Ακίλ Ιμπραήμ Λαζίμ – Ελευθερία σε καθεστώς φόβου

Η είδηση για τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου βρήκαν τον Ακίλ Ιμπραήμ Λαζίμ στις προετοιμασίες του γάμου του. Ο τότε νεαρός οδοντίατρος από τη Βασόρα συζητούσε τις λεπτομέρειες της γιορτής με την αρραβωνιαστικιά του, όταν με την άκρη του ματιού του είδε στην τηλεόραση τους δίδυμους πύργους να καταρρέουν και χιλιάδες ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους. Τηλεοπτικές εικόνες που προέρχονταν από μια χώρα που ποτέ δεν είχε επισκεφθεί, αλλά το ιρακινό καθεστώς χαρακτήριζε «εχθρική δύναμη».

«Είναι δύσκολο να περιγράψω τι αισθανόμουν εκείνη τη στιγμή», λέει ο Λαζίμ 10 χρόνια μετά την 11η Σεπτεμβρίου. «Ήταν ένα μίγμα από έκπληξη, λύπη και σοκ. Νόμιζα ότι αυτή ήταν η αποκάλυψη, η απόλυτη κατάρρευση του ανθρώπινου πολιτισμού».

Ο σήμερα 35 χρονών Ιρακινός δεν μπορούσε να φανταστεί ότι τα γεγονότα στη Νέα Υόρκη θα επισκίαζαν όχι μόνο το γάμο του, αλλά και ότι θα οδηγούσαν το Ιράκ σε νέο πόλεμο και στην πτώση του δικτάτορα Σαντάμ Χουσεΐν. Αισθανόταν θυμό, αλλά και ανασφάλεια: «Οι επιθέσεις είχαν ως θύματα άοπλους. Και όταν αισθάνεσαι συμπόνια δεν ρωτάς για καταγωγή ή εθνικότητα των θυμάτων», θυμάται ο Λαζίμ.

Την ημέρα του γάμου ένα θέμα κυριαρχούσε στις συζητήσεις. «Άκουσα περισσότερες ειδήσεις παρά ευχές», λέει ο Ιρακινός γιατρός, ο οποίος διδάσκει σήμερα Οδοντιατρική στο Πανεπιστήμιο της Βασόρας και διατηρεί ένα μικρό οδοντιατρείο. Το καθεστώς οργάνωνε τότε τις πρώτες διαδηλώσεις στήριξης του Σαντάμ Χουσεΐν. Πολλοί πολίτες αναγκάστηκαν να συμμετάσχουν, θυμάται ο Λαζίμ. Όπως και οι περισσότεροι Σιίτες, έτσι κι αυτός τηρούσε ήδη από τότε επικριτική στάση απέναντι στον Σουνίτη Σαντάμ Χουσεΐν.

Λίγο μετά την 11^η Σεπτεμβρίου φάνηκε ότι σύντομα το Ιράκ θα βρισκόταν αντιμέτωπο με ένα πόλεμο. Ο Σαντάμ Χουσεΐν κατηγορήθηκε από την αμερικανική κυβέρνηση για κατοχή όπλων μαζικής καταστροφής, αλλά ακόμα και για διασυνδέσεις του καθεστώτος με το τρομοκρατικό δίκτυο της Αλ Κάιντα. Και οι δύο κατηγορίες αποδείχθηκαν αναληθείς. Για τους Ιρακινούς όμως ήταν ενδείξεις μιας επερχόμενης σύγκρουσης, θυμάται ο Λαζίμ. Μια γνωστή ομιλία του τότε Αμερικανού προέδρου θα μείνει για πάντα χαραγμένη στη μνήμη του: «Ο Τζορτζ Μπους απευθυνόμενος σε όλους τους ηγέτες του κόσμου είχε πει τότε: είτε είστε μαζί μας, είτε εναντίον μας. Το καθεστώς Χουσεΐν θεωρούσε τις ΗΠΑ άσπονδο εχθρό διότι είχαν απαντήσει με πόλεμο στην ιρακινή εισβολή στο Κουβέιτ».

Ο νέος πόλεμος ξεκινούσε ενάμιση χρόνο αργότερα, στις 19 Μαρτίου του 2003. Ο Λαζίμ θυμάται: «Πολλοί Ιρακινοί από το περιβάλλον μου απέρριπταν την εισβολή στο Ιράκ. Ταυτόχρονα όμως ελπίζαμε όλοι στην ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν». Η πτώση ήρθε μόλις 22 μέρες αργότερα. Πολλοί Ιρακινοί πανηγύρισαν. «Επιτέλους γλιτώσαμε από το καθεστώς», θυμάται ο Λαζίμ. «Από την άλλη όμως αισθανόμασταν λύπη όταν βλέπαμε τα στρατεύματα κατοχής στις πόλεις μας».

Η ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν έφερε στον Λαζίμ και τους συμπατριώτες του πρωτόγνωρες ελευθερίες. «Ήταν σχεδόν απίστευτο. Από τη μια μέρα στην άλλη μπορούσαμε να λέμε ελεύθερα τη γνώμη μας». Ένα δικό του οδοντιατρείο, όνειρο αδιανόητο υπό το καθεστώς Χουσεΐν που βοηθούσε μόνο τους «δικούς του», έγινε σιγά-σιγά πραγματικότητα.

Το τίμημα της ελευθερίας ήταν βαρύ και πληρώθηκε με αίμα. Για πολλά χρόνια η χώρα βυθίστηκε στο χάος, τη βία και την τρομοκρατία. Σιίτες και Σουνίτες βρίσκονταν σε εμφύλιο πόλεμο. Κανείς δεν ήταν πια ασφαλής από βομβιστικές επιθέσεις και απαγωγές. «Δεν ήταν αυτή η ελευθερία, στην οποία ελπίζαμε», λέει ο Λαζίμ. «Ήταν ελευθερία μέσα σε πλήρη ανομία». Δεκάδες χιλιάδες Ιρακινοί έχασαν τότε τη ζωή τους. Η κατάσταση έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Δεν υπάρχει ωστόσο ιρακινή οικογένεια που δεν θρηνεί θύματα.

Στα χρόνια της τρομοκρατίας ο Λαζίμ «έχασε» τον ξάδερφό του Μοχάμεντ, ο οποίος το 2006 έπεσε θύμα απαγωγής. Οι συγγενείς του τον αναζήτησαν παντού σε ολόκληρη τη χώρα: σε νοσοκομεία, αστυνομικά τμήματα, νεκροτομεία. «Ήταν δύσκολες στιγμές», θυμάται ο Λαζίμ: «Οι αίθουσες ήταν γεμάτες νεκρούς. Στεκόμουν μπροστά τους και διερωτόμουν. Γιατί όλοι αυτοί οι άνθρωποι έπρεπε να πεθάνουν;» Χρόνια αργότερα ο ξάδερφός του χαρακτηρίστηκε νεκρός από τις αρχές. Το πτώμα του δεν βρέθηκε ποτέ.

Όταν ο Λαζίμ βλέπει σήμερα φωτογραφίες από τις επιθέσεις της 11^ης Σεπτεμβρίου συνειδητοποιεί πόσο η τρομοκρατία έχει αφήσει τραύματα στους επιζώντες. Στο Ιράκ πολλά παιδιά γεννήθηκαν μέσα σε κλίμα πολέμου, βίας και τρομοκρατίας. «Έχουν ζήσει στο πετσί τους πολλά και κουβαλάνε μέσα τους ένα μεγάλο φόβο, φόβο μήπως απαχθούν, μήπως δολοφονηθούν. Φόβο μήπως πέσουν θύματα βομβιστικής επίθεσης». Ο Λαζίμ πηγαίνει ο ίδιος τα παιδιά του, Σάρα και Μοχάμεντ, κάθε μέρα στο σχολείο.

Υπεύθυνος Σϋνταξης: Σπύρος Μοσκόβου