To #metoo φέρνει βαθιά κρίση στη γερμανική Αριστερά

Κάθε άλλο παρά κεραυνός εν αιθρία ήταν για το κόμμα της Αριστεράς (Die Linke) η ανακοίνωση της παραίτησης της 44χρονης συμπροέδρου του κόμματος Σουζάνε Χένιχ- Βέλζο. Επικαλέστηκε προσωπικούς λόγους και έλλειψη προσωπικού χρόνου για το μεγάλωμα του 8χρονου γιου της, ωστόσο άφησε να εννοηθεί ότι οι πραγματικοί λόγοι ήταν άλλοι, βαθύτεροι, γνωστοί εδώ και καιρό στους κόλπους της Αριστεράς.

«Οι τελευταίοι μήνες ήταν από τους πιο δύσκολους στην ιστορία του κόμματος (…) Η Αριστερά χρειάζεται μια πρόεδρο, η οποία είναι παρούσα στο κόμμα με όλη της υπάρξη», ανέφερε χαρακτηριστικά ανακοινώνοντας την άμεση αποχώρησή της από την προεδρία της Αριστεράς, την οποία μοιραζόταν από τον Φεβρουάριο του 2021  με την Ζανίν Βίσλερ, η οποία παραμένει στην ηγεσία του κόμματος.Οι δυο τους είχαν διαδεχθεί την Κάτια Κίπινγκ και τον Μπερντ Ρίξινγκερ σε μια προσπάθεια ριζικής κομματικής ανανέωσης, που όπως φαίνεται τελικά δεν κατάφερε να αποδώσει καρπούς.

Παραίτηση στη σκιά καταγγελιών για σεξισμό και βία

Η Χένιχ-Βέλζο δεν έμεινε όμως μόνο στην ανάγκη «κομματικής ανανέωσης». Σαφείς ήταν οι αναφορές της και στα σκάνδαλα σεξιστικών συμπεριφορών έως σεξουαλικής βίας, τα οποία ήρθαν πρόσφατα στο φως φέρντονας στην επιφάνεια «κραυγαλέα ελλείμματα» του κόμματος, όπως τόνισε η ίδια. «Ζητώ συγγνώμη από τα θύματα και στέκομαι δίπλα σε όλες τις προσπάθειες να γίνει η Αριστερά ένα κόμμα, όπου ο σεξισμός δεν έχει χώρο» δήλωσε χαρακτηριστικά.

Ο ασκός του αιόλου άνοιξε μετά από πρόσφατες αποκαλύψεις δέκα μελών της τοπικής οργάνωσης της Έσσης για «υπέρβαση ορίων, κατάχρηση εξουσίας και τοξικό φαλλοκρατικό κλίμα» βάσει συγκεκριμένων στοιχείων (φωτογραφιών, βίντεο, ηλεκτρονική αλληλογραφία, μαρτυρίες). Μια εκ των καταγγελιών αφορά στον βιασμό νεαρής κοπέλας από μέλος της Αριστεράς στο Βιζμπάντεν, η οποία μάλιστα γνωστοποιήθηκε στην τοπική κομματική οργάνωση το 2021.

Μια άλλη καταγγελία αφορά την παρενόχληση κοπέλας από πρώην σύντροφο της έτερης συμπροέδρου της Αριστεράς Ζανίν Βίσλερ. Η καταγγελία σύμφωνα με το φερόμενο θύμα περιήθλε στη γνώση της Βίσλερ, η οποία δεν αντέδρασε - με την ίδια ωστόσο να δηλώνει ότι σε καμία από τις επαφές που είχε με την καταγγέλλουσα δεν έγιναν αναφορές σε σεξουαλική κακοποίηση ή βία, ούτε ζητήθηκε οποιαδήποτε βοήθεια.

Οι αποκαλύψεις του Spiegel αποτέλεσαν μόνο την αρχή. Ακολούθησαν καταγγελίες περίπου 20 άλλων ατόμων, όχι μόνο από την Έσση αλλά από όλη τη Γερμανία. Για τα περιστατικά της Έσσης πάντως η τοπική οργάνωση αναφέρει ότι είχε λάβει γνώση των καταγγελιών ήδη από τον Νοέμβριο του 2021 και έκτοτε τις εξετάζει. Από την πλευρά του το ομοσπονδιακό προεδρείο του κόμματος ανέφερε: «Οι πατριαρχικές δομές υπάρχουν παντού στην κοινωνία. Η Αριστερά δεν αποτελεί εξαίρεση. Δεσμευόμαστε ότι δεν θα ανεχτούμε συμπεριφορές που υπερβαίνουν τα όρια ούτε θα τις συγκαλύψουμε».

Στη δίνη υπαρξιακής κρίσης και εκλογικών αποτυχιών

Ενδεικτικές πάντως της κρίσης εντός του κόμματος είναι και οι δηλώσεις του Γιάκομπ Χάμες, εκπροσώπου Τύπου της νεολαίας της Αριστεράς. Ο Χάμες περιγράφει ένα βαθύτερο, δομικό πρόβλημα αλλά και μια διαχρονική κουλτούρα ανοχής και συγκάλυψης. «Έχουμε πρόβλημα στην Αριστερά με ομάδες ανδρών, αποτελούμενες από στελέχη που δραστηριοποιούνται στο κόμμα από την ίδρυσή του, οι οποίοι συνενώνονται και αλληλοβοηθούνται προκειμένου να εδραιώσουν την εξουσία τους. Όταν τέτοιοι άνδρες ξεπερνούν τα όρια, λέγεται συχνά: ‘Τον ξέρω από παλιά, είναι καλό παιδί’» αναφέρει ο Χάμες στην εφημερίδα Τagesspiegel του Βερολίνου. «Η κατάχρηση εξουσίας συχνά επιδεινώνει τα πράγματα. Το μοτίβο είναι το εξής: Ένα στέλεχος από τα μεσαία κλιμάκια υπόσχεται πολλά σε νεαρή σύντροφο και έπειτα την εκμεταλλεύεται».

Γεγονός είναι ότι πέρα από τις αποκαλύψεις για σεξισμό, σεξουαλική βία και κατάχρηση εξουσίας,  η Αριστερά βρίσκεται διαρκώς αντιμέτωπη εδώ και καιρό με διαδοχικές εκλογικές ήττες.Στις ομοσπονδιακές εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου τερμάτισε τελευταία μπαίνοντας οριακά στη γερμανική βουλή ως έβδομο κόμμα με 4,9%, ποσοστό σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με το 9,2% που είχε αποσπάσει το 2017. Πρόσφατη είναι και η εκλογική αποτυχία της στο κρατίδιο του Ζάαρλαντ με 5,3%.

Δήμητρα Κυρανούδη, Βερολίνο