Ένα «Νέο Ευαγγέλιο» στους κινηματογράφους

Βρώμικοι, λασπωμένοι δρόμοι, σκουριασμένα αυτοκίνητα, αυτοσχέδια καταλύματα, σκουπίδια σε τεράστιους σωρούς. Αυτές είναι οι θλιβερές εικόνες που δείχνουν την καθημερινή πραγματικότητα των εργαζομένων στις φυτείες, κοντά στη νοτιοϊταλική πόλη Ματέρα στην αρχή του «Νέου Ευαγγελίου», της νέας ταινίας του Μίλο Ράου.

Οι περισσότεροι από αυτούς είναι πρόσφυγες που κατάγονται από αφρικανικές χώρες. Δεν έχουν άδεια παραμονής και εργάζονται υπό άθλιες συνθήκες - για ώρες κάτω από τον καυτό ήλιο ή στο κρύο για έναν μισθό πείνας. Η γεωργία της περιοχής ελέγχεται από τη μαφία...

Ένα σενάριο εμπνευσμένο από τη ζωή των προσφύγων…

Όταν ο Ελβετός σκηνοθέτης Μίλο Ράου πήγε για πρώτη φορά στη Ματέρα το 2017, δεν επισκέφτηκε μόνο τις θρυλικές τοποθεσίες, όπου έγιναν τα γυρίσματα από το «Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» του Πιερ Πάολο Παζολίνι και από «Τα Πάθη του Χριστού» με τον Μελ Γκίμπσον, αλλά πήγε και σε χωράφια των αγροτών, όπου σοκαρίστηκε με όσα είδε: «Μετά από δύο μέρες ήμουν εντελώς εξαντλημένος και αναρωτήθηκα: „Πώς μπορεί να επιβιώσει κανείς υπό αυτές τις συνθήκες για μια εβδομάδα;"» είπε ο Ράου μιλώντας στην DW. «Το κρύο τον χειμώνα είναι τρομερό, υπάρχει επίσης βία και πείνα…»

Η κατάσταση στις περιοχές όπου ζουν οι άνθρωποι αυτοί, όχι μακριά από την Ματέρα, η οποία ήταν μάλιστα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2019, του υπενθύμισε μία συνθήκη, η οποία περιγράφεται και στην Καινή Διαθήκη, όταν γίνεται λόγος για τους «ανθρώπους χωρίς δικαιώματα». Και τότε του ήρθε η ιδέα για την νέα του ταινία – ένα «Νέο Ευαγγέλιο»: Ο Ράου αποφάσισε να ξαναγράψει την ιστορία του Ιησού με ερασιτέχνες ηθοποιούς, απεικονίζοντας την καθημερινή ζωή των προσφύγων.

Τους ρόλους του Ιησού της Ναζαρέτ, των Δώδεκα Αποστόλων, των Φαρισαίων και των Ρωμαίων ανέλαβαν ακτιβιστές, εργάτες, πρώην πόρνες, αγρότες, αλλά και ηθοποιοί που συμμετείχαν σε υπάρχουσες ταινίες για τη ζωή του Χριστού: Η Μάγια Μόργκενστερν, η Μαρία από «Τα Πάθη του Χριστού» του Γκίμπσον και ο Ενρίκε Ιραζόκι, που πέθανε πρόσφατα και είχε υποδυθεί τον Ιησού στο «Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» του Παζολίνι.

Μια μεγάλη καλλιτεχνική πρόκληση

Το μεγαλεπήβολο σχέδιο του Μίλο Ράου στήριξε μεταξύ άλλων ο γερμανός παραγωγός Άρνι Μπίρκενστοκ. Οι δύο γνωρίζουν ο ένας τον άλλον εδώ και πολύ καιρό, και από την ταινία του Ράου «Το Κονγκό Tribunal» συνεργάζονται επίσης. «Με την ιστορία αυτή, ο Μίλο στηρίζεται σε έναν από τους θεμελιώδεις μύθους του Δυτικού κόσμου για να μιλήσει για την ηθική αποτυχία της Δύσης σήμερα – όπως είναι για παράδειγμα η προσφυγική κρίση και στην ανοχή που υποστηρίζει αυτές τις συνθήκες που επικρατούν στις φυτείες", λέει ο Μπίρκενστοκ σε συνέντευξη στην DW. «Κι εμείς οι Γερμανοί δεν χρειάζεται καν να στρέψουμε το βλέμμα μας στη νότια Ιταλία – αρκεί μόνο να αναλογιστούμε τις συνθήκες στην τοπική βιομηχανία κρέατος».

Με το «Νέο Ευαγγέλιο» ο Μίλο Ράου γύρισε την πρώτη ευρωπαϊκή ταινία που τοποθετεί σε πρωταγωνιστικό ρόλο έναν μαύρο Ιησού, καθώς και την πρώτη ιστορία των Παθών με πρόσφυγες και ένα πολυπολιτισμικό καστ από Εβραίους, Μουσουλμάνους και Χριστιανούς. Όμως, εκτός από την πρωτοποριακή ιδέα, έχει πετύχει πολύ περισσότερα: Με την ταινία του κατορθώνει να παραμερίσει το θρησκευτικό, παραδοσιακό και μυστικιστικό στοιχείο της ιστορίας του Ιησού, αποκαλύπτοντας την πραγματική ουσία του, η οποία μεταφέρει ένα ριζοσπαστικό και κοινωνικό μήνυμα. Πρόκειται δηλαδή για μια ταινία που δεν είναι απλώς εξαιρετικά πολιτικοποιημένη, αλλά και ριζικά ανθρώπινη. Το «Νέο Ευαγγέλιο» είναι ένα αριστούργημα, κινηματογραφικά και κοινωνικοπολιτικά πειστικό και ταυτόχρονα άκρως συναισθηματικό.

Το «Νέο Ευαγγέλιο» του Μίλο Ράου είναι ήδη διαθέσιμο στην επίσημη ιστοσελίδα της ταινίας. Υπάρχουν διαθέσιμα ψηφιακά εισιτήρια για online προβολές, έσοδα των οποίων θα διατεθούν για τη στήριξη κινηματογράφων.

Επιπλέον υπάρχει η καμπάνια Gofundme, μέσω της οποίας μπορεί όποιος ενδιαφέρεται να στηρίξει με δωρεές τους οργανισμούς και τις πρωτοβουλίες που εμφανίζονται στην ταινία.

Φίλιπ Γέντικε

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου