Δραματική η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

«Η ανθρωπιά έχει πεθάνει», είπε μια γυναίκα από την Υεμένη εκφράζοντας την απελπισία της μπροστά στη θέα ενός βομβαρδισμένου σχολείου. Η τελευταία έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας φαίνεται να τη δικαιώνει απόλυτα. Σύμφωνα με τη διεθνή ανθρωπιστική οργάνωση, υπάρχουν ελάχιστοι λόγοι να ελπίζει κανείς ότι ο κόσμος θα γίνει καλύτερος και πιο ειρηνικός. Αυτό, σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, ισχύει για όλες τις ηπείρους. Όπως επισημαίνεται, ο πόλεμος, η βία και οι διώξεις ανήκουν στην καθημερινότητα και αναγκάζουν χιλιάδες ανθρώπους να τρέπονται σε φυγή.

Το 2015 επιδεινώθηκε η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην Ευρώπη. Όπως δήλωσε στην DW ο Τζον Νταλχούιζεν, επικεφαλής του τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, «το 2015 ήταν μια θυελλώδης χρονιά στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία και μια κακή χρονιά για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όπου και να έστρεφε κανείς το βλέμμα του οι ριζικές αιτίες για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήταν οι ίδιες. Δηλαδή επρόκειτο για κράτη που θεωρούσαν ότι το κόστος του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ξεπερνούσε τα πιθανά οφέλη. Στη δυτική Ευρώπη, ως απάντηση στην προσφυγική κρίση με εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες να προσπαθούν να ξεφύγουν από συγκρούσεις και διώξεις και να πνίγονται σε αριθμούς ρεκόρ, είδαμε κράτη να προστατεύουν τα σύνορά τους σε βάρος του σεβασμού των δικαιωμάτων και αναγκών των προσφύγων».

Πρόσφυγες: άνθρωποι χωρίς δικαιώματα

Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας χαρακτηρίζει καταστροφική την κατάσταση των προσφύγων παγκοσμίως, τονίζοντας ότι από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ο αριθμός των προσφύγων διεθνώς δεν ήταν ποτέ τόσο μεγάλος όσο σήμερα. Όπως επισημαίνεται, παρά το γεγονός ότι τα δικαιώματά τους κατοχυρώνονται από την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αλλά και τη Σύμβαση της Γενεύης, οι πρόσφυγες είναι σε πολλές περιπτώσεις άνθρωποι χωρίς δικαιώματα. Η Διεθνής Αμνηστία δεν φείδεται κριτικής και κατά της ΕΕ. Όπως επισήμανε στην DW η Σελμίν Καλισκάν, γενική γραμματέας της οργάνωσης στη Γερμανία, «η ΕΕ εξακολουθεί να ποντάρει στον αποκλεισμό και θα εξακολουθήσει να θωρακίζει τα σύνορά της για να εμποδίσει τους πρόσφυγες να έρθουν στην Ευρώπη».

Σε ό,τι αφορά τις συζητήσεις περί ποσοστώσεων για την υποδοχή προσφύγων, η Σελμίν Καλισκάν τις θεωρεί μεν νόμιμες, τονίζει ωστόσο ότι η επιβολή ποσοστώσεων ή ανώτατων ορίων υποδοχής προσφύγων δεν επιτρέπεται ποτέ να θέσουν εκτός ισχύος τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η νεότερη έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας στρέφει ακόμη την προσοχή της στις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο όνομα της ασφάλειας. Εκπρόσωποι της οργάνωσης τονίζουν ότι η μάχη κατά της τρομοκρατίας χρησιμοποιείται συχνά ως επιχείρημα για «μαζική παρακολούθηση, καταστολή και περιορισμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Όπως επισήμανε ο Τζον Νταλχούιζεν, «αν δει κανείς την απάντηση στις επιθέσεις στο Παρίσι, θα παρατηρήσει ότι κράτη αντέδρασαν με σειρά μέτρων που ενέτειναν τη διαδικασία διάβρωσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία είχε ξεκινήσει μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου».

Φόλκερ Βάγκενερ / Άρης Καλτιριμτζής