Αγορές, απατεώνες και διαδίκτυο

Οι αγορές στο Διαδίκτυο είναι για πολλούς ανθρώπους πρακτικές, ειδικά ενόψει των Χριστουγέννων και ενόψει αυστηρότερων μέτρων για τον κορωνοϊό στο λιανικό εμπόριο. Αλλά το ηλεκτρονικό εμπόριο κάνει επίσης τη ζωή πιο εύκολη για τους απατεώνες. Ξαφνικά ανυποψίαστοι  άνθρωποι λαμβάνουν υπενθυμίσεις για πράγματα που δεν παρήγγειλαν ή δεν έλαβαν ποτέ. Μόνο στο Βερολίνο, η ζημιά το 2020 ήταν σύμφωνα με την αστυνομία γύρω στα 11,9 εκατ. ευρώ.

Ένας πολίτης από την περιοχή Νοϊκέλν έπεσε θύμα απάτης με δέματα. «Η ζημιά ήταν πολλές χιλιάδες ευρώ», λέει. Απατεώνες παρήγγειλαν ακριβά αθλητικά παπούτσια, ρολόγια και άρωματα στο όνομά του. «Κάποιοι τα πήραν με το όνομά μου από τον γείτονα ή από υποκατάστημα της DHL».

Ο συγκεκριμένος άνδρας δεν είναι σε καμία περίπτωση μεμονωμένη περίπτωση. Η αστυνομία του Βερολίνου κατέγραψε περίπου 17.000 υποθέσεις το 2011, ενώ το 2020 καταγράφηκαν περίπου 22.500. Ένας λόγος είναι η άνθηση στο ηλεκτρονικού εμπορίου. Οι δράστες συχνά χρειάζονται μόνο μια ταχυδρομική διεύθυνση και μια διεύθυνση e-mail.

Δύσκολη η εξιχνίαση

Ο Κρίστιαν Μπερνάιτ, Επικεφαλής Ανακριτής Ποινικών Υποθέσεων στο Γραφείο Εγκληματολογικών Ερευνών γνωρίζει τη διαδικασία των απατεώνων. Μερικοί καλύπτουν ένα γραμματοκιβώτιο με ένα πλασματικό όνομα ή δίνουν τα ονόματα γειτόνων. Κάποιοι από τους δράστες γνωρίζουν πότε έρχονται οι υπηρεσίες παράδοσης, παραφυλάνε εκεί κοντά, ελέγχουν τα γραμματοκιβώτια για ειδοποιήσεις ή λένε στους γείτονες ότι υπήρξε μπέρδεμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις εμπλέκεται και το προσωπικό παράδοσης και ενδέχεται να έχει συνεργαστεί με τους δράστες.

Σύμφωνα με την αστυνομία, η απάτη αυτή είναι κυρίως ένα φαινόμενο στις μεγάλες πόλεις λόγω της ανωνυμίας των κατοίκων της. Η ανέπαφη παράδοση λόγω κορωνοϊού την καθιστά ακόμα πιο εύκολη. Παράλληλα, οι υποθέσεις είναι δύσκολο να εξιχνιασθούν, γιατί οι δράστες δεν αφήνουν κανένα ίχνος στο διαδίκτυο. «Οι διευθύνσεις αλληλογραφίας και οι αριθμοί τηλεφώνου είναι λάθος», λέει ο Μπερνάιτ. Το ποσοστό των διαλευκάνσεων μειώθηκε τα τελευταία δέκα χρόνια από 59 % σε περίπου 20%.

Πολλοί νεότεροι δράστες αναζητούν ακριβά επώνυμα ρούχα για να τα φορέσουν οι ίδιοι ή για μεταπώληση. Οι απατεώνες παρραγγέλνουν συχνά πολλά πακέτα σε πολλές διευθύνσεις. «Ως θύμα δεν έχεις κανέναν τρόπο για να προστατεύσεις τα προσωπικά σου δεδομένα σε περίπτωση δόλιων παραγγελιών», λέει ο Μπερνάιτ.

Οι πολιτικοί θα πρέπει να λάβουν μέτρα

 «Οι πολιτικοί θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το θέμα και οι εταιρείες να κάνουν τη διαδικασία ασφαλέστερη. Αλλά δεν έχει γίνει ακόμα», συμπληρώνει. Τα θύματα κλοπής προσωπικών στοιχείων στο διαδίκτυο μπορούν να απευθύνονται στις ενώσεις καταναλωτών οι οποίες μπορούν να προσφύγουν στο δικαστήριο.

Οι εταιρείες ταχυδρομικών αποστολών και οι ηλεκτρονικές τράπεζες τονίζουν ότι θα προσέχουν περισσότερο στο μέλλον τα θέματα ασφάλειας. Εκπρόσωπος της Amazon λέει ότι έχουν λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψει τη χρήση κλεμμένου λογαριασμού. Πελάτες-θύματα  απάτης προστατεύονται, αναφέρει η εταιρεία.

Ο άνδρας από το Νόικέλν τονίζει πάντως πως «είναι σημαντικό, σε κάθε περίπτωση να κάνεις καταγγελία». Στην περίπτωσή του, όλοι οι διαδικτυακοί πωλητές ήταν συνεργάσιμοι. «Παρόλα αυτά, ήταν πολύ εκνευριστικό, ειδικά όταν υπήρξε μια πραγματική απόπειρα διάρρηξης για να πάρουν τα πράγματα».

Σύμφωνα με την αστυνομία πάντως παρά τις όποιες επιτυχίες, οι δράστες παραμένουν ελεύθεροι ή όταν συλλαμβάνονται τους επιβάλλονται μικρά χρηματικά πρόστιμα ή ποινές με αναστολή.

Άνια Σολοκόφ, Αντρέας Ραμπενστάιν (DPA)

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου