Ανασυντάσσεται η τουρκική αντιπολίτευση

Με την «Πορεία για τη Δικαιοσύνη» ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου τρόμαξε την τουρκική κυβέρνηση και κινητοποίησε τους υποστηρικτές του. Αρχικά δεκάδες χιλιάδες άτομα ακολούθησαν τον επικεφαλής της τουρκικής αξιωματικής αντιπολίτευσης στην πορεία 420 χλμ. με προορισμό την Κωνσταντινούπολη. Όταν πλέον έφτασαν εκεί, στην καταληκτική διαδήλωση, στη συνοικία Μάλτεπε την περασμένη Κυριακή, εκατοντάδες χιλιάδες - αριθμός-ρεκόρ στα χρόνια εξουσίας του τούρκου προέδρου Ερντογάν - ύψωσαν τη φωνή τους κατά του ισχυρού άνδρα της χώρας. «Θα γκρεμίσουμε τα τείχη του φόβου. Η τελευταία μέρα της πορείας μας είναι μια νέα αρχή», φώναξε προς το συγκεντρωμένο πλήθος ο πρόεδρος του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Ωστόσο, δεν είναι σαφές τι πρόκειται να συμβεί μετά την επιτυχή «Πορεία για τη Δικαιοσύνη».

Σαφές είναι πάντως ότι με αυτή τη δράση, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου έδωσε νέα δυναμική στο κόμμα του, συσπειρώνοντας την αντιπολίτευση και ενισχύοντας τη θέση του. «Η ατμόσφαιρα εντός του ΛΡΚ είναι εξαιρετικά θετική», επισημαίνει ο Φέλιξ Σμιτ, διευθυντής του γραφείου του γερμανικού πολιτικού ιδρύματος Φρίντριχ Έμπερτ στην Κωνταντινούπολη. Όπως εκτιμά ο ίδιος ο Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος δεν ήταν υπεράνω αμφισβήτησης μέχρι σήμερα στο κόμμα του, έδειξε ότι μπορεί με νέες πρωτοβουλίες να σημειώσει επιτυχίες. Επιπλέον, σύμφωνα με τον γερμανό αναλυτή, ο επικεφαλής της τουρκικής αξιωματικής αντιπολίτευσης κατέφερε με την πορεία του να κερδίσει νέους υποστηρικτές και ευρύτερη αναγνώριση στην τουρκική κοινωνία.

Απροσδόκητη επιτυχία

Με τον αριθμό των διαδηλωτών που συγκέντρωνε η πορεία να μεγαλώνει αισθητά όσο περνούσαν οι μέρες, η τουρκική ηγεσία, ακόμη και ο ίδιος ο πρόεδρος Ερντογάν, εξαπέλυσαν επιθέσεις εναντίον των εμπνευστών του εγχειρήματος, παρομοιάζοντάς τους με τους υποκινητές του περσινού αποτυχημένου πραξικοπήματος στη χώρα. Ωστόσο, οι κατηγορίες τους δεν έπεισαν ιδιαίτερα.

«Ήταν δύσκολο για το AKP (σ.σ κυβερνών κόμμα) να δυσφημήσει την πορεία», υπογραμμίζει ο Κρίστιαν Μπράκελ από το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ στην Κωνσταντινούπολη. Όπως λέει, οι κατηγορίες κατά του ΡΛΚ για τρομοκρατία έπεσαν στο κενό. Η προσπάθεια εξομοίωσης της πορείας με την απόπειρα πραξικοπήματος «δεν είχε μεγάλη απήχηση στην κοινωνία», έγραψε ο Μουράτ Γετκίν, σχολιαστής της Hürriyet Daily News. Όπως σημείωσε ο ίδιος, δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι ακόμη και πολλοί υποστηρικτές του AKP είναι δυσαρεστημένοι από το έργο της δικαιοσύνης.

Εκτός από την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, ο Κιλιτσντάρογλου ζήτησε στην καταληκτική διαδήλωση της Κυριακής την απελευθέρωση όλων των φυλακισμένων βουλευτών και δημοσιογράφων, τον τερματισμό της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης, την ακύρωση του προεδρικού συστήματος και το τέλος του «μονοπρόσωπου καθεστώτος». Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου υποσχέθηκε να μην εγκαταλείψει τη μάχη του, ωστόσο «θα είναι σίγουρα δύσκολο να διατηρήσει αυτό το μομέντουμ», εκτιμά ο Φέλιξ Σμιτ του Ιδρύματος Φρίντριχ Έμπερτ, προσθέτοντας ότι «η ηγεσία του ΡΛΚ δεν έχει ακόμη έτοιμο σχέδιο για τις επόμενες κινήσεις».

Δύσκολη η εκλογική ενίσχυση της αντιπολίτευσης

Ο Κρίστιαν Μπράκελ θεωρεί ότι θα είναι δύσκολο για το κόμμα να αποτελέσει αντίπαλο δέος στο AKP και επισημαίνει ότι «το πρόβλημα στην Τουρκία είναι ότι η εκλογική συμπεριφορά εξακολουθεί να καθορίζεται από την πολιτισμική ταυτότητα». Όπως εξηγεί, η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος βρίσκεται δεξιά του κέντρου και «για το αριστερό-εθνικιστικό και κοσμικό ΡΛΚ είναι πολύ δύσκολο να διευρύνει την εκλογική του δύναμη πάνω από το 25%».

Πάντως, παρά το γεγονός ότι η τουρκική ηγεσία θορυβήθηκε από την επιτυχία της πορείας του ΡΛΚ, δεν φαίνεται διατεθειμένη να αλλάξει ρότα, εκτιμά ο Φέλιξ Σμιτ. Αυτή η εκτίμηση επιβεβαιώνεται και από τις τελευταίες εξελίξεις. Οι δικαστικές αρχές της Κωνσταντινούπολης διέταξαν στην αρχή της εβδομάδας τη σύλληψη 42 εργαζομένων του Πανεπιστημίου, ανάμεσά τους και ενός διακεκριμένου πολιτικού επιστήμονα. Ακόμη 30 πανεπιστημιακοί αναζητούνται ενώ έχουν εκδοθεί εντάλματα σύλληψης εναντίον τους.

Ούλριχ Σβέριν / Άρης Καλτιριμτζής