Δύσκολοι καιροί για το νέο ισπανό μονάρχη

Η Ισπανία έχει από σήμερα νέο βασιλιά, τον πρωτότοκο γιο του Χουάν Κάρλος, Φελίπε, 46 χρονών, που είναι ο νεώτερος μονάρχης στην Ευρώπη. Το πρωί, σε λιτή τελετή και χωρίς την παρουσία γαλαζοαίματων λόγω της οικονομικής κρίσης ορκίστηκε να διαφυλάττει το σύνταγμα της χώρας ενώπιον των μελών των δύο νομοθετικών σωμάτων της χώρας. Η διαδοχή έγινε σε χρόνο ρεκόρ, η πλειοψηφία των δύο μεγάλων κομμάτων ενέκρινε το νομοθετικό διάταγμα παραίτησης από το θρόνο του Χουάν Κάρλος ανοίγοντας τον δρόμο της διαδοχής. Δημοψήφισμα, όπως ζητούσαν τα μικρά κόμματα, δεν προβλέπεται από το σύνταγμα της χώρας.

Θα παίξει το ρόλο του διαιτητή;

Παρά τις διαδηλώσεις των πολέμιων της μοναρχίας, ο Φελίπε είναι πιο δημοφιλής από τον πατέρα του. Αλλά αυτό δεν φτάνει σε μια περίοδο οικονομικής και πολιτικής αστάθειας. Ο Φερνάντο Βαλεσπίν, πολιτικός επιστήμονας και διευθυντής του φημισμένου Ινστιτούτου Ortega y Gasset, υποστηρίζει ότι η σπουδή με την οποία παρέλαβε ο Φελίπε τη σκυτάλη από τον πατέρα του έχει συγκεκριμένη αιτία. «Όποιος υποστηρίζει την κοινοβουλευτική δημοκρατία», λέει « το κάνει λιγότερο από αγάπη στη μοναρχία και περισσότερο από ανησυχία για την πολιτική σταθερότητα στη χώρα». Και προσθέτει: «Ήταν σαφές προς τα πού ήθελε να οδηγήσει τη χώρα ο Χουάν Κάρλος, στη δημοκρατία και στην ευρωπαϊκή ενσωμάτωση. Ο Φελίπε κληρονομεί από τον πατέρα του ως βασιλιάς μιας δημοκρατικής χώρας την ανεπάρκεια. Η χώρα βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση. Θα δούμε εάν ο Φελίπε θα είναι σε θέση να παίξει το ρόλο του διαιτητή. Ασφαλώς θα υποστεί την κριτική των πολέμιων της μοναρχίας. Γιατί η Ισπανία δεν είναι χώρα φιλομοναρχική. Υπήρχαν συναισθηματικοί δεσμοί των Ισπανών προς τον Χουάν Κάρλος για την ιστορική του συμβολή. Σήμερα το ζητούμενο είναι η σταθερότητα. Αυτός είναι ο ρόλος που θα ενισχύσει τον Φελίπε».

Πολιτική και οικονομική αστάθεια

Πολιτική σταθερότητα παρά την απόλυτη πλειοψηφία του συντηρητικού κόμματος του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι δεν υπάρχει στη χώρα εδώ και καιρό. Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις κανένα από τα μεγάλα κόμματα δεν συγκεντρώνει κυβερνητική πλειοψηφία. Ο πραγματικός πολιτικός σταρ είναι ο νέος αριστερός σχηματισμός «Podemos» (Μπορούμε), που συγκέντρωσε στις ευρωεκλογές 8%. Οι ιδρυτές του έρχονται από το περιβάλλον του αποθανόντος προέδρου τη Βενεζουέλας Τσάβες, τον οποίο και συμβούλευαν. Αποκαλούν το δημόσιο χρέος παράνομο και ζητούν να μην αποπληρωθεί. Εάν συνυπολογίσει κανείς τη δύναμη όλων των μικρών αριστερών κομμάτων που έχουν το ίδιο αίτημα, το ποσοστό φτάνει στο 25%.

Ο Φερνάντο Βαλεσπίν θεωρεί αναγκαία την αναθεώρηση του συντάγματος, ειδάλλως δεν θα μπορέσει να λυθεί η κρίση με την Καταλονία και να αποκατασταθεί η βαθιά δυσπιστία του πληθυσμού απέναντι στα κόμματα. Για όλα αυτά χρειάζεται όμως συναίνεση, κι αυτή η είναι η μεγάλη αποστολή του νέου βασιλιά.

Hans-Günter Kellner/Ειρήνη Αναστασοπούλου

Υπεύ. Σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης