Είναι η Ουάσιγκτον η νέα Σπάρτη; Το παμπάλαιο δόγμα του προληπτικού στρατιωτικού πλήγματος

Πολιτικοί αναλυτές αναρωτιούνται, αν ο επόμενος πόλεμος που θα ξεσπάσει θα είναι και πάλι ένας αμερικανικός, αυτή τη φορά όμως εναντίον του Ιράν. Γιατί σε όλους τους τόνους η Ουάσιγκτον διαμηνύει ότι το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης μπορεί να οδηγήσει στην κατασκευή ατομικής βόμβας και άρα θέτει από τώρα σε κίνδυνο την υφήλιο. Οι ΗΠΑ διατηρούν δι εαυτές το δικαίωμα ενός προληπτικού πλήγματος. Όπως προληπτικό πλήγμα κήρυξαν και την εισβολή στο Ιράκ, το οποίο διέθετε, υποτίθεται, όπλα μαζικής καταστροφής. Τα όπλα αυτά σημειωτέον δεν βρέθηκαν ποτέ και ο τότε υπ Εξωτερικών Κόλιν Πάουελ ζήτησε εκ των υστέρων συγγνώμη για τα ανακριβή στοιχεία που του είχαν κομίσει οι μυστικές υπηρεσίες.

Ξαναδιαβάζοντας τον Θουκυδίδη

Φοβερός και περιπετειώδης νεωτερισμός μας φαίνεται αυτό το δόγμα του προληπτικού πλήγματος. Και όμως δεν είναι κάτι το καινούργιο. Μας το υπενθυμίζει ο Martin Kunde, νομομαθής από το Würzburg, στο βιβλίο του «Ο προληπτικός πόλεμος. Η ιστορική εξέλιξη και η σημερινή σημασία του». Και ανατρέχει στον Θουκυδίδη και τις αρχές του Πελοποννησιακού Πολέμου, τότε που στη Σπάρτη διαβουλεύονταν για το αν πρέπει να επιτεθούν στην Αθήνα ή όχι. Ο βασιλιάς Αρχίδαμος τηρούσε επιφυλακτική στάση, όπως θα λέγαμε με τη σημερινή ορολογία. Όχι όμως και ο πολεμοχαρής έφορος Σθενελαΐδας που έπεισε τελικά με τα επιχειρήματά του. Να ξαναδιαβάσουμε τον Θουκυδίδη: «Ψηφίζεσθε ουν, ω Λακεδαιμόνιοι, αξίως της Σπάρτης τον πόλεμον, και μήτε τους Αθηναίους εάτε μείζους γίγνεσθαι μήτε τους ξυμμάχους καταπροδιδώμεν, αλλά ξυν τοις θεοίς επίωμεν επί τους αδικούντας.» Νατα ήδη στην αρχαία Σπάρτη όλα τα στοιχεία και τα επιχειρήματα της αμερικανικής πολιτικής. Να το κράτος του κακού, η Αθήνα που ισχυροποιούνταν επικίνδυνα εκείνη την εποχή έναντι της Σπάρτης και των συμμάχων της, να το μέλημα μήπως ανατραπεί ο συσχετισμός των δυνάμεων, να η συμμαχία των προθύμων, να και η επίκληση των θεών. Θέλοντας και μη η αγόρευση του Σθεναλαΐδα και των άλλων μας θυμίζει, τηρουμένων βέβαια των αναλογιών, εκείνη τη συνεδρίαση των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας σε επίπεδο υπ. Εξωτερικών ενόψει του πολέμου εναντίον του Ιράκ. Ήταν τότε που ο Κόλιν Πάουελ παρουσίασε τα ανακριβή στοιχεία.

Οι προληπτικοί πόλεμοι διαιωνίζονται

Από την αρχαιότητα λοιπόν υφίσταται ο προληπτικός πόλεμος , από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Και οι διεθνολόγοι ασχολήθηκαν επανειλημμένα μαζί του. Όπως ήδη στις αρχές του 17ου αιώνα ο Ολλανδός Ούγος Γρότιος, σημαντικός πολιτικός φιλόσοφος της εποχής του, που υποστήριζε τα εξής: για να δικαιολογείται ένας προληπτικός πόλεμος θα πρέπει να συντρέχουν σοβαροί λόγοι: ένας υπαρκτός άμεσος κίνδυνος και η αναγκαιότητα της άμυνας που προκύπτει μόνο από την απόλυτα σίγουρη πρόθεση του αντιπάλου να επιτεθεί. Οι προληπτικοί πόλεμοι την εποχή του Γροτίου συνεχίσθηκαν χωρίς να πληρούν αυτές τις δύο προϋποθέσεις. Τις οποίες δεν πληρούσε ούτε η αμερικανική εισβολή στο Ιράκ. Γιατί, μήπως τις πληροί η περίπτωση του Ιράν;