Απλή αφορμή για τον Ερντογάν η υπόθεση Κασόγκι

H δολοφονία του σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι εισάγει μια νέα εποχή στις σχέσεις Τουρκίας και Σαουδικής Αραβίας. Μέχρι σήμερα η Άγκυρα τηρούσε ίσως αποστάσεις απέναντι στο σουνιτικό-ισλαμικό κίνημα των Αδελφών Μουσουλμάνων και τους ουαχαμπίτες στη Σαουδική Αραβία. Μετά το θάνατο του Κασόγκι ωστόσο η Άγκυρα τηρεί μια πολύ πιο επικριτική στάση έναντι του Ριάντ.

Ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δεσμεύθηκε δημόσια ότι δεν θα σταματήσει να ασχολείται με τη δολοφονία έως ότου απαντηθούν όλα τα ανοιχτά ερωτήματα. Κατά την εκτίμηση του τούρκου πρώην υπ. Εξωτερικών Γιασάρ Γιακίς τα αίτια της σκληρής στάσης Ερντογάν έναντι της Σαουδικής Αραβίας σχετίζονται με την γενικότερη πολιτική της Τουρκίας έναντι του Ριάντ. Η δολοφονία του αντικαθεστωτικού δημοσιογράφου είναι απλά η αφορμή.

Καθοριστικής σημασίας για τις σχέσεις Τουρκίας - Σαουδικής Αραβίας θεωρείται η σχέση της Άγκυρας με την Μουσουλμανική Αδελφότητα, ένα από τα σημαντικότερα ισλαμικά-πολιτικά κινήματα, με ρίζες στην Αίγυπτο. Δεν αποτελεί μυστικό ότι το Ριάντ δεν βλέπει με θετικό μάτι τις σχέσεις Τουρκίας και Αδελφών Μουσουλμάνων. Σύμφωνα ωστόσο με τον Γιασάρ Γιακίς η Τουρκία επιδιώκει να διατηρήσει τους υπάρχοντες δεσμούς τόσο με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, όσο και με το Ιράν. Ο πρώην υπ. Εξωτερικών θυμίζει ότι «στην προσπάθειά της να απαντήσει στην στάση της Άγκυρας το Ριάντ συνεργάζεται με το Ισραήλ, ενώ παράλληλα μάχεται τους Αδελφούς Μουσουλμάνους στηρίζοντας τους Κούρδους, κυρίως στη Συρία. Οι Κούρδοι είναι οι στενότεροι σύμμαχοι των ΗΠΑ στη Συρία επειδή πολεμούν το Ισλαμικό Κράτος. Πρόσφατα οι Κούρδοι έλαβαν όπλα αξίας 200 εκατιμ δολαρίων. Τα χρήματα προήλθαν από την σαουδαραβική ηγεσία και τα όπλα από τις ΗΠΑ. Η στρατιωτική βοήθεια στους Κούρδους εξόργισε την Άγκυρα, τονίζει ο πρώην υπουργός Εξωτερικών.

Αναπάντητα πολλά ερωτήματα στην υπόθεση Κασόγκι

Με αυτά τα δεδομένα και αφορμή την δολοφονία Κασόγκι στην Κωνσταντινούπολη ο Ταγίπ Ερντογάν προσπαθεί διαπραγματευθεί με το Ριάντ. Σύμφωνα με τον Γιασάρ Γιακίς ο τούρκος πρόεδρος έστειλε ένα σαφές μήνυμα στην Σαουδική Αραβία, του τύπου «έχω στη διάθεσή μου στοιχεία που δεν θα σας αρέσουν». Ο πρώην υπουργός ερμηνεύει την απόφαση του προέδρου Ερντογάν να μην αποκαλύψει όλα τα στοιχεία της υπόθεσης Κασόγκι στο γεγονός ότι οι διαπραγματεύσεις Άγκυρας-Ριάντ θα διαρκέσουν.

Κατά την εκτίμηση του πολιτικού επιστήμονα Μπούρακ Μπιγκεχάν από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Άγκυρας η δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι θα δώσει νέα ώθηση στον ψυχρό πόλεμο μεταξύ Τουρκίας και Σαουδικής Αραβίας. Εκτιμά μάλιστα ότι η Άγκυρα θα αυξήσει την πίεση στο σαουδαραβικό καθεστώς. «Σε περίπτωση όμως που το Ριάντ επανεξετάσει την στάση του έναντι της Τουρκίας τότε ενδέχεται να οδηγηθούμε σε αποκλιμάκωση», δηλώνει ο τούρκος επιστήμονας, ο οποίος ωστόσο θεωρεί ότι δεν θα αποκαλυφθεί όλη η αλήθεια γύρω από τη δολοφονία Κασόγκι: «Η Τουρκία θέλει να δείχνει προς τα έξω ότι έχει τον έλεγχο της κατάστασης. Και καλλιεργεί προσδοκίες για μια πλήρη διαλεύκανση. Όμως ο χρόνος θα δείξει αν οι προσδοκίες αυτές γίνουν πραγματικότητα. Μέχρι σήμερα όμως παραμένουν αναπάντητα πολλά ερωτήματα», καταλήγει ο Μπούρακ Μπιγκεχάν.

Χιλάλ Κοϊλί / Στέφανος Γεωργακόπουλος