Βουλγαρία: Οι κάλπες έκρυβαν εκπλήξεις

Αργά το βράδυ της Κυριακής ο Κίριλ Πέτκοφ εμφανίζεται στη βουλγαρική τηλεόραση και ξεκαθαρίζει: «Θα μιλήσουμε με όλα τα κόμματα, εκτός από το GERB (το κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ) και το DPS (το κόμμα της τουρκικής μειονότητας) για τον σχηματισμό μίας κυβέρνησης συνασπισμού». Ποιος είναι όμως ο Κίριλ Πέτκοφ; Μόλις πριν από λίγους μήνες ο 41χρονος οικονομολόγος, απόφοιτος του πανεπιστημίου του Βανκούβερ και κάτοχος MBA από το Χάρβαρντ, είχε ιδρύσει μαζί με τον συνάδελφό του Άσεν Βασίλεφ, επίσης απόφοιτο του Χάρβαρντ, το κόμμα «Συνεχίζουμε την Αλλαγή». Στις εκλογές της Κυριακής το κόμμα αυτό έκανε τη μεγάλη έκπληξη και κέρδισε την πρωτιά. Ασφαλώς θα έχει τον πρώτο λόγο για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

«Οι φυσικοί μας σύμμαχοι είναι η Δημοκρατική Βουλγαρία, το σοσιαλιστικό κόμμα BSP και το κόμμα 'Υπάρχει τέτοιος λαός', καθώς οι βασικές τους αρχές συμπίπτουν με τις δικές μας», λέει ο Πέτκοφ. «Όλοι μας θέλουμε να καταπολεμήσουμε τη διαφθορά και να αλλάξουμε τον γενικό εισαγγελέα σε ένα πρώτο βήμα για την αποκατάσταση της λειτουργίας της δικαιοσύνης». Τα δύο «αγόρια του Χάρβαρντ», όπως αποκαλούν πλέον οι Βούλγαροι τους Πέτκοφ και Βασίλεφ, είχαν πρωτοεμφανιστεί στην πολιτική σκηνή της Βουλγαρίας μετά τις βουλευτικές εκλογές του Απριλίου, συμμετέχοντας στην υπηρεσιακή κυβέρνηση που είχε συσταθεί μέχρι να προκύψει ικανή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αυτό όμως δεν συνέβη ούτε τον Απρίλιο, ούτε μετά από νέες εκλογές τον Ιούλιο. Έτσι η χώρα οδηγήθηκε για τρίτη φορά στις κάλπες τον Νοέμβριο, με τους Πέτκοφ και Βασίλεφ να δινουν το παρών, έχοντας συγχωνεύσει τα παλαιότερα φιλοευρωπαϊκά κόμματα Volt και «Ευρωπαϊκή Μεσαία Τάξη» σε ένα νέο πολιτικό σχήμα με την ονομασία «Συνεχίζουμε την Αλλαγή».

Τρίτος ...νικητής σε επτά μήνες

Πριν από τις εκλογές της Κυριακής η Βεσέλα Τσέρνιεβα, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων (ECFR) με έδρα τη Σόφια, δήλωνε στην DW ότι οι νεαροί τεχνοκράτες «είναι άφθαρτοι πολιτικά, εκπέμπουν ενέργεια και φαίνονται θαρραλέοι». Ωστόσο, μέχρι την τελευταία στιγμή όλες οι δημοσκοπήσεις τους έβλεπαν στη δεύτερη θέση, με πρώτο το κόμμα GERB του πρώην πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ. Το κόμμα του Μπορίσοφ είχε αναδειχθεί πρώτο και στις εκλογές του Απριλίου, αλλά δεν κατάφερε να σχηματίσει κυβέρνηση. Στις νέες εκλογές που προκηρύχθηκαν για τον Ιούλιο, πρώτη πολιτική δύναμη αναδείχθηκε το λαϊκιστικό κόμμα «Υπάρχει τέτοιος λαός», αλλά ούτε εκείνο κατάφερε να εξασφαλίσει την απαραίτητη κοινοβουλευτική πλειψηφία. Έτσι φτάσαμε στην εκλογική αναμέτρηση του Νοεμβρίου, την τρίτη μέσα σε λίγους μήνες. Για μία ακόμη φορά οι ψηφοφόροι έφραξαν τον δρόμο για μία επιστροφή του Μπορίσοφ στην εξουσία, αλλά και πάλι δεν ανέδειξαν σαφή κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Προκειμένου να σχηματίσει κυβέρνηση, το νέο κόμμα «Συνεχίζουμε την Αλλαγή» θα χρειαστεί τώρα τη στήριξη άλλων τριών κομμάτων. Η Βεσέλα Τσέρνιεβα πιστεύει ότι αυτό είναι εφικτό και μάλιστα μέχρι τα Χριστούγεννα. «Αυτή η κυβέρνηση συνασπισμού μπορεί να είναι κάπως ανομοιογενής, αλλά στα κύρια θέματα -διαφθορά, δικαιοσύνη, προϋπολογισμός, διαχείριση της πανδημίας- οι θέσεις των τεσσάρων κομμάτων δει διαφέρουν τόσο πολύ μεταξύ τους», τονίζει. Το πρόβλημα είναι ωστόσο ότι τόσο το κόμμα «Συνεχίζουμε την Αλλαγή», όσο και το λαϊκιστικό «Υπάρχει τέτοιος λαός» δεν διαθέτουν μία σταθερή δομή και οργάνωση. «Θα πρέπει τώρα να δημιουργήσουν κομματικές οργανώσεις σε όλη τη χώρα και παράλληλα να υλοποιούν το κυβερνητικό τους πρόγραμμα, όλα αυτά είναι δύσκολα να γίνουν ταυτόχρονα», αναφέρει η Τσέρνιεβα. Αντιθέτως το GERB του πρώην πρωθυπουργού Μπορίσοφ, αλλά και το σοσιαλιστικό DPS έχουν εδραιωθεί σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, έχουν πολλές διασυνδέσεις στον χώρο της οικονομίας και «από ολα αυτά αντλούν πολιτικό κεφάλαιο».

Στη Βουλή η Ακροδεξιά

Η ευφορία που επικρατεί για την απόπειρα ανανέωσης στην πολιτική σκηνή της Βουλγαρίας δεν κρύβει τον προβληματισμό για ορισμένες ανησυχητικές εξελίξεις. Η προσέλευση των ψηφοφόρων στις κάλπες σημείωσε νέο αρνητικό ρεκόρ, καθώς δεν έφτασε ούτε το 40%. «Υπάρχει μία αίσθηση εξάντλησης και αδιαφορίας στο εκλογικό σώμα, γεγονός που ευνοεί τις φασιστοειδείς τάσεις», έλεγε προεκλογικά στην DW ο Παρβάν Σιμεόνοφ, διευθυντής της εταιρείας δημοσκοπήσεων Gallup International Balkans. Όπως αποδείχθηκε είχε δίκιο. Το υπερεθνικιστικό, εξτρεμιστικό κόμμα «Αναγέννηση» συγκεντρώνει, σύμφωνα με τα έξιτ πολ, γύρω στο 5% των ψήφων. «Ασφαλώς είναι δυσάρεστη η είσοδος των εθνικιστών στη Βουλή, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι τα ποσοστά τους είναι χαμηλά σε σύγκριση με τα όσα συμβαίνουν στην υπόλοιπη Ευρώπη», λέει η Βεσέλα Τσέρνιεβα στην DW.

«Σκοντάφτει» ο Ράντεφ στον δρόμο για την Προεδρία

Παράλληλα με τις βουλευτικές εκλογές στη Βουλγαρία έγιναν την Κυριακή και προεδρικές εκλογές. Όπως αναμενόταν ο σημερινός κάτοχος του αξιώματος Ρούμεν Ράντεφ αναδείχθηκε πρώτος, αλλά τελικά δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την προβλεπόμενη από το Σύνταγμα απόλυτη πλειοψηφία, μένοντας στο 49%. Αντίπαλός του στον δεύτερο γύρο θα είναι ο «εκλεκτός» του κόμματος GERB Αναστάς Γκερτζίκοφ, πρύτανης του πανεπιστημίου της Σόφιας. Ο Παρβάν Σιμεόνοφ από το ινστιτούτο Gallup θεωρεί πως ο Ράντεφ έχει σοβαρές πιθανότητες να επανεκλεγεί στον δεύτερο γύρο, αλλά η νίκη του δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη. «Όλα εξαρτώνται από τη στήριξη κομμάτων όπως οι Σοσιαλιστές, η Δημοκρατική Βουλγαρία, το κόμμα της τουρκικής μειονότητας και το κόμμα 'Υπάρχει τέτοιος Λαός'. Εάν όλοι αυτοί αποφασίσουν να στηρίξουν τον Γκερτζίκοφ, τα πράγματα θα γίνουν πιο δύσκολα για τον Ράντεφ», δηλώνει. Ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών θα γίνει στις 21 Νοεμβρίου. Θα είναι η πέμπτη εκλογική αναμέτρηση στη Βουλγαρία μέσα στο 2021.

Κρίστοφερ Νέρινγκ

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου