Έρχεται (επιτέλους) το LNG και στη Γερμανία

Θα μπορούσε να την αποκαλέσει κανείς 'ημέρα-σταθμό' την σημερινή για τον ενεργειακό εφοδιασμό της Κάτω Σαξονίας, αλλά και ολόκληρης της Γερμανίας με υγροποιημένο αέριο (LNG). Μετά από έναν κατασκευαστικό αγώνα δρόμου 194 ημερών, εγκαινιάστηκε το πρωί στην παραθαλάσσια πόλη Βιλχελμσχάφεν, με περίπου 72.000 κατοίκους, ο πρώτος πλωτός τερματικός σταθμός όπου θα ελλιμενίζονται ειδικά πλοία με υγροποιημένο φυσικό αέριο, το οποίο στη συνέχεια θα μετατρέπεται σε μορφή αερίου, θα διοχετεύεται στο δίκτυο τροφοδοσίας και θα διανέμεται μέσω των αγωγών σε προμηθευτές και καταναλωτές. Έτσι ο τερματικός σταθμός σε αυτήν την πόλη θα είναι ο πρώτος στη Γερμανία που θα τεθεί σε λειτουργία κιόλας φέτος, όπως ήταν και ο στόχος της γερμανικής κυβέρνησης. Προηγήθηκαν τεράστιες προσπάθειες, ιδιαίτερα του υπουργού Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ για  αναζήτηση νέων πηγών ενέργειας εκτός Ρωσίας. Με με τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Γερμανία αντελήφθη την υπεραξία των τερματικών LNG και τώρα, αν και καθυστερημένα, εισέρχεται στην χωρία κρατών με τέτοιους τερματικούς σταθμούς, πλωτούς ή σταθερούς. Μέχρι τώρα το υγροποιημένο φυσικό αέριο έμπαινε στη Γερμανία από τη Γαλλία ή την Ολλανδία μέσω σημείων τροφοδοσίας.

Κατασκευαστικός οργασμός για πλατφόρμες LNG

«Η έγκαιρη απόφαση να επιλεγεί το Βιλχελμσχάφεν ως κόμβος για τις εισαγωγές LNG ήταν σωστή», δήλωσε στα εγκαίνια, ο υπουργός Οικονομικών της Κάτω Σαξονίας Όλα Λις. Ο υπουργός Περιβάλλοντος του κρατιδίου, Κρίστιαν Μάιερ, από ο κόμμα των Πρασίνων, επεσήμανε ότι η επένδυση θα συμβάλει στην ασφάλεια του εφοδιασμού στην Κάτω Σαξονία και στη Γερμανία. Ωστόσο, όπως τόνισε, θέλει να μειώσει τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου. «Ο στόχος είναι να στραφούμε σε κλιματικά ουδέτερα αέρια όσο το δυνατόν γρηγορότερα και να μετατραπεί το Βιχελμσχάφεν σε κόμβο για το πράσινο υδρογόνο και την εισαγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από τη Βόρεια Θάλασσα», δήλωσε ο Μάιερ. Το κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας, στο οποίο ανήκει το  Βιλχελμσχάφεν, προγραμματίζει την έναρξη  λειτουργίας και τις πρώτες εισαγωγές LNG κατά τα μέσα Δεκεμβρίου, νωρίτερα από την προγραμματισμένη ημερομηνία "κατά την αλλαγή του χρόνου", όπως ελέχθη αρχικά. Στην πλωτή πλατφόρμα θα πιάσει το πρώτο ειδικό πλοίο αποθήκευσης και επανεριοποίησης του LNG, όνοματι FSRU (Floating Storage and Regasification Unit), στα μέσα Ιανουαρίου και θα ακολουθήσουν κι άλλα. Ο υπουργός Οικονομίας του κρατιδίου Όλαφ Λις θέλει να κατασκευάσει κι ένα δεύτερο πλωτό τερματικό σταθμό. Το λεγόμενο Βιλχελμσχάφεν ΙΙ σχεδιάζεται να λειτουργήσει τέλος του 2023.

Στην πόλη Στάντε κοντά στον ποταμό Έλβα, μια ιδιωτική κοινοπραξία ξεκίνησε πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία την προετοιμασία κατασκευής μιας μονάδας κοντά στο χημικό πάρκο σε συνεργασία με την αμερικανική εταιρεία Dow. Κατά τα τέλη του 2023 ξεκινά η κατασκευή πλωτής πλατφόρμας, οι φάσεις κατασκευής έχουν ήδη εγκριθεί και αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2026 με ένα μόνιμο σημείο μεταφόρτωσης φυσικού αερίου. Στην πόλη Μπρουνσμπίτελ του κρατιδίου Σλέσβιχ-Χολστάιν, στις εκβολές του καναλιού Βόρειας και Βαλτικής Θάλασσας, ξεκινούν φέτος οι εργασίες κατασκευής πλωτής πλατφόρμας, το πρώτο δεξαμενόπλοιο LNG θα ελλιμενιστεί σύμφωνα με τον προγραμματισμό τέλος Δεκεμβρίου. Παράλληλα στο Μπρουνσμπίτελ, η γερμανική εταιρεία LNG Terminal GmbH σχεδιάζει μόνιμη εγκατάσταση πλωτής πλατφόρμας, η οποία αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία πιθανότατα το 2026. Τέλος στο Λουμπμίν στο κρατίδιο Μεκλεμβούργο Πομερανία, όπου φτάνουν και οι αγωγοί Nord Stream I και 2, η γερμανική εταιρεία Regas σχεδιάζει την εισαγωγή LNG μέσω πλωτής πλατφόρμας. Αρχικά ακούγονταν ως ημερομηνία έναρξης λειτουργίας η 1η Δεκεμβρίου, στο μεταξύ υπάρχει αβεβαιότητα, αν και η Regas διαβεβαιώνει ότι οι εργασίες προχωρούν σύμφωνα με τον χρονοδιάγραμμα και ότι λείπουν κάποιες άδειες. Ο δεύτερος τερματικός θα ξεκινήσει στα μέσα του 2023. 

