To παρακμιακό μυθιστόρημα του εθνολαϊκισμού

Καταδρομείς αλεξιπτωτιστές περιπολούν στους δρόμους του Βερολίνου, καθώς ο γηραιός επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας δένει τη γραβάτα με νάνους-καρτούν. Το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα έχει σαρώσει στις τελευταίες εκλογές. Στοιχεία μυθοπλασίας, ιστορίας και πολιτικού ρεπορτάζ μπερδεύονται δημιουργικά στο πόνημα ενός συγγραφέα που επιλέγει προς το παρόν την ανωνυμία και μας συστήνεται με το ηχηρό ψευδώνυμο Φέρντιναρντ Σβάνενμπουργκ. Ο εκδοτικός οίκος Europa Verlag υποστηρίζει ότι η ταυτότητα του δημιουργού θα αποκαλυφθεί το φθινόπωρο.

Τίτλος του έργου: Machtergreifung. Κατάκτηση της εξουσίας δηλαδή. Όχι οποιαδήποτε κατάκτηση της εξουσίας. Ο όρος παραπέμπει στη μέθοδο, με την οποία ο Χίτλερ απέκτησε τον απόλυτο έλεγχο στη δεκαετία του '30, ξεκινώντας με εκλογικές επιτυχίες και διευρύνοντας την εξουσία του με δημοψηφίσματα ή και μονομερείς ενέργειες χωρίς επιστροφή. Αλλά η υπόθεση εκτυλίσσεται στο σημερινό Βερολίνο με τους διαλόγους να θυμίζουν το πολιτικό λεξιλόγιο του εθνολαϊκιστικού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD).

Ο αινιγματικός «Συνταγματάρχης» και η «Ωραία» της Αριστεράς

Ο συγγραφέας δηλώνει ότι έχει θητεύσει επί τρία χρόνια στην AfD. Οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα και γεγονότα προφανώς δεν είναι συμπτωματική. Πάντως στο μυθιστόρημα δεν γίνεται λόγος για AfD, παρά μόνο για το «Κόμμα της Γερμανίας». Στους πρωταγωνιστές του εκλογικού θριάμβου περιλαμβάνονται ο αδίστακτος και άριστα δικτυωμένος Φρίντριχ Ζέλινγκς, αλλά και ο ωραιοπαθής «κύριος Λέμαν» με προνομιακή πρόσβαση στις αφίσες του κόμματος. Δημοσιογράφοι, αναλυτές και πολιτικοί αντίπαλοι καλούνται να μαντέψουν την πηγή της έμπνευσης για κάθε πρωταγωνιστή, όχι μόνο στην AfD, αλλά και στο «Χριστιανικό Κόμμα», στο «Οικολογικό Κόμμα» και αλλού.

Μπορεί να φαίνεται οικεία φυσιογνωμία η ευειδής και πνευματώδης Ανερόζε Νέσερλαντ που δίνει μάχες χαρακωμάτων στο πολιτικό στρατόπεδο της Αριστεράς, αλλά ποιός να είναι άραγε ο «Συνταγματάρχης» στο «Κόμμα της Γερμανίας», που του αρέσει να διεκδικεί ηγεμονικό ρόλο, αλλά δείχνει και ευελιξία όταν οι στιγμές το απαιτούν; Ο συγγραφέας παίζει κρυφτό με τους ήρωές του. Μιλώντας στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA) λέει ότι θέλησε να τους παρουσιάσει ως «ιδεότυπους», ανατρέχοντας σε εργαλεία ανάλυσης του κοινωνιολόγου Μαξ Βέμπερ. Σε άλλη συνέντευξή του είχε δηλώσει ότι πρόκειται για «κολλάζ χαρακτήρων».  

«Mπαρμπαρόσα» εναντίον «Οικοεπαναστατών»

Η υπόθεση του μυθιστορήματος είναι απλή: Ένα νέο κόμμα συγκεντρώνει υπό την σκέπη του υπερσυντηρητικούς, ακροδεξιούς και θιασώτες μίας ακραιφνούς νεοφιλελεύθερης οικονομικής θεωρίας, προκαλώντας αναστάτωση στο Βερολίνο. Στο «Κόμμα της Γερμανίας» τα στελέχη πολεμούν με πείσμα τον αντίπαλο, αλλά μεταξύ τους μάχονται με ακόμη μεγαλύτερο πείσμα. Τις πατριωτικές φαντασιώσεις και τον εθνικοσοσιαλιστικό χαρακτήρα στο «Κόμμα της Γερμανίας» τροφοδοτεί ο «Μπαρμπαρόσα», πολύτεκνος ακροδεξιός καθοδηγητής με μεγάλη ακίνητη περιουσία. Στο πλευρό του κόμματος και δύο παραστρατιωτικές οργανώσεις, η «Ανακόλουθη Κίνηση» και οι «Φαιοχίτωνες».

Στους πολιτικούς αντιπάλους περιλαμβάνονται ασφαλώς οι «Οικοεπαναστάτες» υπό την χαρισματική αρχηγό τους Σιμόνε Σατελίτ, τους οποίους παρακολουθεί η φιλόδοξη δημοσιογράφος Φλορεντίν Φίσερ, που τυγχάνει ανηψιά του στελέχους με τις αστραφτερές γραβάτες. Αλλά και ένα ισλαμιστικό κόμμα που αυτοαποκαλείται «Μεταναστευτική Εναλλακτική», όπως επίσης και ένα πιο σύγχρονο, δημοκρατικό «Κόμμα Μεταναστών», αντίπαλον δέος των Ισλαμιστών. Στη συνταγή προστίθεται μπόλικο sex & crime, καθώς και ένας μυστηριώδης ιός, ο οποίος κατακρημνίζει τη δημοτικότητα του κόμματος, αλλά μόνο προσωρινά.

Ας μην αποκαλύψουμε την τελική έκβαση της δυστοπίας. Πάντως για το «Χριστιανικό Κόμμα», το οποίο μετά την πρώτη γυναίκα καγκελάριο θα καταφέρει να αναδείξει και τον πρώτο ομοφυλόφιλο καγκελάριο στα χρονικά, δεν προμηνύεται αίσιο τέλος στο μυθιστόρημα. Όσο για τον Σέλινγκς, που έχει γεμίσει το κόμμα με τους καταδότες του, δεν θα διστάσει να καταφύγει ακόμη και σε δολοφονίες, προκειμένου να εδραιώσει την εξουσία του. Θύμα του, μεταξύ άλλων, ο γηραιός διδάκτωρ της Νομικής που ξεχωρίζει για τις γραβάτες με νάνους-καρτούν.

Αν Μπεατρίς Κλάσμαν (DPA)

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου