Άνοιξε επιτέλους το Μουσείο Πινό στο Παρίσι

Μερικές καρέκλες δίπλα σε ένα μνημειώδες κέρινο γλυπτό. Μοιάζουν χαμένες στο χώρο, αλλά παρόλα αυτά κάνουν αισθητή την παρουσία τους μέσα στην τεράστια αίθουσα σε σχήμα ροτόντας. Από σήμερα τα γλυπτά αγάλματα από κερί του Ελβετού καλλιτέχνη Ουρς Φίσερ θα αλλάξουν μορφή λουσμένα στο φως του ήλιου και θα μοιάζουν σαν να είναι διαφορετικά. Όλα αυτά κάτω από τον γυάλινο θόλο ύψους 40 μέτρων του νέου μουσείου στο Παρίσι, που ανήκει στον Γάλλο εκατομμυριούχο Φρανσουά Πινό. Τα εγκαίνια έγιναν στις 22 Μαΐου.

Μοναδική εμπειρία αρχιτεκτονικής

Το νέο Μέγαρο Τέχνης του 84χρονου βρίσκεται στο πρώην Χρηματιστήριο των Παρισίων. Γι αυτό φέρει και το αδέξιο όνομα “Bourse de Commerce – Pinault Collection“ και βρίσκεται ανάμεσα στο Λούβρο και το Κέντρο Πομπιντού. Μαζί σχηματίζουν μια περιοχή μουσείων. Αλλά δεν είναι μόνο η προνομιακή θέση. Ο Ιάπων αρχιτέκτονας Ταντάο Άντο με τρόπο κομψό συνένωσε το παλαιό με το νέο. Χρησιμοποίησε μπετόν και το γεωμετρικό σχήμα του κύκλου, στοιχεία της μινιμαλιστικής αρχιτεκτονικής του τέχνης. Έτσι, πρόσθεσε στο στρογγυλό κτήριο, εν μέρει διατηρητέο από τον 16ο αιώνα, έναν κύλινδρο από μπετόν μήκους 9,30 μέτρων. Μια αρχιτεκτονική δομή που θυμίζει την ρωσική ξύλινη κούκλα Μπάμπουσκα.

Το τρισδιάστατο κομμάτι από μπετόν είναι το μόνο που δανείζεται ο Ταντάο Άντο από τον μοντερνισμό. Βρίσκεται 40 μέτρα κάτω από τον γυάλινο θόλο και θυμίζει μεμβράνη που χωρίζει τον μέσα από τον έξω κόσμο, αλλά παράλληλα και τον ενώνει. Διότι στο μέσο του κυλίνδρου η ματιά πέφτει άθελά της προς τα πάνω, στις συλλογές από τον 19ο αιώνα και την εντυπωσιακή τοιχογραφία 1400 τμ, που απεικονίζει τις πέντε ηπείρους. Γύρω από τον κύλινδρο από μπετόν τυλίγεται μια ξύλινη σκάλα, που οδηγεί στις συλλογές του πρώτου ορόφου. Ωστόσο ο κύλινδρος δεν χρησιμεύει μόνο ως πρόσβαση στα έργα τέχνης, αλλά προσφέρει μια μοναδική εμπειρία της αρχιτεκτονικής του κτηρίου.

Ο μεγαλόπρεπος γυάλινος θόλος, η παλαιότερη κατασκευή από μέταλλο στη Γαλλία, αποτελεί καταπληκτική πηγή φωτός για τη ροτόντα, δημιουργώντας ένα παιχνίδι σκιών ανάλογα με την ώρα της ημέρας. Ο κύλινδρος που βρίσκεται ακριβώς από κάτω είναι ο πρώτος από τους συνολικά δέκα χώρους εκθέσεων, όπου τα κέρινα αγάλματα του Φίσερ περιμένουν να μεταμορφωθούν από το φως. Από τα συνολικά 13.000 τμ τα 7.700 είναι προσβάσιμα στο κοινό. Άλλα 3.000 προορίζονται για εκθέσεις. Στο υπόγειο βρίσκεται κι ένα αμφιθέατρο με 250 θέσεις και ένα μαύρο κουτί, ένα σκοτεινό δωμάτιο για διάφορες καλλιτεχνικές συνθέσεις.

Ασκήσεις υπομονής

Ο έρωτας για την τέχνη του Γάλλου πολυεκατομμυριούχου, ο οποίος κάποτε ήταν επικεφαλής μιας τεράστιας αυτοκρατορίας με φίρμες πολυτελούς μόδας, όπως Gucci, Yves Saint Laurent και Balenciaga, ξεκίνησε την δεκαετία του 70. Σήμερα η συλλογή του περιλαμβάνει 10.000 έργα. Εξ αυτών τα 200 έχουν τοποθετηθεί στο νέο μουσείο για τα εγκαίνια, πολλά για πρώτη φορά. Ανάμεσα στις ιδιαιτερότητες των εκθεμάτων ανήκουν και τα 40 έργα του ανατρεπτικού Νεοϋορκέζου Ντέιβιντ Χάμμονς. Ποτέ άλλοτε στο παρελθόν δεν έχουν παρουσιαστεί σε ευρωπαϊκό κοινό τόσα πολλά έργα του Αφροαμερικανού καλλιτέχνη, όπως τόνισε ο Μάρτιν Μπετενόντ, γενικός διευθυντής του νέου μουσείου. Ο τελευταίος εκθεσιακός χώρος φιλοξενεί πίνακες και αγάλματα των Γερμανών καλλιτεχνών Τόμας Σίτε, Μάρτιν Κιπενμπέργκερ και Φλόρια Κρέβερ. Η πόλη των Παρισίων έδωσε στον Πινό το δικαίωμα χρήσης του κτηρίου για 50 χρόνια. Το κόστος ανακατασκευής και ανακαίνισης ανέλαβε ο ίδιος. Πρόκειται για ποσό 160 εκατομ. ευρώ. Η εξωτερική πρόσοψή του 1889 έπρεπε να καθαριστεί, ο θόλος να αποκατασταθεί και η πανοραμική ζωγραφική να καθαριστεί.

Για την πραγματοποίηση αυτού του φιλόδοξου σχεδίου ο Γάλλος πολυεκατομμυριούχος έπρεπε να περιμένει πολύ. Το 2005 σκόπευε να χτίσει έναν ναό τέχνης για να στεγάσει τη συλλογή του με έργα του ανατρεπτικού Ντάμιεν Χιρστ και του εικαστικού Τζεφ Κουνς. Τότε ως τόπο είχε προβλέψει το νησί Seguin, ένα από τα νησιά του Σηκουάνα δυτικά των Παρισίων. Τα σχέδια τότε προέβλεπαν ένα μουσείο σαν διαστημόπλοιο πάνω στο νερό. Αλλά λόγω της δαιδαλώδους γαλλικής γραφειοκρατίας εγκατέλειψε ο Πινό το εγχείρημα. Αντ΄αυτού άνοιξε δύο ιδρύματα τέχνης στη Βενετία. Το Παλάτσο Γκράσι το 2006 και το 2009 την Πούντα ντελα Ντογκάνα. Και για τα δύο εμπιστεύτηκε τον Ιάπωνα αρχιτέκτονα Ταντάου Άντο.

Ζαμπίνε Γκλάουμπιτς/ dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου