Αυστρία και ελευθερία του Tύπου: μια δύσκολη σχέση

Η κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου στην Αυστρία το τελευταίο διάστημα γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη. Αυτό τουλάχιστον διαφαίνεται από την τελευταία ανάλυση των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα αναφορικά με την Αυστρία. Κατά τον πρώτο χρόνο της συγκυβέρνησης του συντηρητικού Αυστριακού Λαϊκού Κόμματος ÖVP με το ακροδεξιό Kόμμα των Ελευθέρων FPÖ, η «Δημοκρατία των Άλπεων» υποχώρησε από την 11η στη 16η θέση της κατάταξης χωρών σχετικά με την ελευθερία του Τύπου.

Την έκθεση των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα ήρθε δυστυχώς να επιβεβαιώσει η ίδια η πραγματικότητα. Η δύσκολη ούτως ή άλλως σχέση του FPÖ με τη δημόσια αυστριακή ραδιοτηλεόραση ORF έχει εισέλθει τελευταία σε νέα φάση, μετά τη δημοσιογραφική μετωπική σύγκρουση του διάσημου και βραβευμένου Αυστριακού δημοσιογράφου Άρμιν Βολφ με τον γενικό γραμματέα του FPÖ Xάραλντ Βιλίμκσκι στην εκπομπή ZiB2. O Άρμιν Βολφ είναι άλλωστε γνωστός για τις δύσκολες και άλλοτε αμφιλεγόμενες συνεντεύξεις που κάνει, «στριμώχνοντας» τους συνεντευξιαζόμενους. Στη συζήτηση με τον Βιλίμσκι, ο Βολφ συνέκρινε μια αφίσα της νεολαίας του FPÖ για τις ευρωεκλογές που είχε ως θέμα το προσφυγικό με μια παλιά εικόνα αντισημιτικού περιεχομένου από το ναζιστικό περιοδικό Der Stürmer.

Αναταραχή στην ORF λίγο πριν τις ευρωεκλογές

Η αντίδραση του Βιλίμκσι ήταν άμεση και έντονη, ενώ απείλησε τον αυστριακό δημοσιογράφο για περαιτέρω συνέπειες. Πράγματι τις επόμενες μέρες το FPÖ ζήτησε την απομάκρυνση του Άρμιν Βολφ, ενώ ο επικεφαλής του διοικητικού συμβουλίου της ORF πρότεινε μάλιστα κι ένα σχέδιο «προσωρινής αποχώρησης».

Το συγκεκριμένο περιστατικό ωστόσο δεν εκπλήσσει την 69χρονη επικεφαλής του αυστριακού παραρτήματος των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα, Ρουμπίνα Μέρινγκ. Η ίδια ανησυχεί έντονα για την ελευθερία των ΜΜΕ στην Αυστρία. Η υπόθεση Βολφ αποτελεί επιβεβαίωση της τάσης εκφοβισμού των αυστριακών ΜΜΕ αλλά και την έναρξη μιας φάσης αλλαγών στο ίδιο το ORF. H ίδια θεωρεί ότι το «FPÖ κάνει τη βρωμοδουλειά» για λογαριασμό του καγκελάριου Σεμπάστιαν Κουρτς, αναφερόμενη προφανώς στη συζήτηση για την ανασυγκρότηση της αυστριακής κρατικής τηλεόρασης που ήδη έχει ξεκινήσει. Το FPÖ προτείνει την κατάργηση των τελών ραδιοτηλεόρασης και τάσσεται υπέρ της χρηματοδότησης της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό. Τότε όμως η κυβέρνηση θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα κρατικά ΜΜΕ ως πλατφόρμα για προπαγάνδα, εκτιμά η Μέρινγκ.

Η δημοσιογραφία, η δημοκρατία και το κράτος δικαίου

Πάντως σχετικά με την επίμαχη συνέντευξη Βιλίνσκι, μέχρι στιγμής δεν έχει κάνει κάποια δημόσια τοποθέτηση ο καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς, που άλλωστε εκείνες τις μέρες βρισκόταν στην Κίνα για κρίσιμες επαφές. Την ίδια σιωπή ωστόσο δεν έχει τηρήσει και ο Άρμιν Βολφ, ο οποίος δήλωσε: «Όταν προετοιμάζω συνεντεύξεις δεν σκέφτομαι εάν οι ερωτήσεις μου θα βλάψουν ή θα ωφελήσουν τον συνεντευξιαζόμενο. Αναρωτιέμαι εάν οι ερωτήσεις και οι αντιδράσεις των καλεσμένων θα είναι διαφωτιστικές για το κοινό της εκπομπής ZiB2». Όσο για τα σενάρια παραίτησής του, ο ίδιος έσπευσε να δηλώσει ότι δεν προτίθεται να κάνει κάποιο «διάλειμμα».

Από την πλευρά της η Φράουκε Γκέρλαχ, διευθύντρια του Ινστιτούου Grimme στο Μαρλ, βλέπει και στη Γερμανία τάσεις εκφοβισμού δημοσιογράφων, ενώ τονίζει ότι δουλειά του δημοσιογράφου είναι να βλέπει με κριτική ματιά τους πολιτικούς κάθε χρώματος. Υποχρέωση κάθε δημοσιογράφου άλλωστε είναι σε τελική ανάλυση η υπεράσπιση της δημοκρατίας και των αρχών του κράτους δικαίου. Αυτά πρέπει να είναι και τα όρια της δημοσιογραφίας, ιδίως δε της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, εκτιμά η Φράουκε Γκέρλαχ.

Φάμπιαν Ντίτσμαν, dpa

Eπιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη