Γερμανική ποπ αρτ στη Φραγκφούρτη
Τις δεκαετίες του 1960 και 1970 η ποπ αρτ γνώρισε μεγάλη επιτυχία στις ΗΠΑ αλλά και στη νεαρή ακόμη τότε Δυτική Γερμανία - ιδίως στο Ντίσελντορφ, το Βερολίνο, τη Φραγκφούρτη και στο Μόναχο.
«Καπιταλιστικός ρεαλισμός»
Η γερμανική ποπ αρτ γεννήθηκε στο Ντίσελντορφ. Ο όρος «γερμανική ποπ» (german pop) επινοήθηκε από τον εικαστικό Γκέρχαρντ Ρίχτερ, με αφορμή μια έκθεση με τίτλο «Καπιταλιστικός ρεαλισμός» που συνδιοργάνωσε το 1963 μαζί με τους Σίγκμαρ Πόλκε, Κόνραντ Λούεγκ και Μάνφρεντ Κούτνερ. Η Αίθουσα Τέχνης Σιρν της Φραγκφούρτης παρουσιάζει αναδρομική έκθεση για τo γερμανικό ποπ εικαστικό κίνημα.
«Οι Άγιοι Μικροαστοί»
Η ποπ αρτ έριχνε την καλλιτεχνική της ματιά στη μικροαστική καθημερινότητα των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών. «Ο κύριος και η κυρία Σ.» του Κόνραντ Λούεγκ απεικονονίζει αυτή την κοινωνική τάση: ένα απρόσωπο ζευγάρι καλοντυμένων αστών μπροστά από μία ταπετσαρία. Ο πίνακας δεν είναι ζωγραφισμένος με λάδι, αλλά με τέμπερα, τεχνική που χρησιμοποιούσαν και οι αγιογράφοι του Μεσαίωνα.
Το θρυλικό Creamcheese
Στην παλιά πόλη του Ντίσελντορφ ανοίγει το 1967 ένας χώρος διασκέδασης και τέχνης που συνδέθηκε άρρηκτα με την ποπ σκηνή της πόλης. Το Creamcheese ήταν ο κατεξοχήν χώρος συνάντησης του καλλιτεχνικού κόσμου της πόλης, ενώ τη διακόσμησή του είχαν αναλάβει ο Χάιντς Μακ και ο Γκίντερ Ούκερ. Το Creamcheese έκλεισε το 1976.
Από το Ντίσελντορφ στο Βερολίνο
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1690 το κέντρο της γερμανικής ποπ κουλτούρας μετατοπίστηκε από το Ντίσελντορφ στο Βερολίνο. Εκεί η καρδιά της ποπ αρτ χτυπούσε στην γκαλερί Großgörschen 35. Ήδη από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της προσέλκυσε σπουδαία ονόματα του χώρου, όπως τον Βέρνερ Μπέργκες, ο οποίος σήμερα θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της γερμανικής ποπ αρτ.
«Νεκρή φύση με βάτραχο»
Ήδη από τη δεκαετία του 1950 η οικονομική ανοικοδόμηση της Δυτικής Γερμανίας οδηγεί στο μεγάλο οικονομικό θαύμα. Η κατανάλωση αυξάνεται, ακόμη και στον τομέα των παιδικών παιχνιδιών. Η βερολινέζα Κρίστα Ντίχγκανς εμπνεύστηκε από την περίοδο αυτή. Το έργο της «Νεκρή φύση με βάτραχο» αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της γερμανικής τεχνοτροπίας. Η ίδια έζησε στο Βερολίνο και στη Νέα Υόρκη.
Αμερικανικές επιρροές
Η αμερικανική κατοχή στην περιοχή της Φραγκφούρτης μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο επηρέασε σημαντικά και την τέχνη, όπως γίνεται φανερό στα έργα αυτής της περιόδου. Εικαστικοί καλλιτέχνες, όπως ο Πέτερ Ρερ, επηρεάστηκαν έντονα από την αμερικανική ποπ αρτ. Τα έργα του Ρερ αποτελούν μια κριτική αποτίμηση του λαμπερού κόσμου της διαφήμισης.
Πολιτική και ποπ
Τα έργα του Βολφ Φόστελ έχουν έντονα στοιχεία πολιτικής κριτικής. Το 1968 φτιάχνει το πορτρέτο του Ρούντι Ντούτσκε, πρωτεργάτη του γερμανικού φοιτητικού κινήματος, με μία ιδιαίτερη τεχνική επεξεργασμένης φωτογραφίας και ζωγραφικής. Άλλα έργα του αντλούν την έμπνευσή τους από τον πόλεμο του Βιετνάμ και αργότερα από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου.
Κριτική των καιρών
Το τέταρτο σημαντικότερο κέντρο της γερμανικής ποπ αρτ κατά τη δεκαετία του 1960 ήταν το Μόναχο. Οι δύο βασικές καλλιτεχνικές ομάδες, WIR και SPUR, ενώθηκαν και ίδρυσαν την ομάδα GEFLECHT εν έτει 1965. Οι καλλιτέχνες του Μονάχου ήταν ιδιαίτερα πολιτικοποιημένοι, όπως για παράδειγμα ο Φλόριαν Κέλερ και το έργο του «Τελειώστε τον πόλεμο» (Εnd the war)... με μπουκάλια Coca Cola.
Αυτοκίνητο από χαρτί
Μέλος της καλλιτεχνικής κολλεκτίβας GEFLECHT του Μονάχου ήταν και ο Ράινχολντ Χέλερ. Το «Αυτοκίνητο» (1968) είναι χαρακτηριστικό δείγμα της χρωματικής τεχνοτροπίας αλλά και των μοτίβων της γερμανικής ποπ αρτ. Αυτό και πολλά άλλα αντίστοιχα έργα εκτίθενται στην Αίθουσα Τέχνης Σιρν μέχρι τις 8 Φεβρουαρίου.