Από πού θα έρθουν οι πρώτες παραδόσεις LNG;

Εδώ επικρατεί σχετική μυστικοπάθεια. Μέχρι στιγμής, η Γερμανία, όπως κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, έχει παραλάβει το LNG μέσω Ολλανδίας, Βελγίου ή Γαλλίας κυρίως από τις ΗΠΑ. Ανάμεσα στους μεγαλύτερους εξαγωγείς είναι το Κατάρ, το οποίο είναι επίσης ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς. Ο υπουργός Οικονομικών Ρόμπερτ Χάμπεκ προσπάθησε να δημιουργήσει επαφές με τη χώρα για εφοδιασμό φυσικού αερίου σε ένα ταξίδι του την περασμένη άνοιξη. Το Κατάρ λέγεται όμως ότι θέλει μακροπρόθεσμα συμβόλαια και ήδη πουλάει πολύ φυσικό αέριο στην Ασία.. Άλλες σημαντικές χώρες εξαγωγής LNG είναι η Αυστραλία, η Μαλαισία και η Νιγηρία. Ορισμένοι προμηθευτές εξακολουθούν να διστάζουν να παράσχουν συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με την προέλευση των παραδόσεων. Για παράδειγμα, το Μπουνσμπίτελ πρόκειται να λάβει φυσικό αέριο από το Άμπου Ντάμπι. Πάντως ο επικεφαλής της Ρυθμιστικής Αρχής Δικτύων Κλάους Μίλερ τόνισε πρόσφατα ότι «υποστηρίζουμε την επέκταση των υποδομών για την αντικατάσταση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου προκειμένου να προωθήσουμε τη μεγαλύτερη διαφοροποίηση των πηγών φυσικού αερίου».Τα σχέδια δικτύων έχουν πλέον αναθεωρηθεί. Το Βιλχελμσχάφεν Ι θα συνδεθεί με το εθνικό δίκτυο φυσικού αερίου μέσω ενός αγωγού μήκους 26 χιλιομέτρων, που οδηγεί στο σημείο σύνδεση Έτζελ, το οποίο σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. Ο αγωγός θα μεταφέρει αρχικά 10 δις κυβικά μέτρα, αργότερα έως και 28 δις κυβικά μέτρα το χρόνο και θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για υδρογόνο. Στο Στάντε το φυσικό αέριο θα πηγαίνει απευθείας στο δίκτυο της ολλανδικής εταιρείας Gasunie, οι διαδικασίες έγκρισης βρίσκονται σε εξέλιξη, σύμφωνα με την τοπική κυβέρνηση της Κάτω Σαξονίας. Στο κρατίδιο του Σλέσβιχ-Χολστάιν ετοιμάζεται η κατασκευή νέας γραμμένης τριών χιλιομέτρων προς το λιμάνι το Μπρουνζμπίτελ, ενώ ολόκληρη η διαδρομή σύνδεσης με το ευρωπαϊκό δίκτυο θα ξεπεράσει τα 50 χιλιόμετρα.

Μια άλλη σημαντική παράμετρος, που όμως είναι δύσκολο να προσδιοριστεί από τώρα, είναι οι συνθήκες υπό τις οποίες το LNG θα μπει στην αγορά ενέργειες. Οι τιμές παγκοσμίως υφίστανται διακυμάνσεις και οι ποσότητες που είναι δεσμευμένες με τα τρέχοντα συμβόλαια, μπορούν μόνο περιορισμένα να καλύψουν την προσφορά. Σε περιβαλλοντικούς όρους, η καύση φυσικού αερίου απελευθερώνει μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, άρα για τους ακτιβιστές η εξάπλωση δικτύων LNG είναι μια ακόμη σκληρή μάχη για την προστασία του κλίματος. Για τη μεταφορά μόνο τα μείγματα φυσικού αερίου που αποτελούνται κυρίως από μεθάνιο συμπιέζονται και καταψύχονται. Ιδιαίτερα οι ΗΠΑ, από όπου επίσης προέρχεται το LNG που θα φτάσει στη Γερμανία, παράγουν μεγάλες ποσότητες με την άκρως αμφιλεγόμενη διαδικασία fracking. Η εξόρυξη αερίου γίνεται με τη διοχέτευση υγρού με χημικές ουσίες και υπό μεγάλη πίεση σε σχιστολιθικά πετρώματα. Λόγω των τεράστιων περιβαλλοντολογικών επιπτώσεων, η Ευρώπη και η Γερμανία δεν το χρησιμοποιούν. Άρα για τους προασπιστές του περιβάλλοντος η άφιξη LNG μέσω των τερματικών σημαίνει και νέους αγώνες. Αλλά, οι καιροί είναι δύσκολοι. 

Ειρήνη Αναστασοπούλου / Handelsblatt / dpa