Γυναίκες, το μέλλον της …αμπελουργίας

Τελείωσε το σχολείο με καλούς βαθμούς. Θα μπορούσε να σπουδάσει σε μία ανώτατη σχολή, αλλά προτίμησε να διεκδικήσει μία θέση μαθητείας σε ονοποιείο. Πριν αρχίσει τα μαθήματα, θα έκανε μία πρακτική άσκηση σε ξενοδοχειακή μονάδα, η οποία αναβλήθηκε λόγω πανδημίας. Σήμερα, η Χάνα Νουνκέσερ από το Ομπερούρσελ, έναν μικρό οικισμό στο κρατίδιο της Έσσης, κοντά στη Φρανκφούρτη, είναι σίγουρη ότι θέλει να ασχοληθεί με το κρασί. «Δεν είχα καμία σχέση με το αντικείμενο, ήξερα όμως ότι θα με ενδιέφερε και ήθελα να δοκιμάσω», λέει η ίδια στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa).

Στα 22 της χρόνια η Χάνα Νουνκέσερ έχει ήδη πολύτιμη πρακτική εμπειρία, παρακολουθώντας τις μεθόδους παραγωγής σε οινοποιεία της Έσσης και της Φρανκονίας, αλλά και στην Στυρία της Αυστρίας, καθώς και στο Πιεμόντε της βόρειας Ιταλίας, περιοχές με με ξεχωριστή παράδοση στην αμπελοκαλλιέργεια. «Έχω γνωρίσει πολύ κόσμο στον κλάδο, καθώς ο ένας με συνέστηνε στον άλλον», αναφέρει η νεαρή οινοποιός.

Κόντρα στα στερεότυπα

«Ο κλάδος της οινοποιΐας προσφέρει απίστευτες ευκαιρίες στις γυναίκες» υποστηρίζει ο Στέφεν Κρίστμαν, πρόεδρος του συνδέσμου οινοπαραγωγών VDP,  που εκπροσωπεί κρασιά κορυφαίας ποιότητας («Prädikat», σύμφωνα με το γερμανικό σύστημα ποιοτικής ταξινόμησης). Ο ίδιος κληροδοτεί στην κόρη του Σοφί, τη μεγαλύτερη από τα τέσσερα παιδιά του, το οικογενειακό οινοποιείο στην περιοχή του Παλατινάτου.

«Για τη νέα γενιά το φύλο δεν παίζει κανέναν ρόλο», λέει η 60χρονη Αντρέα Βίρσινγκ, οινοποιός από την περιοχή της Φρανκονίας, στη Βαυαρία. Γνωρίζει όμως πολύ καλά ότι δεν ήταν πάντα έτσι τα πράγματα και ότι «κατά βάση, ο κλάδος της οινοποιΐας είναι εξαιρετικά συντηρητικός». Η ίδια είχε αναλάβει την οικογενειακή επιχείρηση μόνο και μόνο γιατί τα τρία αγόρια της οικογένειας δεν ενδιαφέρονταν να ασχοληθούν με την αμπελουργία. Σήμερα απασχολεί στο κτήμα της τέσσερις μαθητευόμενες, ηλικίας μεταξύ 17 και 40 ετών.

Πρόσφατη έρευνα του Γερμανικού Ινστιτούτου Οίνου (DWI) επιβεβαιώνει ότι τα τελευταία δέκα χρόνια αυξάνεται ο αριθμός των γυναικών που εξασφαλίζουν μία θέση μαθητείας στον κλάδο της οινοποιΐας. Στην περίοδο 2014-2018 δεν ξεπερνούσαν το 22,5% του συνόλου, ενώ σήμερα φτάνουν το 30%.

«Όταν ξεκίνησα νόμιζα ότι θα ήμουν κάτι ιδιαίτερο, αλλά τελικά βλέπω πολλές γυναίκες να δουλεύουν στα αμπέλια», αναφέρει η Χάνα Νουνκέσερ. Υφίσταται κάποια διάκριση ή μειωτική συμπεριφορά; Όχι, λέει η ίδια, απλώς μερικές φορές οι άνδρες γίνονται υπερπροστατευτικοί, δεν την αφήνουν να αναλάβει χειρωνακτικές δουλειές. Και βέβαια «μερικά αγόρια ακόμα γυρνάνε το κεφάλι και χαζεύουν, όταν βλέπουν μια γυναίκα να οδηγεί τρακτέρ…» 

Υποχωρούν οι οικογενειακές παραδόσεις

Ο αυξημένος αριθμός γυναικών συμβαδίζει με κάποιες άλλες, ενδιαφέρουσες τάσεις του κλάδου. Παράδειγμα: Ο αριθμός των μαθητευομένων που προέρχονται από παραδοσιακές οικογένειες αμπελουργών δεν ξεπερνά το 50%. Σύμφωνα με τον διακεκριμένο παραγωγό Στέφεν Κρίστμαν, αυτό οφείλεται στο ότι η αμπελουργία εξελίσσεται σε ένα επάγγελμα με ακαδημαϊκό υπόβαθρο, που προϋποθέτει σοβαρές σπουδές, όχι απλώς εμπειρική γνώση. Η αυξημένη προσέλευση μαθητευομένων προφανώς εντείνει και τον ανταγωνισμό, αλλά η έμπειρη Αντρέα Βίρσινγκ περιγράφει την κατάσταση ως εξής: «Όποιος δεν έχει πάθος γι αυτή τη δουλειά, δεν πρόκειται να τα καταφέρει. Αλλά από την άλλη πλευρά, όποιος κατέχει το αντικείμενο, δεν χρειάζεται καν να έχει δικό του αμπέλι…»   

Ο εκπρόσωπος του Ινστιτούτου DWI, Ερνστ Μπούσερ, έχει τη δική του εξήγηση για την αυξημένη προσέλευση μαθητευομένων στον κλάδο. «Το επάγγελμα του οινοποιού είναι ελκυστικό, έχει κύρος και θεωρείται μία απασχόληση εξαιρετικά πολύπλευρη», λέει. «Παίρνεις τις δικές σου αποφάσεις, επηρεάζεις κάθε βήμα στην όλη διαδικασία παραγωγής, από το αμπέλι μέχρι τη φιάλη».

Επιπλέον, ο αμπελουργός δίνει έμφαση στην προστασία της φύσης, στην προώθηση των προϊόντων του, στην επικοινωνία με τον πελάτη. Μπορεί να συμπληρώσει το εισόδημά του με δραστηριότητες οινοτουρισμού, αν θέλει. Η νεαρή Χάνε Νουνκέσερ λέει ότι αυτό που η ίδια θεωρεί συναρπαστικό είναι οι συνεχείς εναλλαγές στη φύση, γιατί «ποτέ δεν βρίσκεις μπροστά σου το ίδιο αμπέλι, το ίδιο σταφύλι, τις ίδιες καιρικές συνθήκες».

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου