Διαμάχη Greenpeace και Ρωσίας για την Αρκτική

Ξεκίνησε σήμερα στο Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας (ITLOS) που εδρεύει στο Αμβούργο η εξέταση της πολύκροτης υπόθεσης Arctic Sunrise, του πλοίου της Greenpeace, το οπoίο είχε κινηθεί συμβολικά κατά πλατφόρμας εξόρυξης ορυκτών υλών της Gazprom στην Αρκτική τον περασμένο Σεπτέμβρη.

Πιο συγκεκριμένα η Ολλανδία, τη σημαία της οποίας φέρει το πλοίο, προσέφυγε στο ITLOS, ζητώντας την αποφυλάκιση των ακτιβιστών αλλά και τη διακοπή των ρωσικών εξορύξεων στην Αρκτική. «Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της Ολλανδίας το πλοίο της Greenpeace έπλεε σε διεθνή ύδατα, όπου μπορούσε νόμιμα να πλέει ελεύθερα. Στα διεθνή ύδατα δεν επιτρέπεται να ασκηθεί έλεγχος ή ανάκριση ή να γίνει σύλληψη επιβαινόντων χωρίς προηγούμενη άδεια της χώρας της σημαίας», αναφέρει ο Γιάσπερ Τόιλιγκς, διευθύνων σύμβουλος της Greenpeace στο Άμστερνταμ.

Ακτιβιστές κατηγορούμενοι για «πειρατεία»

Στις 18 Σεπτεμβρίου τριάντα ακτιβιστές που επέβαιναν στο πλοίο Αrctic Sunrise συνελήφθησαν από τις ρωσικές αρχές, κατηγορούμενοι για «πειρατεία» και οδηγήθηκαν στις φυλακές της πόλης Μουρμάνσκ. Μάλιστα ρωσικό δικαστήριο, στο οποίο αρχικά προσέφυγαν, απέρριψε αίτημά τους για αποφυλάκιση. Η ρωσική κυβέρνηση θεώρησε, εκτός των άλλων, πως η συγκεκριμένη κίνηση διαμαρτυρίας προσέβαλε την ασφάλεια αλλά και τα οικονομικά της συμφέροντα, υποστηρίζοντας πως η ίδια διαθέτει το δικαίωμα να προχωρεί κατά βούληση σε εξορύξεις στην περιοχή της Αρκτικής.

Στόχος των ακτιβιστών ήταν να καταγγείλουν τις ρωσικές ενέργειες στον Βόρειο Πόλο, που απειλείται από το λειώσιμο των πάγων και που αποτελεί προστατευόμενη περιοχή, η οποία θα πρέπει να μείνει ανέγγιχτη από οικονομικά συμφέροντα επιμέρους κρατών η εταιρειών.

Τα ρωσικά βλέμματα στον ορυκτό πλούτο

Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν υποστηρίζει πάντως ανοιχτά ότι στην Αρκτική υπάρχουν πλούσια κοιτάσματα ορυκτών πρώτων υλών, τα οποία είναι εκμεταλλεύσιμα. Σύμφωνα με μελέτες, εικάζεται ότι περίπου το 13% των παγκόσμιων ανεκμετάλλευτων κοιτασμάτων πετρελαίου βρίσκεται στην περιοχή του Αρκτικού Κύκλου, καθώς και το 30% των κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Όσο αυξάνονται οι τιμές των καυσίμων και όσο προχωρά το λειώσιμο των πάγων, τόσο αρχίζει να εντείνεται το οικονομικό ενδιαφέρον για αντίστοιχες εξορύξεις. Στο μεταξύ η ρωσική στρατιωτική παρουσία στον Β. Πόλο είναι έντονη, ενώ η ρωσική σημαία κυματίζει στην περιοχή από το 2007.

Στο πλαίσιο αυτό η Ρωσία εμφανίζεται αμετακίνητη ως προς την αποφυλάκιση των 30 κρατούμενων ακτιβιστών. Αναφορικά με την ολλανδική προσφυγή στο ITLOS διατείνεται επίσης πως δεν αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία του και πως δεν θα παραστεί στη διαδικασία, παρά το γεγονός ότι έχει υπογράψει τη Σύμβαση του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας, σύμφωνα με την οποία καθιερώνεται η διεθνής δικαιοδοσία του ITLOS. Ας σημειωθεί ότι οι αποφάσεις του δικαστηρίου αυτού είναι μεν δεσμευτικές αλλά δεν μπορούν να εκτελεστούν αυτοδίκαια. Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση αναμένεται περί τα τέλη Νοεμβρίου.

Ιrene Quaile, dpa / Δήμητρα Κυρανούδη

Yπεύθ. Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου