Δεξιά «στροφή» σε όλη την Ευρώπη

Ισπανία: Άλλοτε προπύργιο της Αριστεράς

Η Ισπανία ήταν κάτι σαν το τελευταίο αριστερό προπύργιο της Ευρώπης, αλλά έπεσε κι αυτό ακριβώς πριν από ένα μήνα. Στις τοπικές και περιφερειακές εκλογές στην Ισπανία, η κυβερνώσα αριστερή συμμαχία του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ τιμωρήθηκε από τους ψηφοφόρους και στη συνέχεια ο πρωθυπουργός αναγκάστηκε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές.

Ο λαμπρός νικητής ήταν το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (PP) με την ελπιδοφόρο επικεφαλής του Ιζαμπέλ Ντίαθ Αγιούσο από τη Μαδρίτη. Ωσάν να ακολουθεί το στυλ του γερμανικού εθνολαϊκιστικού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), η Αγιούζο γελοιοποιεί τον φεμινισμό, την ισότητα των φύλων, την προστασία των μειονοτήτων, τα δικαιώματα των τρανς ατόμων και την προστασία του κλίματος.

Υπάρχει όμως και το ακροδεξιό κόμμα Vox, που πιθανότατα θα συγκυβερνήσει στο μέλλον σε πολλούς δήμους και αυτόνομες περιφέρειες της Ισπανίας. Δεν είναι τυχαίο ότι ένας από τους πρώτους που έσπευσαν να συγχαρούν το Vox για τις εκλογικές επιτυχίες του ήταν ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν.

Ουγγαρία: Το «πρότυπο» του Όρμπαν

Ο Ούγγρος πρωθυπουργός έδωσε το έυνασμα για τη δεξιά στροφή της Ευρώπης. Τον Απρίλιο του περασμένου έτους εξασφάλισε την τέταρτη συνεχή θητεία του, αν και η αντιπολίτευση είχε ξεκινήσει ως ενιαίο σώμα και είχε σοβαρές πιθανότητες να σχηματίσει κυβέρνηση. Το 2014 ο Όρμπαν και το δεξιό εθνικιστικό κόμμα του Fidesz διακήρυξαν μια «ανελεύθερη δημοκρατία» με βάση το ρωσικό μοντέλο.

Οι ξενοφοβικοί τόνοι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του κυβερνητικού του προγράμματος εδώ και χρόνια. Δικαιολόγησε την άρνησή του να δεχθεί πρόσφυγες λέγοντας ότι οι Ούγγροι «δεν θέλουν να γίνουν ανάμικτη φυλή» και ότι οι πολυπολιτισμικές δυτικοευρωπαϊκές χώρες «δεν είναι πλέον έθνη».

Γαλλία: Η Λεπέν πιο διακριτική

Το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές κατάφερε να τετραπλασιάσει τον αριθμό των βουλευτών που είχε στη Γαλλικη΄Εθνοσυνέλευση. Ακούραστα, με όλο και πιο οξυμένο ηγετικό προφίλ, η Λεπέν προωθεί τον μακροπρόθεσμο στόχο της, που δεν είναι άλλος από την εκλογή της στο ανώτατο αξίωμα της χώρας.

Το επόμενο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση θα είναι η νίκη στις ευρωεκλογές το 2024. Ο στόχος θεωρείται πλέον εφικτός, καθώς, εδώ και δέκα χρόνια, όλο και περισσότεροι Γάλλοι ψηφίζουν την ακραία Δεξιά.

Ιταλία: Μελόνι και Μουσολίνι

Το ακροδεξιό κόμμα της Τζόρτζια Μελόνι «Αδέλφια της Ιταλίας», με τις ρίζες του στον φασισμό, ήρθε σχεδόν από το πουθενά και ανέδειξε την πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό της Ιταλίας, όταν κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2022.

Έμβλημα του κόμματος: η πράσινη, λευκή και κόκκινη φλόγα, που συμβολίζει την αιώνια φλόγα στον τάφο του Μουσολίνι. Και όσον αφορά τον ίδιο τον Μουσολίνι: Είναι «μια σύνθετη προσωπικότητα, που πρέπει να εξεταστεί στο συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο», λέει η γυναίκα, που ξεκίνησε την πολιτική της καριέρα σε μια νεοφασιστική οργάνωση νεολαίας.

Σουηδία: Οι «Σουηδοί Δημοκράτες» ανέχονται την κυβέρνηση

Από την πλευρά του ο Τζίμι Άκεσον, ηγέτης των δεξιών λαϊκιστικών «Σουηδών Δημοκρατών», χρειάστηκε να διανύσει μακρύ δρόμο για να βρεθεί στην Ακροδεξιά. Σε νεότερη ηλικία είχε θεωρηθεί ακόμη μέτριοπαθής. Στις περσινές βουλευτικές εκλογές το κόμμα, το οποίο ιδρύθηκε το 1988 από μέλη της δεξιάς εξτρεμιστικής σκηνής, αναδείχθηκε δεύτερη ισχυρότερη πολιτική δύναμη στη Σουηδία.

Από τότε οι «Σουηδοί Δημοκράτες» πιέζουν την κεντροδεξιά κυβέρνηση με αντιμεταναστευτικές και ισλαμοφοβικές θέσεις: Για τον Άκεσον οι μουσουλμάνοι είναι η «μεγαλύτερη απειλή για τη Σουηδία από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο».

Φινλανδία: «Πρώτα οι Φινλανδοί»

Οι «Σουηδοί Δημοκράτες», επί μακρόν οι πιο επιτυχημένοι λαϊκιστές στη Σκανδιναβία, έχουν βρει μιμητές, για παράδειγμα στη γειτονική Φινλανδία. Εκεί, οι «αληθινοί Φινλανδοί» έχουν φτάσει μέχρι τα κυβερνητικά έδρανα, συμμετέχοντας σε μια τετρακομματική συμμαχία. Το δεξιό λαϊκιστικό κόμμα, του οποίου η ηγέτης Ρίκα Πούρα θα μπορούσε ακόμη και να γίνει σε υπουργός Οικονομικών, εξασφάλισε επτά υπουργικές θέσεις.

Σλοβακία: Νεοναζί στη Βουλή

Ο Μάριαν Κοτλέμπα, ο αρχηγός του νεοφασιστικού κόμματος L’SNS είναι ένας από τους πιο ακραίους νεοναζί στη Σλοβακία. Ο άνδρας που αρέσκεται να τον αποκαλούν «Φϊρερ»  καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης με αναστολή το 2022 για «προώθηση μιας ιδεολογίας που θέτει σε κίνδυνο τη Δημοκρατία» και αναγκάστηκε να παραιτηθεί από την έδρα του στο εθνικό Κοινοβούλιο.

Ωστόσο, αυτό δεν έχει επηρεάσει την επιτυχημένη πορεία του κόμματός του. Στις βουλευτικές
εκλογές του 2020 κατάφερε να εξασφαλίσει 17 έδρες στο Κοινοβούλιο της Σλοβακίας, με 8% των ψήφων. Στις πρόωρες εκλογές της 30ης Σεπτεμβρίου το νεοναζιστικό κόμμα ελπίζει σε ακόμη περισσότερες ψήφους..

Ελλάδα: Η νίκη του Μητσοτάκη είχε υψηλό τίμημα

Στην Ελλάδα, τέλος, ο συντηρητικός πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κέρδισε τις επαναληπτικές εκλογές της Κυριακής, αλλά ο σχετικός τίτλος θα μπορούσε επίσης να είναι:Η Ελλάδα κινείται μαζικά προς τα δεξιά. Το εθνολαϊκιστικό κόμμα «Ελληνική Λύση», η υπερορθόδοξη «Νίκη» και οι «Σπαρτιάτες» ως διάδοχοι του νεοναζιστικού κόμματος «Χρυσή Αυγή», που απαγορεύτηκε το 2020, συγκεντρώνουν συνολικά σχεδόν το 13% των ψήφων.

Επιμέλεια: Ευθύμης Αγγελούδης