Διαφορετικό Ραμαζάνι εν καιρώ πανδημίας

Αυτή την εβδομάδα ξεκινά το Ραμαζάνι για τον μουσουλμανικό κόσμο. Σε κάποιες χώρες ξεκίνησε τη Δευτέρα, σε άλλες ξεκινά την Τρίτη ανάλογα με την ορατότητα της Σελήνης. Το Ραμαζάνι είναι ο σημαντικότερος μήνας του ισλαμικού ημερολογίου. Σύμφωνα με την ισλαμική παράδοση τον μήνα αυτόν ο Θεός αποκάλυψε στον προφήτη Μωάμεθ τα πρώτα λόγια του Κορανίου.Και φέτος, όπως και πέρυσι, το Ραμαζάνι θα είναι διαφορετικό εξαιτίας της πανδημίας, με αυστηρούς περιορισμούς ανά τον κόσμο.

Μέτρα προστασίας σε τζαμιά

Προς αποφυγή νέας αύξησης των κρουσμάτων κορωνοϊού, πολλές χώρες έχουν επιβάλει μείωση στον αριθμό των πιστών που μπορούν να προσεύχονται σε τζαμιά κατά 20 με 30%. Υποχρεωτική θα είναι επίσης η χρήση μάσκας. Προκειμένου να αποφευχθούν συγκεντρώσεις έξω από τα τζαμιά, θα απαγορεύονται τα παραδοσιακά γεύματα πριν από την ανατολή και μετά τη δύση του ηλίου, το Σουχούρ και το Ιφτάρ, τα οποία μοιράζονται κανονικά σε σκηνές που στήνονταν σε δημόσιους χώρους. Αυτό όμως το μέτρο προστασίας πλήττει κυρίως τους φτωχότερους πιστούς, οι οποίοι προμηθεύονταν την απαραίτητη τροφή στο τέλος της ημέρας από τα δημόσια γεύματα. Σε κάποιες χώρες, όπως στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα γεύματα αυτά θα συνεχίσουν να διανέμονται σε όσους έχουν ανάγκη τηρώντας τα μέτρα προστασίας. 

Οι διαδικτυακές προσευχές διχάζουν

Οι θρησκευτικές αρχές σε διάφορες μουσουλμανικές χώρες συμφωνούν ότι σε περίοδο πανδημίας η προσευχή στο σπίτι είναι ασφαλέστερη, τίθενται όμως κάποια ζητήματα θεολογικής και λατρευτικής φύσης. «Στο Ισλάμ, η προσευχή έχει δύο μέρη. Το πρώτο μέρος εμπεριέχει τη διδασκαλία και το κήρυγμα από τον ιμάμη, ενώ οι πιστοί ακούν» εξηγεί στη DW o Σεΐχ Μωάμεθ Αμπού Ζαΐντ, πρόεδρος σουνιτικού δικαστηρίου και ιμάμης στο μεγαλύτερο τζαμί της πόλης Σαΐντα του Λιβάνου. «Το πρώτο μέρος της προσευχής μπορεί να γίνει διαδικτυακά» εκτιμά ο ίδιος, θεωρώντας ωστόσο ότι το δεύτερο μέρος που απαιτεί την κοινή προσευχή των πιστών δεν μπορεί να γίνει εξ αποστάσεως, πόσο μάλλον μέσω ίντερνετ.

Σύμφωνα με τον Μανσούρ Αλί, λέκτορα Ισλαμικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, η πλειοψηφία των ιερωμένων και μελετητών του Ισλάμ αρνούνται την «εγκυρότητα των εικονικών προσευχών» διότι η ισλαμική προσευχή προϋποθέτει τη φυσική συνύπαρξη πιστών και ιμάμη στον τόπο λατρείας. Εντούτοις μουσουλμάνοι κληρικοί στην Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία προκρίνουν ως λύση την ομαδική προσευχή στα σπίτια με τους οικείους, βάσει οδηγιών και βίντεο που έχουν δημοσιευθεί στο διαδίκτυο. Μάλιστα μέχρι και ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν, πραγματοποίησε την ετήσια ανάγνωση του Κορανίου μέσω διαδικτύου. Στην Αίγυπτο επίσης ορισμένες προσευχές σε τζαμιά θα μεταδοθούν ζωντανά μέσω ίντερνετ αλλά και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

"Καθήκον" τα εμβόλια

Επίσης σε πολλές μουσουλμανικές χώρες, όπως το Ομάν και το Μαρόκο, διατηρούνται ή επεκτείνονται τα ισχύοντα λόκνταουν για την περίοδο του Ραμαζανιού. Στην Τουρκία λοκντάουν θα ισχύει μόνο για τα Σαββατοκύριακα. Επίσης τα γεύματα μετά το πέρας της καθημερινής νηστείας θα γίνονται κυρίως σε στενό οικογενειακό κύκλο, περιορίζοντας έτσι τις μεγάλες συναθροίσεις σε σπίτια ή εστιατόρια. Ενδιαφέρον προκαλεί ακόμη η αύξηση του τζίρου ονλάιν καταστημάτων, τα οποία παρέχουν όλα όσα χρειάζονται οι πιστοί για να περάσουν την περίοδο του Ραμαζανίου στο σπίτι.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι μια από τις πιο έντοντες συζητήσεις στον ισλαμικό κόσμο αυτή την περίοδο αφορά τον εμβολιασμό κατά τη διάρκεια του Ραμαζανίου και συγκεκριμένα κατά πόσο ο εμβολιασμός θεωρείται διακοπή της νηστείας ή ιατρική θεραπεία. Ο Μεγάλος Μουφτής της Ιορδανίας Σεΐχ Αμπντούλ Καρίμ Χασαβνέχ σε απόφασή του αναφέρει: «Το εμβόλιο για τον κορωνοϊό, όπως και κάθε ενδοφλέβιο εμβόλιο, δεν σπάει τη νηστεία κατά τον ευλογημένο μήνα του Ραμαζανιού». Αντίστοιχα, στην Τυνησία, η θρησκευτική αρχή του Νταρ Αλ Ίφτα κάλεσε τους πολίτες να εμβολιαστούν σημειώνοντας: «Είναι καθήκον που επιβάλλεται από τη θρησκεία οι πιστοί να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα και να προσέχουν για ενδεχόμενες μολύνσεις. Είναι επίσης εθνικό καθήκον να απαιτείται ο εμβολιασμός για την προστασία της ψυχής και των συνανθρώπων».

Τζένιφερ Χόλαϊς, Κάτριν Σάερ

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη