Γερμανία: Δεκάδες χιλιάδες φοιτητές παραμένουν άστεγοι

Το χειμερινό εξάμηνο ξεκινάει, οι θερμοκρασίες είναι διαρκώς και χαμηλότερες, ωστόσο δεκάδες χιλιάδες φοιτητές βρίσκονται χωρίς μακροχρόνια στέγαση και χωρίς ένα κρεβάτι στις φοιτητικές εστίες ή ένα διαμέρισμα σε λογική τιμή.

Στο Γκέτινγκεν ο Φοιτητικός Σύλλογος έχει νοικιάσει ένα ξενοδοχείο που προσφέρει στέγη σε φοιτητές σε χαμηλότερες τιμές για τις πρώτες εβδομάδες του εξαμήνου. Στο Μόναχο, όπου το μέσο ενοίκιο είναι στα 720 ευρώ, οι φοιτητές καταλήγουν να μένουν σε κάμπινγκ.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ερευνητικού Ινστιτούτου Eduard Pestel, υπάρχει έλλειψη περίπου 700.000 διαμερισμάτων στη Γερμανία, ιδίως σε οικονομικές τιμές. Και αυτό σε μία περίοδο που τα ενοίκια έχουν ανέβει δραματικά.

Η έλλειψη μίας οικονομικά προσιτής στέγης για τους φοιτητές στις μεγάλες πόλεις είναι μια «θλιβερή κατάσταση» που υπάρχει εδώ και δεκαετίες, όπως λέει ο Ματίας Ανμπούλ, επικεφαλής της Φοιτητικής Ένωσης της Γερμανίας (DSW). Σήμερα η DSW διαχειρίζεται περίπου 1.700 φοιτητικές εστίες σε όλη τη Γερμανία, όπου μένουν 196.000 φοιτητές, ενώ 32.000 ακόμη είναι στη λίστα αναμονής.

Couch surfing και μεγάλες μετακινήσεις

Ο 22χρονος Μέρλιν, φοιτητής στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, δεν έχει καταφέρει να βρει ακόμη διαμέρισμα και πλέον μένει άλλοτε στο πατρικό του λίγο έξω από τη γερμανική πρωτεύουσα και άλλες φορές στο σπίτι της θείας του κοντά στο πανεπιστήμιο. «Μπορώ να ξοδέψω γύρω στα 500 ευρώ σε ενοίκιο, όμως τις περισσότερες φορές οι ιδιοκτήτες δεν μου απαντούν καν», λέει.

Δίπλα στον Μέρλιν κάθεται ο Ταλίνα, φοιτητής κτηνιατρικής. Εκείνος έλαβε μέσα στο καλοκαίρι μία ειδοποίηση πως εντός ενός μήνα θα έπρεπε να εγκαταλείψει το διαμέρισμά του επειδή θα έρχονταν νέοι ενοικιαστές. Η συμφοιτήτριά του Έλι πρέπει κι εκείνη να βρει καινούριο διαμέρισμα μέχρι το τέλος του έτους.

Όμως αυτό δεν είναι έυκολο. Το μέσο ενοίκιο για ένα κοινόχρηστο διαμέρισμα στο Βερολίνο έχει διπλασιαστεί κατά την τελευταία δεκαετία, φτάνοντας στα 650 ευρώ – 100 ευρώ περισσότερα από πέρυσι. Την ίδια στιγμή το φοιτητικό επίδομα στέγασης είναι μόλις 360 ευρώ.

Πάνω από 200.000 φοιτητές κάνουν αίτηση για ένα δωμάτιο στις φοιτητικές εστίες, όπως δηλώνει η εκπρόσωπος της Φοιτητικής Ένωσης Γιάνα Γιούντις στην DW. Οι 4.900 φοιτητές που είναι στη λίστα αναμονής θα χρειαστεί να περιμένουν τρία εξάμηνα. «Πολλοί φοιτητές μετακομίζουν στα μακρινά προάστια της πόλης ή ακόμη και στο Βρανδεμβούργο και απλώς αποδέχονται τις μεγαλύτερες αποστάσεις», λέει η Γιούντις.

Η 30χρονη Κλάρα, φοιτήτρια γλωσσολογίας, είναι από τους τυχερούς: βρήκε το διαμέρισμά της πριν κάποια χρόνια, όταν τα ενοίκια ήταν ακόμη χαμηλά. Όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει. «Είχαμε μαθητές που υπενοικίαζαν δωμάτια εκεί που μένω και τους οποίους μετά φιλοξενούσαμε στους καναπέδες μας, επειδή δεν έβρισκαν πού αλλού να μείνουν», λέει.

Οι ξένοι φοιτητές επηρεάζονται περισσότερο

Όπως αναφέρει ο Τόμας Σμιτ, εκπρόσωπος κοινωνικών ζητημάτων στη Γενική Φοιτητική Επιτροπή (AstA), στην DW, «κάποιοι μαθητές μπορούν να νοικιάσουν ένα μέρος με την οικονομική υποστήριξη των γονιών τους, όμως κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα δύσκολο για τους μαθητές από το εξωτερικό, που συχνά δεν έχουν αυτήν τη δυνατότητα».

Ο ίδιος θα ήθελε να αυξηθεί η χρηματοδότηση για την οικοδόμηση και τη βελτίωση των συνθηκών στέγασης των φοιτητών, καθώς και να εισαχθούν θαρραλέα μέτρα όπως η επανεισαγωγή ενός ορίου στις τιμές των ενοικίων.

Κατά τα τελευταία 12-15 χρόνια ο αριθμός των φοιτητών στη Γερμανία έχει αυξηθεί κατά περίπου 1 εκατομμύριο, φτάνοντας συνολικά τα 2,9 εκατομμύρια. Ωστόσο, η κυβέρνηση έχει αποτύχει να επενδύσει στις απαραίτητες κοινωνικές υποδομές, σύμφωνα με τον Στέφαν Γκρομπ, Αναπληρωτή Γενικό Γραμματέα του DSW.

«Φοβόμαστε πως οδεύουμε προς μία κοινωνία δύο τάξεων, όπου οι πλουσιότεροι θα μπορούν να υποστηρίξουν οικονομικά οποιεσδήποτε σπουδές και οποιαδήποτε στέγη, ενώ οι υπόλοιποι δεν θα μπορούν, με αποτέλεσμα τα χρήματα να καθορίζουν το πού θα μπορεί να σπουδάσει ο καθένας, ανεξαρτήτως της ευστροφίας και των νοητικών ικανοτήτων τους», εξηγεί ο Γκρομπ στην DW.

Η κυβέρνηση δεσμεύεται να επενδύσει στη στέγαση

Με σκοπό τη βελτίωση της κατάστασης η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε συνολικές επιχορηγήσεις ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ το 2023 για την παροχή πιο προσιτών κατοικιών σε φοιτητές, ασκούμενους και εκπαιδευόμενους αστυνομικούς.

Το Υπουργείο Στέγασης, Αστικής Ανάπτυξης και Δόμησης αναφέρει ότι η εν λόγω επιδότηση θα καταβληθεί εκ νέου το 2024 και το 2025. Αν και η DSW χαιρέτισε την κίνηση, παραμένει γεγονός πως αυτή δεν θα βοηθήσει τους χιλιάδες φοιτητές που αγωνίζονται σήμερα να βρουν στέγη κατά το τρέχον χειμερινό εξάμηνο.

«Οι φοιτητές ανταγωνίζονται για στέγαση με άλλες κοινωνικές ομάδες, όπως τους ηλικιωμένους, τις νέες οικογένειες, τα άτομα με χαμηλά εισοδήματα, τους πρόσφυγες και ούτω καθεξής. Επομένως, η εν λόγω συνθήκη δεν είναι απλώς ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει το σύστημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα κοινωνικό πρόβλημα», υπογραμμίζει ο Γκρομπ.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς