιών από την Οργάνωση για το Περιβάλλον και την Προστασία της Φύσης. Το 2000 παράγονταν στη Γερμανία περίπου 340.000 τόνοι βιοκαύσιμα ενώ το 2007 ο αριθμός αυξήθηκε στα 3,3 εκατομμύρια τόνους. Η παραγωγή βιοντίζελ αυξήθηκε κατακόρυφα, αργότερα αναμείχθηκε με αιθανόλη. Σε όλο τον κόσμο η γεωργία στράφηκε εντατικά στην καλλιέργεια σόγιας, καλαμποκιού, σιτηρών και ζαχαρότευτλων τα οποία επεξεργάζονταν παράγωντας αιθανόλη. Η ζήτηση ήταν πολύ μεγάλη κυρίως από τις ΗΠΑ και τη Βραζιλία. Τα τελευταία δέκα χρόνια η παγκόσμια παραγωγή βιοκαυσίμων αυξήθηκε με αλματώδεις ρυθμούς.

Σήμερα όμως η αρχική ευφορία έχει μετριαστεί. Η φορολογική απαλλαγή σιγά-σιγά αποσύρθηκε. Εκτός αυτού από το 2011 οι καλλιεργητές έπρεπε να αποδείξουν ότι σέβονται την αειφόρο ανάπτυξη. Για το λόγο αυτό δεν επιτρέπεται να αποψιλώνονται δάση και στη θέση τους να καλλιεργούνται φυτά για βιοκαύσιμα.

Η στροφή στην αντιμετώπιση των βιοκαυσίμων ξεκίνησε το 2007 όταν σε πολλά μέρη του κόσμου ξέσπασαν λιμοί. Η ευθύνη έπεσε στα βιοκαύσιμα. Αντί τα σιτηρά και το καλαμπόκι να καταλήγουν στα πιάτα των ανθρώπων για φαγητό, χρησιμοποιούνταν για καύσιμα. Παράλληλα οι τιμές των τροφίμων εκτοξεύθηκαν στα ύψη.

Ευθύνονται τα βιοκαύσιμα για τους λιμούς;

Ο κλάδος των βιοκαυσίμων όμως ανταπαντά πως μόνο το 3,5% της καλλιεργήσιμης γης χρησιμοποιείται για βιοκαύσιμα. Εκτός αυτού τα βιοκαύσιμα δεν επηρεάζουν τις τιμές των τροφίμων ενώ οι λιμοί στον κόσμο προκαλούνται εξαιτίας της ελλιπούς και κακής υποδομής που σημαίνει ότι τα τρόφιμα δεν φθάνουν στους καταναλωτές. Ο Γενς Χίλντεμπεργκ μάλιστα θεωρεί, πως από την αλλαγή των καλλιεργειών από συμβατές σε παραγωγή βιοκαυσίμων, αυξήθηκαν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα λόγω της χρήσης ενέργειας που απαιτείται, και πως δεν περιοριστηκαν κατά 50% έως 60% όπως ισχυρίζεται ο κλάδος. Κατά τη γνώμη του θα πρέπει να κατασκευαστούν καλύτερα αυτοκίνητα που να χρησιμοποιούν λιγότερα καύσιμα.

Ο καλλιεργητής βιοκαυσίμων Κρίστιαν Γκλάντμπαχ πάντως τα βλέπει όλα αυτά με ψυχραιμία και δεν φοβάται ότι θα μειωθεί η ζήτηση του βιοντίζελ:

«Όσο η αγορά δεν δίνει το μήνυμα ότι θα μειωθούν οι τιμές, θα συνεχίσουμε να καλλιεργούμε ηλιοτρόπια. Για εμάς είναι μια αποδοτική καλλιέργεια η οποία είναι συμβατή με το σύστημα και για το λόγο αυτό δεν πρόκειται να σταματήσουμε την παραγωγή».

Τα αγροτικά μηχανήματα που χρησιμοποιεί στα χωράφια του δεν χρησιμοποιούν πάντως βιοκαύσιμα, διότι είναι πολύ ακριβά σε σχέση με το κανονικό ντίζελ.

Insa Wrede / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης