Αφγανοί ζητούν καταφύγιο στην Τουρκία 

«Οι Ταλιμπάν κλείνουν τα σχολεία. Υποκινούν επιθέσεις με οξέα, δεν επιτρέπουν στα κορίτσια να πάνε στο σχολείο. Εμείς θέλουμε η κόρη μας να πάει στο σχολείο με ασφάλεια, χωρίς να φοβάται ότι θα δεχθεί επίθεση. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που εγκαταλείψαμε την χώρα». Ο Σεφιουλάφ και η Ρεγκίνε Φεϊζί είναι ένα ζευγάρι Αφγανών που ζει με την τρίχρονη κόρη τους, Σεφιγιέ, στην Κωνσταντινούπολη. Κατοικούν στη συνοικία Ενενγιούρτ, όπως και οι περισσότεροι μετανάστες στην πολη. 

Ο Σεφιουλάχ Φεϊζί είχε διαμάχη με πολέμαρχους Ταλιμπάν, όταν αρνήθηκε να τους πουλήσει ένα κομμάτι γης του πατέρα του. Τότε άρχισε να δέχεται απειλές για τη ζωή του. Έτσι κάπως αποφάσισε να φύγει από το Αφγανιστάν μαζί με την οικογένειά του. Σε αντίθεση με Αφγανούς μετανάστες χωρίς νόμιμα έγγραφα στην Τουρκία, η οικογένεια Φεϊζί εισήλθε στην Τουρκία με βίζα. «Στο Αφγανιστάν ήμασταν φτωχοί. Κι εδώ ζούμε στην φτώχεια» αναφέρει χαρακτηριστικά. Στην Τουρκία δουλεύει καθημερινά δεκάωρο σε μια βιομηχανία τσαγιού για 240 ευρώ τον μήνα. Το ενοίκιο κοστίζει 160 ευρώ. Η οικογένεια μοιράζεται ένα διαμέρισμα με τρία δωμάτια με άλλα οκτώ άτομα. Η βίζα τους όμως έχει λήξει και δεν έχουν τα απαραίτητα χρήματα για να την ανανεώσουν.

«Αν δεν μπορέσουμε να ανανεώσουμε τη βίζα, θα παραμείνουμε εδώ χωρίς χαρτιά. Προς το παρόν περιμένουμε υπομονετικά. Μας λείπει το Αφγανιστάν, αλλά δεν μπορούμε να επιστρέψουμε». Η Ρεγκίνε είναι έγκυος. Ήδη ανησυχεί για το οικονομικό μέλλον της οικογένειάς της. Στο Αφγανιστάν αναγκάστηκε να σταματήσει το σχολείο μετά από μια επίθεση Ταλιμπάν. Ούτε οι γονείς την άφηναν να πάει σχολείο από φόβο. Το ζευγάρι ονειρεύεται για τα παιδιά του να έχουν μια καλή εκπαίδευση μακριά από τον πόλεμο. 

Όσο οι Ταλιμπάν ενισχύονται, αυξάνεται η μετανάστευση 

Από τότε που σύμμαχοι του ΝΑΤΟ άρχισαν να αποχωρούν από το Αφγανιστάν και οι Ταλιμπάν να ενισχύονται, άρχισε να αυξάνεται και η μετανάστευση. Το θέμα βρέθηκε στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου στην Τουρκία και την Ευρώπη. Η Τουρκία λειτουργεί πλέον ως χώρα-τράνζιτ για πολλούς Αφγανούς που εγκαταλείπουν τη χώρα, γεγονός που τροφοδοτεί τη ρατσιστική ρητορική στην Τουρκία.  

Οι περισσότεροι Αφγανοί φτάνουν στην Τουρκία μέσω παράνομων μεταναστευτικών διαδρομών. Σύμφωνα με στοιχεία του υπ. Εσωτερικών και της Διεύθυνσης Μετανάστευσης, 29.118 παράτυποι Αφγανοί μετανάστες συνελήφθησαν από τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας μέχρι τον Ιούλιο του 2021. Ο 20χρονος Αχμέτ Φεράντ είναι ένας αυτούς. «Όταν φύγαμε από το Αφγανιστάν, πρώτος προορισμός ήταν το Πακιστάν. Στη συνέχεια πήγαμε στο Ιράν. Πριν από τρία χρόνια πληρώσαμε 450 δολάρια σε διακινητές από το Ιράν για να φτάσουμε στην Τουρκία. Τώρα θα πρέπει έχει γίνει ακριβότερο», λέει. 

Ρατσισμός έναντι των Αφγανών 

Το τελευταίο διάστημα έχει γίνει trend στο τουρκικό twitter το ρατσιστικό-αντιμεταναστευτικό hasttag #MulteciIstemiyoruz (Δεν θέλουμε μετανάστες). Πολλοί Αφγανοί δεν γνωρίζουν καλά τη γλώσσα κι έτσι δεν το πήραν είδηση. Ούτε ο Φεράντ έχει ακούσει για την όλη συζήτηση όμως, αναφέροντας ότι: «κάποιοι μας προσβάλλουν». Όπως λέει, ενίοτε βιώνει εχθρικές συμπεριφορές, ενώ όταν παίρνει ταξί -γιατί δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τα δημόσια μέσα μεταφοράς για να μην τον συλλάβουν- συχνά τον χρεώνουν διπλά. Σύμφωνα με το τουρκικό υπ. Εσωτερικών, πέρυσι 22.606 Αφγανοί υπέβαλαν αίτηση διεθνούς προστασίας, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση μεταξύ άλλων μεταναστών.  

Η Ζακίρα Χεκμάτ, επικεφαλής του Σωματείου Αλληλεγγύης για Αφγανούς Πρόσφυγες, υπενθυμίζει ότι νεαροί Αφγανοί που φτάνουν στην Τουρκία από το 2018 δεν καταγράφονται από τις αρχές. Δεδομένου ότι ζουν χωρίς έγγραφα, πολλοί ονειρεύονται την Ευρώπη. Η κατάσταση στο Αφγανιστάν επιδεινώνεται κάθε μέρα. Όπως περιγράφει, τέλος, η Χεκμάτ: «Οι Ταλιμπάν εισβάλλουν σε σπίτια, ζητούν χρήματα και απειλούν γυναίκες και κορίτσια να μην εγκαταλείψουν τα σπίτια τους χωρίς άνδρα. Ορισμένα σχολεία έχουν ήδη κλείσει από τους Ταλιμπάν. Πολλοί άνθρωποι καταφεύγουν στα βουνά». 

Μπουρσού Καρακάς 

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη